اشاره
آن چه پیش رو دارید، گزیده ای از دیدگاه های چهارتن از شخصیت های معروف و صاحب نظر فرهنگی درباره فضای مجازی است که با استفاده از سخنرانی های این بزرگواران، گرد آوری و تنظیم شده است. حضرات آیات مکارم شیرازی، سبحانی، جوادی آملی و مصباح یزدی، در این باره دیدگاه های راهگشا و مفیدی را ارائه کرده اند.
فضای مجازی از منظر بزرگان
الف) معرفی اینترنت
حقیقت فضای مجازی
آیت الله جوادی آملی:
چیزی که امروز به عنوان فضای مجازی معروف شده، در اصل حقیقت است؛ چرا که مجاز را می شود کنار زد اما حقیقت را نمی توان؛ بنابراین فضای مجازی در اصل خودش حقیقت است، این سیم و تلویزیون که حقیقت نیست بلکه آن چیزی که معرفت و شناخت باشد حقیقت است.
فضای فرهنگ و فکر و اندیشه، فضای حقیقت است.
آیت الله جوادی آملی:
فضای فرهنگ و فکر و اندیشه، فضای مجاز نیست، بلکه فضای حقیقت است! خواه از ابزار حسّی به دست آید یا از ابزار ماورای حِسّ باشد. چیزی که با اندیشه اندیشوران در ارتباط مستقیم است، پیامی را به ذهن منتقل می کند یا خصوصیّتی در نفس ایجاد می کند، این حقیقت است و نه مجاز! زیرا نه سیم حقیقت است تا بی سیم شود مجاز و نه چهره صفحه تلویزیون حقیقت است تا اگر چیزی بی صورت و بی تصویر بود مجاز شود؛ هر جا فکر است و اندیشه است و انتقال فکر و اندیشه و علم، حقیقت است.
فضای مجازی امروز، حرف نخست در تخریب یا سازندگی
آیت الله مکارم شیرازی:
فضای مجازی امروز حرف نخست را در تخریب یا سازندگی می زند؛ هر چند بانیان آن در خارج از کشور بنای تخریب فرهنگ دینی ما را دارند. بنابراین باید از این ابزاری که می تواند عامل هدایت یا ضلالت خانواده ها باشد به نحو صحیح استفاده کنیم.
پدیده اینترنت، رسانه سودمند و مضر
آیت الله سبحانی:
پدیده اینترنت، رسانه بسیار نافع و سودمندی است که افکار انسان ها را به سرعت در تمام جهان منعکس می سازد و ما این صنعت قرن 21 را به پدیدآورندگان آن تبریک می گوییم. نکته مهم، جنبه محتوایی این پدیده است که سالم و سازنده باشد و به تحکیم مبانی رفتاری و عقایدی بپردازد. ولی اگر فردی به بهانه آزادی قلم و فکر، اندیشه ای را مطرح کند که جامعه را به سوی الحاد و دوری از ارزش ها بکشاند، مسلماً، مضر و ویرانگر خواهد بود.
ب) آسیب ها
تکنولوژی غربی مانند آب گل آلود و غیر بهداشتی
آیت الله مکارم شیرازی:
ما از تکنولوژی به تمام معنا دفاع می کنیم. عده ای خیال نکنند ما مخالف این تکنولوژی ها هستیم، منتهی تکنولوژی غربی مانند آب گل آلود و غیربهداشتی است. آب، مایه حیات است اما وقتی گل آلود و غیر بهداشتی شد باید تصفیه شود. ما می گوییم این آب آلوده غیربهداشتی به نام نسل سوم اینترنت را تصفیه کنید تا آب بهداشتی شود و در اختیار بگذارید تا همه از آن استفاده کنند و کسی مخالف آن نیست. آدم بی عقل، مخالف پیشرفت و تکنولوژی است.
نشانه رفتن ایمان جوانان
آیت الله سبحانی:
ما، در عصری زندگی می کنیم که عوامل گمراه کننده طیف جوان در آن، از ماهواره ها گرفته تا فیلم ها و رادیوها و افکار و اندیشه ها و ایسم های نوظهور فراوان است و هر کدام ایمان جوانان ما را نشانه گرفته اند.
