مجله سیب سبز - نسرین خسروشاهی: تبریک می‌گوییم شما وارد سه ماهه دوم بارداری شده‌اید. به ماه آرام بارداری خوش آمدید! یک‌سوم ابتدای بارداری یکی از پراسترس‌ترین زمان‌هایی است که هر مادری ممکن است با آن مواجه شود و شما با رسیدن به ماه چهارم، این دوره پراسترس و ناآرام را پشت سر گذاشته‌اید.
مهم‌ترین تجربه‌ای که قرار است در این سه ماه لذتش را ببرید، حرکات جنین است. بالاخره در این ماه با حس کردن حرکت جنین در رحم‌تان به شما ثابت می‌شود که باردارید. حالا وقت آن است که نفس راحتی بکشید، هر روز با فرزندتان حرف بزنید و با آرام کردن محیط خانه، به او هم آرامش دهید. نگران نباشید، کارتان در این ماه سخت نیست؛ با توضیحاتی که در ادامه می‌دهیم می‌فهمید که شما و فرزندتان در این ماه به چه مراقب‌هایی نیاز دارید.
تغییرات بدنیدر این ماه بدون شک به این نتیجه خواهید رسید که دیگر لباس‌های‌تان اندازه‌تان نمی‌شود. تا هفته 16 خط کمر شما کم‌کم ناپدید می‌شود و تا هفته 17 بالای رحم شما بین استخوان شرمگاهی و ناف قرار می‌گیرد، بنابراین سعی نکنید با لباس‌های تنگ به خودتان فشار بیاورید. حالا که حال‌تان بهتر است سری به فروشگاه‌های لباس بارداری بزنید و یکسری لباس گشاد بخرید. دیگر تغییراتی که باید انتظار داشته باشید، شامل موارد زیر است:
• این ماه هیجان‌انگیز است زیرا برای اولین بار می‌توانید تکان‌های جنین را احساس کنید. انگار پروانه‌ای در معده شما حرکت می‌کند. باور کنید یا نه کودک شما تا هفته شانزدهم فرم کلی خود را پیدا کرده است.
• در این ماه، رحم کم‌کم وارد شکم می‌شود و درنتیجه تکرر ادرار کاهش پیدا می‌کند.
• قلب شما در حال حاضر 20 درصد بیشتر از حد معمول خون پمپاژ می‌کند چون جنین برای رشدش به اکسیژن نیاز دارد.
• علائمی که در این ماه در شما بروز می‌کند ممکن است شبیه ماه قبل بوده و شامل موارد زیر باشد: خستگی، یبوست، سوزش معده، نفخ، خونریزی بینی، خونریزی لثه، افزایش اشتها، تورم مچ پا، رگ‌های واریسی، ترشحات سفید واژن و تنگی نفس.
• در این ماه ممکن است به‌طور متوسط هفته‌ای 453 گرم وزن اضافه کند. در طول این سه ماه باید هر روز 300 کالری بیشتر مصرف کنید. یک لیوان کورن فلکس با شیر و موز حدود 300 کالری است ولی اگر گرسنه‌اید بهتر است خودتان را محدود نکنید.
• سردردهای گاه و بی‌گاه نیز آزاردهنده است. به دلیل قطع مصرف مسکن‌ها در این دوره بهتر است با کمپرس آب سرد در ناحیه پیشانی و گردن، دردها را کاهش دهید.
به فکر سوزش سر دل باشیدسوزش سر دل یک علامت جدید و اذیت‌کننده در این ماه است. این وضعیت احساس سوزشی است که در قفسه سینه به دلیل رفلاکس اسید‌های معده و برگشت آنها به مری ایجاد می‌شود. در این دوران هورمون‌ها باعث می‌شوند دریچه‌ای که در بالای معده قرار دارد باز شده و درنتیجه اسیدها به مری بازگردند. سوزش دل زمانی بدتر می‌شود که دراز بکشید. برای جلوگیری از این حالت بهتر است از غذاهای پرادویه و چرب پرهیز کنید و وعده‌های غذایی کوچک اما مکرر داشته باشید.
