فقیه

فقه شیعه در ادوار مختلف تاریخ با قوسهای صعودی و نزولی متعددی همراه بوده است. یکی از دوره های فقهی حاکم بر فرهنگ شیعی; دوره تسلط مکتب حدیث و یا گرایش به ظواهر اخبار است

پیروزی انقلاب اسلامی ایران، بی گمان در حوزه های گوناگون فکری و سیاسی جهان اسلام و جهان غرب، دگرگونیهای تازه پدید آورده است که یکی از آنها بازخوانی و مطالعه دوباره اندیشه سیاسی شیعه است که توانست بزرگ ترین انقلاب فرهنگی و سیاسی اسلامی شیعی را در دهه های پایانی سده بیستم به وجود آورد

در این مقاله، تساهل و تسامح در مقرّرات فقهی و حقوقی اسلام بررسی شده است. در بخش نخست، ادلّة اثبات قاعده ای به نام قاعدة تساهل و تسامح را بررسی خواهیم کرد

بخشی از دانش و بینش ژرف امام خمینی(ره) که برگرفته از معارف قرآن و علوم اهل بیت علیهم السلام است، در کتابهای برجای مانده او متجلی است

بحث تقلید عامی از فقیه یکی از مباحث با سابقه و اساسی علم فقه به شمار می آید. البته دانشمندان اصول، به مناسبت در اصول فقه از آن بحث می کنند، که بر اساس آن، تقلید در اصول دین جایز نبوده ولی در فروع دین جایز و در شرایطی واجب است; این مساله یکی از مسائل اجماعی و از بدیهیات عقل به شمار می رود

نوع تعامل و رابطه احکام ثابت اسلامی با نیازها و شرایط متغیر انسانها در گذر زمانها و مکانهای گوناگون، یکی از مباحثی است که همواره ذهن متفکران مسلمان را به خود مشغول نموده و آنها را برای ارائه راه حلی قانع کننده در این راستا به کاوش واداشته است

«التفقه ثمن لکلّ غالٍ و سلّم الی کلّ عالٍ.»[1] «تفقّه بهای هر شی ء گرانبها و نردبان ترقی به سوی هر هدف متعال است.»

2. قرینه ها و نشانه هایی که به روایت اعتبار می دهند.

آنچه در ذیل از نظر خوانندگان ارجمند می گذردنگاهی است کوتاه به مبانی معرفتی و کلامی فقه وسعی در پاسخ گفتن به بعضی شبهات و سؤالات مطرح در این حوزه، که امید است روزنه ای باشد به سوی طرح هر چه بیشتر اینگونه مباحث، در این مجال از نظرات دو تن از اساتید حوزه علمیه قم: استاد مهدی هادوی تهرانی و استاد ابوالقاسم علیدوست بهره برده ایم که ضمن تشکر صمیمانه ...

گفتنی است در این کاوش نقادانه تنها به پاره ای از نظریات در اقتراح پرداخته شده و از میان آرای مندرج در اقتراح، به نظریات سه تن از آنان بسنده شده است.