وسایل ارتباط جمعی در دست غربی ها
آیت الله مصباح یزدی:
امروز انواع و اقسام وسایل رسانه ای در اختیار آن هاست. هر کسی وبلاگ شخصی دارد و هر چه می خواهد، می نویسد و دیگران هم از آن استفاده می کنند. امکانات رسانه ای اصلاً قابل مقایسه با گذشته نیست. در گذشته وقتی می خواستند یک حرفی را حتّی در یک جامعه هزارنفری پخش کنند، به آسانی ممکن نبود. امّا اکنون در عرض یک دقیقه یک خبر به کل دنیا منتشر می شود. وسایل ارتباط جمعی و به همان میزان، نقشه های شیاطین، پیچیده شده است؛ امّا ریشه و اساس کار همان است.
فضای مجازی و مراقبت وسوسه شیطان
آیت الله جوادی آملی:
کار شیطان وسوسه است و اگر وسوسه نباشد به مقامی نمی توان ر سید و در کل نظام وسوسه خیر است، مانند این که بیماری خیر است و اگر کسی مریض نمی شد، داروها و اسرار عالم کشف نمی شد. اکنون در فضای مجازی در اثر تحریک و شهوت راه فساد را باز کردند و کار پیروان کفر این است که راه مساجد را ببندند.
معضل بزرگی به نام نسل سوم تلفن همراه
آیت الله مکارم شیرازی:
وزیر محترم ارتباطات نامه ای به من نوشته بودند که ما شورای عالی مجازی را دیدیم، شورای عالی مجازی به من گفتند که با من تماس نگرفتند. مسأله مهم این است که گفتند: بعد از این نسل سوم روی موبایل ها هر فیلمی که بخواهید هست. من مشهد بودم برای من آوردند و نشان دادند و انواع فیلم های آلوده در آن بود بدون هیچ گونه فیلترشکنی؛ با این وجود بنده باز هم اعتماد نکردم. از یکی از اطرافیان، تلفن همراهش را گرفتم و باز دیدم که تمام فیلم ها بدون هیچ گونه فیلتری در آن وجود دارد؛ ما خواستیم که این آقایان بروند پیش وزیر محترم ارتباطات و جلوی چشم ایشان به ایشان نشان بدهند که چه فیلم هایی فورا روی تلفن همراهشان می آید.
فضای مجازی و خطر سقوط خانواده
آیت الله مصباح یزدی:
امروز امکانات و وسایلی همچون ماهواره، اینترنت، سی دی ها و حتی تلفن های همراه در خدمت ترویج فساد قرار گرفته و به درون خانواده ها راه یافته و به خصوص نسل جوان را نشانه گرفته است.
بیش تر برنامه های ماهواره، مخرّب
آیت الله سبحانی:
ماهواره ابزاری است که توسط علم بشری ایجاد شده و ما مخالف استفاده از علم نیستیم، ولی بیش تر برنامه های ماهواره مخرّب است و یا دین و یا اخلاق مردم را هدف گرفته است و چیز مفیدی ندارد.
سلاح شیاطین برای فتح سنگرهای فرهنگی
آیت الله مصباح یزدی:
امروز فن آوری اطلاعات و ارتباطات و ماهواره و شبکه جهانی اینترنت، امکاناتی را در اختیار شیاطین قرار داده که تاکنون سابقه نداشته و دشمن با استفاده از آن روز به روز دامنه فعالیت های مخرّب فرهنگی خود را گسترش می دهد و با سرعتی فوق تصور، سنگرهای فرهنگی را یکی پس از دیگری در نوردیده و فتح می کند.
هدف بانیان اصلی فضای مجازی تخریب فرهنگی
آیت الله مکارم شیرازی:
فضای مجازی هم می تواند سازندگی داشته باشد و هم تخریب، اما با توجه به این که بانیان اصلی این فضا هدف شان تخریب فرهنگی است، کار ما مشکل و پیچیده است و تلاش بیش تری می طلبد.
