اقتصادآنلاین - سپیده قاسمی؛ با افزایش تولید گندم و رسیدن به خودکفایی این محصول، وزارت جهاد کشاورزی تصمیم به استفاده از ظرفیت‌های تعاون روستایی گرفت. استفاده از ظرفیت تعاون روستایی با پرداخت هزینه‌ای به عنوان مباشر و با هدف کاهش هزینه حمل برای کشاورز صورت گرفت. اما، عملکرد تعاون روستایی در چند سال اخیر نشان داده است که هر چند بخشی از هزینه‌ای حمل را از دوش گندمکاران برداشته ولی زیان بزرگتری را متوجه اقتصاد کشور کرده است که در نهایت به خود کشاورزان برمی گردد.
به گفته فعلان حوزه گندم و آرد تعاونی‌های روستایی معمولا از انبارهای قدیمی یا چادر برای ذخیره این محصول استفاده می‌کنند که از کمترین استاندارهای کیفی و سلامت برخودار است. همچنین بارها دیده شده مراکز تعاون روستایی در دریافت گندم به کیفیت تعریف شده برای خرید این محصول توجه نداشته و در برخی موارد اقدام به خرید گندم نامرغوب از دلال کرده اند.
یوسف خزایی، مدیرعامل یکی از بزرگترین کارخانه‌های آرد کشور از جمله فعالان حوزه گندم و آرد است که نسبت به نحوه عملکرد مراکز خرید تعاون روستایی به شدت انتقاد دارد.
وی در گفت و گو با اقتصادآنلاین با تاکید بر اینکه مراکز خرید تعاون روستایی تعهدی به جدول پاکی گندم ندارند، افزود: شرکت غله بر روی مراکز خرید تعاون روستایی نظارت کافی ندارند به همین دلیل تخلفات متعددی در این مراکز دیده می‌شود.
خزایی، استفاده از انبارهایی از رده خارج و چادر ، تعیین افت بسیار بالا برای گندم کشاورزان، خرید از واسطه‌ها و دلالان و دریافت گندم‌های نامرغوب را از جمله این تخلفات برشمرد.
خزایی یادآور شد: شرکت غله درصدی را به عنوان کارمزد خرید برای تعاونی‌های روستایی تعیین کرده است که هرچه میزان خرید آنها افزایش یابد رقم بالاتری به آنها پرداخت کند به همین دلیل آنها بدون توجه به قوانین و کیفیت تنها سعی در افزایش خرید دارند.
به گفته وی؛ بازدید از انبارهای شرکت تعاونی روستایی نشان می‌دهد که در این انبارها موش و حیوان‌های مضر دیگر در رفت و آمد هستند و تعدادی انبار اجاره ای نیز با فاصله کمی از بیمارستان‌ها یا مراکز پر خطر برای سلامت انسان قرار دارند.
یدا... شاهپروری، از دیگر فعالان حوزه گندم و آرد است که در گفت و گو با اقتصاد آنلاین ورود مراکز تعاون روستایی به خرید گندم را نه تنها مفید و موثر نمی داند بلکه عاملی برای زیان به تولید کشور تلقی می‌کند.
به گفته وی مراکز تعاون روستایی با سوء استفاده از ناتوانی کشاورزان برای حمل محصول خود به سیلوهای استاندارد استفاده می‌کنند و دسترج آنها را با تعیین افت بالا خریداری و در بدتر شرایط ممکن نگهداری می‌کنند.
شاهپروری اظهار کرد: موارد متعددی پیش آمده که ما به اجبار گندمی که از مراکز تعاون روستایی به کارخانه آمده است را برگشت داده ایم و برای کشاورز ایجاد مشکل شده است.
وی معتقد است یا در ابتدا باید ساخت سیلوهای بخش خصوصی را به شرکت‌های تعاون روستایی که به عنوان خط مقدم بین کشاورزان و دولت هستند، محول می‌شد یا اینکه دولت به جای پرداخت هزینه خرید به مراکز تعاون روستایی، همان هزینه را به کشاورزان تخصیص می‌داد.
بر اساس این گزارش، مسئولین شرکت بازرگانی دولتی ایران کل مصرف گندم در سال را حدود 10 میلیون تن اعلام کرده اند اما، حدود 25 میلیون تن ظرفیت در کشور ایجاد شده و هنوز عده‌ای متقاضی احداث کارخانه آرد‌سازی هستند. با این ظرفیت اصرار بر استفاده از مراکز تعاون روستایی غیر استاندارد هیچ توجیهی ندارد و سوالات بی پاسخ زیادی را در ذهن ایجاد می‌کند.