می‌توانید شب‌ها قبل از خواب یک لیوان شیر بخورید، چون سوزش سر دل را کاهش می‌دهد. از پزشک متخصص بخواهید آنتی‌اسیدهایی که در دوران بارداری می‌توانید استفاده کنید، برای‌تان تجویز کند.
تغییرات پوست و مو را جدی نگیرید!
هورمون‌ها همچنین می‌توانند رشد مو و وضعیت پوست‌تان را غیرقابل پیش‌بینی کنند. موهای‌تان ممکن است ضخیم‌تر شود یا حتی دچار ریزش مو شوید. اما به‌طور کلی در دوران بارداری موهای خشک، خشک‌تر می‌شود و موهای چرب، چرب‌تر. پوست‌تان هم می‌تواند در رنگ و بافت شفافیت سابق را نداشته باشد و برخی عروق خونی کوچک زیر پوست‌تان قابل مشاهده باشد. نگران نباشید این مشکلات معمولا با استفاده از کانسیلر قابل ترمیم است. اگر پوست‌تان در دوران بارداری حساس‌تر شد حتما از محصولات مراقبت پوستی ضدحساسیت استفاده کنید.
حساسیت روانی‌تان کم می‌شود
نوسانات خلقی کمتری در این سه ماه اتفاق می‌افتد. ممکن است مدام نگران این باشید که ناخواسته به جنین آسیب بزنید یا حتی از این ناراحت باشید که ظاهرتان به هم می‌ریزد. حتی این حس ممکن است سراغ‌تان بیاید که آیا می‌توانید مادر خوبی باشید و نگران توانایی‌های‌تان در اجرای امور خانه باشید. اما نگران نباشید، همه اینها طبیعی است و اتفاقا حالا که وارد سه‌ماهه دوم شدید کم‌کم این نگرانی‌ها هم کاهش می‌یابد.
جلوی خروپف را نمی‌توانید بگیرید
در دوران بارداری راه‌های هوایی به دهان و بینی باریک می‌شود و هورمون‌هایی که لیگمان‌های شما را برای تولد به حالت استراحت درمی‌آورد ممکن است درباره عضلات راه‌های هوایی هم همین کار را کرده باشد و گلوی شما را هنگام نفس کشیدن دچار لرزش کند. تورم بینی هم یکی از دلایل ایجاد خروپف است. سطح بالای استروژن و پروژسترون به ضخیم شدن غشای مخاطی پوشاننده بینی کمک می‌کند. بهترین راه این است که از دستگاه‌های مرطوب‌کننده هوا در اتاق خواب استفاده کنید.
ورزش را تعطیل نکنید
در این ماه لازم نیست ورزش‌هایی مانند کار با وزنه روی نیمکت را که برای کمرتان انجام می‌دادید، متوقف کنید. در این حالت قلب شما بالاتر از جنین قرار دارد و آسیبی متوجه جنین نمی‌شود. اگر شنیده‌اید که نباید به پشت بخوابید و ازقضا مدتی به این حالت ورزش کردید نگران نباشید، بدن شما راهی برای اعلام وضعیت ناراحت به شما دارد و شما قبل از اینکه به جنین آسیبی وارد کنید نسبت به این وضعیت آگاه خواهید شد. مثلا اگر همین‌طور که به پشت خوابیده‌اید حالت تهوع به شما دست داد یک علامت برای تغییر وضعیت شماست. خیلی عالی خواهد بود اگر بتوانید در یکی از کلاس‌های مربوط به آموزش‌های دوران بارداری و تمرینات زایمان ثبت‌نام کنید.
به پروبیوتیک‌ها فکر کنید
استفاده از مواد غذایی پروبیوتیک باعث افزایش سیستم ایمنی بدن شما شده، مشکلات گوارشی مانند اسهال و یبوست را برطرف کرده و با مسمومیت‌های غذایی باکتریایی مانند سالمونلا مقابله می‌کند. این نوع مواد غذایی به جذب کلسیم کمک می‌کند و خطر ایجاد حساسیت در نوزاد را به‌شدت کاهش می‌دهد. خوردن ماست پروبیوتیک هم کمک‌کننده است اما باکتری‌های مفید آن به اندازه مکمل‌های پروبیوتیک نیست.
