آب انبارهای برکه باران در جنوب به لحاظ فیزیکی یکی از شاخص ترین آب انبارهاست. برای دیدن آن ها باید به جنوب کشور سفر کرد و در جای جای آن تاریخ و هنر را به تماشا نشست. تمام این معماری ها و زیبایی ها حس غرور و سربلندی را به انسان هدیه می کند.کاش با پیگیری بیشتر تاریخ دوستان و با کمک هر چه بیشتر مردم هرچه زودتر دیدن این بناهای با ارزش امکان پذیر باشد. قدمت این آثار دیدنی های برکه های باران از زمان صفویه می باشد و از همان زمان تا زمان پهلوی از این آب انبارها به عنوان جمع آورنده آب های شیرین و قابل شرب استفاده می شد. سیستم تهویه در این معماری ها بسیار جالب و قابل تامل می باشد. برای پی بردن به این اطلاعات درباره این ابنیه تاریخی و دسترسی به برکه های باران با من همراه شوید.
آب انبارهای برکه باران : هدف از ساخت و معماری برکه های باران
در گذشته مردم مناطق مختلف با مشکل ذخیره سازی آب روبرو بودند. به همین منظور با گذشت زمان اقدام به ساخت آب انبارها و برکه ها کردند. مردم با همت و همکاری اقدام به حفر برکه ها یا آب انبارها در عمق زمین در مرکز محله ها برای دسترسی بهتر مردم با سقف گنبدی کردند. البته برکه هایی در خانه های خان ها، حاکمان و افراد ثروتمند وجود داشته اما به مردم عادی اجازه استفاده و بهره برداری از آن ها را نمی دادند پس مردم به صورت خود جوش اقدام به حفر این آب انبارها و برکه ها می کردند. مردم در حالیکه سرمایه زیادی نداشتند اما در ساخت این بناهای تاریخی از وسایل مرغوب استفاده می کردند. آن ها این برکه ها را از سنگ و ملات و ساروج می ساختند و از ذغال برای بوگیری این مکان ها استفاده می کردند. این مجموعه شامل پنج برکه زیبا با معماری بی نظیر می باشد. هر برکه شامل چهار دهانه برای بهره برداری بهتر است. در این برکه های باران سیستم های تهویه ای بوده که آب و فضای درون برکه ها را تصفیه می کرده و با گرفتن بو و مواد نامرغوب این آب را شیرین و قابل شرب می کرده است. اطراف این برکه ها را فضای وسیع مشجری در بر گرفته که خود فضای زیبا و خنکی را به وجود می آورد. قدمت این برکه ها به دوران صفویه باز می گردد. این مکان ها در گذشته محل تجمع مردم و محل برگزاری مراسم دینی و آیینی آن ها نیز بوده و در واقع این بناهای تاریخی برای مردم بسیار مهم و با ارزش می باشند.
آب انبارهای برکه باران : شکل ظاهری برکه ها
معماری طرح صلیبی دارای 4 یا 5 برکه می باشد که طراحی خاص و ویژه ای دارد. برکه خون سرخ و برکه دریا دولت در بندر لنگه از معروفترین این معماری می باشد.
آب انبارهای برکه باران : جنوب مرکز اصلی برکه های باران در ایران
وجود حدود دو هزار برکه در جنوب ایران به ثبت رسیده است. این برکه ها در دوره های مختلف تاریخی بوجود آمده اند. از این بناهای تاریخی می توان به مجموعه آب انبارهای موزه، مجموعه برکه های باران، برکه گرد واقع در محله شاه حسینی شهرستان بندرعباس، برکه بی بی در جزیره قشم، برکه دیوان در شهرستان پارسیان، برکه های شیخ و کریکی در شهرستان بستک، برکه 5 بادگیر شهرستان کیش از معروفترین این برکه ها با معماری خاص و جذاب در جنوب ایران می باشند. همانطور که دیده می شود بیشتر این آب انبارها در بندر لنگه، بستک و قشم ساخته شده اند و جذابیت بیشتر این بناها را می توان در این سه مکان در بین دیدنی های برکه های باران یافت.
موقعیت 5 برکه و آمفی تئاتری بودن یکی از برکه ها
در محدوده دیوارهای موزه خلیج فارس آب انباری دیده می شود که وضعیت بهتری نسبت به دیگر برکه های باران دارد. حداقل می توان آن را یک برکه بارانی دانست و معماری واقعی این بناهای تاریخی را در آن ها دید. این بنای تاریخی در زیر سقف قوسی و مدورش در حاشیه مدور آن سکوهایی برای نشستن دارد که دارای نرده های چوبی می باشد. البته ورودی آب انبار مسدود شده و امکان ورود حتی برای نظافت این برکه زیبا نمی باشد. چهار برکه دیگر شامل 2 برکه است که خارج از محدوده موزه خلیج فارس می باشند. یکی داخل محوطه ای دیوارکشی شده و دیگری داخل بافت موزه خلیج فارس می باشد. دور تا دور یکی از این دو بخش، دیوارکشی شده که البته گفته می شود که این برکه همان برکه ای می باشد که برای تفریح در اختیار فرح پهلوی قرار می گرفته است. اما اکنون این برکه در اختیار شهرداری می باشد که به منظور استفاده از زمین مکان آن را در زمان دسترسی به برکه های باران صاف کرده است.
آب انبارهای برکه باران : گرد فراموشی بر برکه های بندرعباس
گاهی اوقات دیدن این آب انبارها علاقمندان را با درهای قفل زده رو برو می کند و تاریخ با ارزش بندرعباس را خاموش نگه داشته است. هرمزگان حدود 30 برکه دارد که همه آن ها ثبت تاریخی شده و ارزش ملی دارد. این بناها در سازمان اوقاف ثبت بوده و دارای سند می باشند اما تمام این زیبایی ها، سقف های مدور و معماری های عجیب به فراموشی سپرده شده است.
آب انبارهای برکه باران : مرحله اول مرمت برکه های باران بندر عباس
این برکه های بارانی و این آب انبارهای تاریخی سال ها قبل به کمک دانشجویانی به صورت خود جوش تا حدودی مرمت و بازسازی شد. البته شهرداری نیز اقدام به بازسازی و مرمت بعضی از این بناهای تاریخی در بین دیدنی های برکه های باران کرده است.
آب انبارهای برکه باران : مرحله دوم مرمت برکه های بندر عباس
این مرمت شامل پر کردن فضای درونی مخزن برکه تا سطح معبر محلی، بهسازی و مرمت، سازماندهی معابر اطراف و همچنین تغییر کاربری به مناطق محلی می باشد. از این مکان ها کامیون های زیادی آشغال جمع آوری شده است. برای مرمت این زیبایی ها نیاز به عزم همگانی می باشد. این برکه های باران زیبا بعد از مرمت و بازسازی قرار است برای مصارف فرهنگی مورد استفاده عموم قرار گیرد.
آدرس دسترسی به برکه های باران: استان هرمزگان، شهرستان بندر عباس، بلوار پاسداران، جنب موزه بزرگ بندر عباس
