خلفا

امام سجاد (ع) با شش خلیفه معاصر بود که هیچ یک بااهل بیت (علیهم السلام) مهر نورزیدند . این خلفا عبارتند از :

این بخش از تاریخ اسلام از دردناکترین وتلخترین بخشهای آن است که دلهای بیدار وآگاه را سخت به درد می آورد ومی سوزاند

کشمکشهای سقیفه در راه انتخاب خلیفه به پایان رسید وابوبکر زمام خلافت را به دست گرفت .حضرت علی علیه السلام با گروهی از یاران با وفای او از صحنه حکومت بیرون رفت، ولی پس از تنویر افکار وآگاه ساختن اذهان عمومی، برای حفظ وحدت کلمه، از در مخالفت وارد نشد واز طریق تعلیم وتفسیر مفاهیم عالی قرآن وقضاوت صحیح واحتجاج واستدلال با دانشمندان اهل کتاب و

چهارده قرن از جریان غصب فدک واعتراض دخت گرامی پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم می گذرد .شاید بعضی تصور کنند که داوری صحیح در باره این حادثه دشوار است، زیرا گذشت زمان مانع از آن است که قاضی بتواند بر محتویات پرونده به طور کامل دست یابد واوراق آن را به دقت بخواند ورأی عادلانه صادر کند؛ چه احیانا دست تحریف در آن راه یافته، محتویات آن را به هم زده است

اگر این سخن درست باشد که در حیات رسول خدا (ص) دو جریان سیاسی مختلف در میان مهاجران وجود داشته و کسانی برای به دست آوردن خلافت تلاش می کرده اند باید پذیرفت که میان امام و شیخین از همان زمان مناسبات خوبی نبوده است

کمکهای علمی وفکری امام - علیه السلام به خلفا به دوران خلافت ابوبکر وعمر منحصر نبود، بلکه وی به عنوان سرپرست وحامی ودلسوز دین، نیازهای علمی وسیاسی اسلام ومسلمانان را در دوره های مختلف خلافت برطرف می کرد. از جمله، خلیفه سوم نیز پیوسته از افکار بلند وراهنماییهای داهیانه علی - علیه السلام بهره می برد.

سکوت امام - علیه السلام در دوران برکناری او از مقام خلافت که بیست پنج سال به طول انجامید، سکوت مطلق، به معنی کناره گیری از هر نوع مداخله در امور رهبری نبود

خلیفه دوم بیش از هر شخصیت دیگری در فکر و اندیشه سنی تاثیر داشته و همان گونه که دوره او از لحاظ تاریخی مقطع بسیار مهمی در تاریخ اسلام به حساب می آید فکر و عمل او نیز برای مسلمانان سنی مذهب اهمیت بسیار بالایی دارد

از زمانی که پیامبر - ص - رحلت کرد، قریش تنها قبیله ای بود که قدرت سیاسی را در دست داشت. سایر قبائل قدرت قریش را به رسمیت شناختند و اگر امتیازی می خواستند، چیزی جز خلافت بود. تنها ابوبکر و عمر از دو طایفه ی کم جمعیت قریش یعنی تیم و عدی حکومت کردند. پس از آن عثمان از بنی امیه و امام علی(ع)از بنی هاشم بود. دولت اموی یکسره تا سال 132 هجری حکومت کرد.

وسعت کم سابقه قلمرو اسلامی و تنوعی که از لحاظ اقلیم،نژاد،آداب،ورسوم گونه گون در جامعه وسیع مختلط اسلامی وجود داشت اداره چنین توده عظیم انسانی را دشوار می کرد و توفیق بزرگ مسلمین درین نکته بود که تمام این قلمرو پهناور را با یک قانون واحد اداره کردندشریعت اسلامی.در واقع نزد مسلمین دین و قانون یک چیز بود-شریعت.