تاریخ‌نگاری

از گام های نخستین و لازم در پژوهش پدیده تاریخی، بررسی و ارزیابی منابع آن واقعه است؛ زیرا محقّق در پی آن است که از دید و افق آن منابع، به شناخت پدیده مورد نظر نائل آمده، به بررسی برخی جوانب مجهول آن بپردازد

تاریخ، آمیزه ای از افکار، عقاید و آداب و رسوم در گستره زمان است و بیان واقعیات آن به واقع نگری و روشن بینی نیاز دارد

یکی از کتاب هایی که در سال های اخیر درباره ی تاریخ اسلام به زیور طبع آراسته شده، اثر ارزشمند دکتر غلامحسین زرگری نژاد است که به همت انتشارات سمت در سال 1378 در 687 صفحه منتشر شده است. تاکنون نقدهای متعددی درباره آن به چاپ رسیده که بیشتر ناظر به نقد شکلی و جزئی نگرانه بوده است.

جنبش فرهنگی تاریخ نگاری اسلامی همواره تحت تأثیر عوامل مختلف قرار گرفته است که بخشی از آنها ریشه در نیازهای حیات اجتماعی و بخشی دیگر نیز از سطوح پیشرفت جامعه ی انسانی متأثر شده اند. در این مقاله به برخی عوامل مؤثر بر این بخش و ویژگی های آن توجه شده و به تناسب بحثی درباره ی مکاتب تاریخ نگاری مدینه و عراق طرح شده است.

عبدالرحمن بن خلدون به عنوان پدر فلسفه تاریخ شناخته شده است. برای بیش تر پژوهشگرانی که به بررسی اندیشه های ابن خلدون پرداخته اند، دیدگاه های او در عرصه فلسفه نظری تاریخ جاذبه بیش تری داشته است

میراث مکتوب مسلمانان در عرصه تاریخ نگاری، گنجینه گران سنگی است که بسیاری از زوایای پنهان آن همچنان در محاق باقی مانده است

عظمت حادثه کربلا و تاثیرات عمیق و گسترده سیاسی و اجتماعی آن در تاریخ اسلام و بویژه تاریخ تشیع، هر ذهن کنجکاو و علاقه مند به درک و فهم حقایق تاریخی را به شناخت منابع گزارش های این رویداد سوق می دهد; خاصه آن که از دیر باز ادعای نامکتوب ماندن گزارش های تاریخی در اسلام تا نیمه سده دوم هجری، از سوی خاورشناسان مطرح و شایع گشته است

نام کتاب: مکتب های تاریخی و تجدد گرایی تاریخ.

اندیشه تاریخ نگاری علی بن حسین مسعودی به خاطر نقادی از سنت تاریخ نگاری پیش از خود و طرح مباحث نوینی در تاریخ نگاری اسلامی از زوایا و ابعاد مختلف قابل طرح و بررسی است

یکی از موارد و مسائلی که در مکاتب گوناگون تاریخ نگاری اسلامی مورد توجه مورخین مختلف قرار گرفته و سعی بر این شده تا وقایع مختلف براساس آن تفسیر شود مساله قضا و قدر و مشیت الهی است