شرم

در قرآن کریم به طور صریح سخن چندانی از حیا به میان نیامده است و تنها در چند آیه بدون دستور صریح، به نوعی از آن یاد یا تمجید شده است

هر جا می نشست، بدین کار مباهات می کرد. نعمت مجاورت چه نعمتی است! آن هم مجاورت چنین عزیز دلربایی! می گفت بهشت ما همین دنیاست

شرم چیست؟ جامعه شناسان و مردم شناسان با این مفهوم چه نسبتی دارند؟ آیا نسل جدید همان گونه که گذشتگان به مفهوم شرم می نگریستند، نگاه می کنند؟

رُوِیَ عَن رَسولِ الله صلّی الله علیه و آله و سلّم: «إِنَّ الغَیْرَةَ مِنَ الایمان»[1]

بزدل قبل از خطر می ترسد، ترسو در زمان خطر و شجاع بعد از خطر. بسیاری از افراد گاهی از کلمات کم رویی، خجالت، شرم و حیا به جای یکدیگر استفاده می کنند، در حالیکه مصادیق آنها تا حدودی متفاوت است

«اِیّاکَ وَالقُحَة فَأنَّها تَحدُوکَ عَلی رُکوبٍ القَبائح وَ التَّهَجُّم عَلی السَیّئات؛(1) از بی شرمی و بی حیایی دُوری کن، زیرا این (صفت زشت) تو را بر زشتیها مسلط می کند و بسوی بدیها به پیش می برد.»

هیجان چیست و اساس و ریشه ی آن در کجاست؟ هیجان، واکنش قابل دیدن و شنیدن فرد نسبت به رویدادهای بیرونی و درونی است

در آموزه های دینی مقوله های سه گانه شرم و حیا، عقل و دین از یکدیگر تفکیک ناپذیرند. بدین معنا که هرکجا حیا باشد عقل و دین و هرکجا عقل باشد، حیا و دین و بالاخره هر کجا دین باشد عقل و حیا نیز در کنار آن خواهند بود

«اگر خداوند، در مقام مثل، معبودان پست وحقیر مشرکان را به پشه تشبیه کرده، به این جهت است که این موجود ریز در عرف و فرهنگ مردم، نمونه روشنی برای حقارت و پستی است، گرچه در آفرینش، از موجودات شگفت انگیز است » .