مکمل‌های پروبیوتیک می‌تواند تمام منافعی که ذکر شد برای‌تان فراهم کند، بنابراین می‌توانید از پزشک‌تان بخواهید اگر لازم است مکمل‌های پروبیوتیک مصرف کنید. اگر در طول دوران بارداری به شما آنتی‌بیوتیک تجویز شد مکمل‌های پروبیوتیک می‌تواند به شما و جنین کمک کند و از عفونت جلوگیری کند.
یبوست را مهار کنیداگر شنیده‌اید که خانم‌های باردار هر پنج دقیقه مجبورند به دستشویی بروند، آن طرف قضیه یبوست مداوم است. افزایش تولید پروژسترون باعث کاهش حرکت عضلات شکمی شده، بنابراین یبوست اتفاق می‌افتد. در طول بارداری آب کمی در روده شما جذب می‌شود و این یبوست را تشدید می‌کند. قرص آهنی که برای کم‌‌خونی مصرف می‌کنید هم در این موضوع دخیل است. برای کاهش علائم یبوست بهتر است آب زیادی مصرف کنید و هر روز ورزش کنید، این غذاها را هم در رژیم غذایی‌تان قرار دهید:
•
غلات: استفاده از نان و بیسکویت‌های سبوس‌دار
•
میوه‌های فیبری: سیب با پوست، توت‌فرنگی، گلابی با پوست، انبه و موز
•
میوه خشک: خرما، قیسی، آلو و انجیر
•
سبزی‌های سرشار از فیبر: لوبیا، بروکلی، کاهو، کلم، سیب‌زمینی و گوجه فرنگی
دکتر نسرین زارع‌پور، متخصص زنان و زایمان این توصیه‌‌ها را با شما درمیان می‌گذارد:
آزمایش‌های مهم ماهبررسیهایی که در این ماه باید انجام دهید مشابه ماه قبل است و پزشک باید مواردی مانند وزن، فشار خون، اندازه و شکل رحم، قند و پروتئین ادرار، ضربان قلب جنین و نشانه‌های تورم مچ پا، تغییرات بینایی یا درد شکمی را بررسی کند. ممکن است آزمایش‌هایی برای این ماه به شما پیشنهاد شود:
• سونوگرافی در هفته 16 تا 20. سونوگرافی امواج صوتی ایجاد می‌کند تا عکسی از جنین در مانیتور به مادر بدهد. سونوگرافی در این ماه می‌تواند حضور دوقلوها و موقعیت دقیق جفت را مشخص کند. بهتر است این سونوگرافی را با مثانه پر انجام دهید.
• آزمایش آلفافتوپروتئین برای مشخص کردن نقایص لوله عصبی در هفته شانزدهم انجام می‌شود. این آزمایش در ادامه آزمایش‌های غربالگری ترکیبی است که در هفته‌های 11 و 13 انجام می‌شود. اگر AFP در خون شما زیاد باشد ممکن است به این معنا باشد که دوقلو حامله‌اید یا جنین مبتلا به اسپینابیفیدا، نوعی نقص لوله عصبی است. اگر میزان AFP پایین باشد به معنای این است که شما به‌تازگی باردار شده‌اید و سن بارداری‌تان آن چیزی که فکر می‌کردید، نیست. اگر AFP غیرطبیعی باشد سونوگرافی مفصل‌تری برای بررسی ستون فقرات جنین لازم است.
• بررسی آمنیوسنتز برای تشخیص آن است که جنین کروموزوم غیرطبیعی نداشته باشد. این آزمایش برای خانمی تجویز می‌شود که در آزمایش‌های قبلی او نشانه‌هایی از برخی مشکلات وجود داشته باشد. آمنیوسنتز به زنان بالای 35 سال هم به منظور بررسی سندرم داون توصیه می‌شود. این کار خطر سقط جنین را هم به همراه دارد.