شبکه های ماهواره ای به دنبال تخریب اخلاق
آیت الله سبحانی:
شبکه های فراوان ماهواره ای فارسی زبان به دنبال از بین بردن دین و اعتقاد مردم هستند و اخلاق را در جامعه تخریب می کنند.شبکه های ماهواره ای، رواج مد و موسیقی های مبتذل و آرایش های زننده را ترویج می کنند و به دنبال تخریب اخلاق جامعه هستند.
گسترش شبکه های ارتباطی غربی
آیت الله مصباح یزدی:
واضح است که تلاش غرب در گسترش شبکه های ارتباطی و خبری، به منظور آن است که سلیقه ها، معیارها و الگوهای رفتاری و اخلاقی خود را در قالب فیلم ها، شوهای تلویزیونی و دیگر برنامه های سرگرم کننده مبتذل، در سراسر کره زمین و به تمام بشریت تحمیل کند و این نیست مگر آن که در زیر آن، اهداف شیطانی سودجویانه نهفته است. در حالی که ترویج فرهنگ سالم، دور از هرگونه دسیسه و با پشتوانه ای که از حقیقت دارد، با اهداف الهی انجام می شود. بنابر این ترویج هر فرهنگی یک امر ناپسند تلقی نمی شود و علت اساسی مخالفت ما با فرهنگ مهاجم غرب، آثار ضدالهی و ضدمعنوی آن است که به عنوان یک بار منفی، در آن به وجود آمده است.
توسعه ابزارهای گناه
آیت الله مکارم شیرازی:
ما مخالف گسترش علم و دانش و ابزارهای رسانه ای نیستیم اما باید توجه داشت که بخشی از این رسانه ها ابزاری خطرناک و ابزار گناه هستند؛ در واقع هیچ زمان به اندازه امروز گناه گسترش نداشته است چرا که امروز ابزارهای گناه وسعت یافته اند. هنگامی که ابزارهای گناه و گناه گسترش یابد، آثاری چون خشکسالی، ناامنی، بیماری های صعب العلاج، مرگ و میر و غیره گسترش می یابند.
اینترنت و فرهنگ اسلامی
آیت الله سبحانی:
امروز از طریق اینترنت، فرهنگ اسلامی در خطر قرار دارد. فردی در خود ایران اسلامی، سایتی دارد که در آن نوشته است تمام مسائل مربوط به خداشناسی فروع می باشد و قرآن کلام پیامبر(ص) است و ارتباطی با وحی ندارد.
هدف غرب از گسترش فضای مجازی
آیت الله مصباح یزدی:
واضح است که تلاش غرب در گسترش شبکه های ارتباطی و خبری، به منظور آن است که سلیقه ها، معیارها و الگوهای رفتاری و اخلاقی خود را در قالب فیلم ها، شوهای تلویزیونی و دیگر برنامه های سرگرم کننده مبتذل، در سراسر کره زمین و به تمام بشریت تحمیل کند و این نیست مگر آن که در زیر آن، اهداف شیطانی سودجویانه نهفته است.
فضاهای مجازی، بلای جان جوانان
آیت الله مکارم شیرازی:
متاسفانه مسائل فرهنگی در جامعه شرایط نامطلوبی دارد که دلیل آن هم ماهواره، اینترنت و فضاهای مجازی است که بلای جان جوانان و عصر ما شده است.
بعضی از سایت های اینترنتی
آیت الله سبحانی:
به تازگی درباره فعالیت یک سایت، اطلاعاتی برای من آوردند که محتوای این سایت می گوید با دلیل و برهان نمی شود خدا را ثابت کرد. ما نمی توانیم این سایت ها را به رسمیت بشناسیم. آزادی ها باید در حیطه قوانین کشور باشد و سایتی که خدا را انکار می کند معنا ندارد وجود داشته باشد.
فضای مجازی مخرب؛ عامل از درون پوسیدن جامعه
آیت الله مصباح یزدی:
امروز دشمنان اسلام و بشریت برای انجام مقصود خویش، با استفاده از همه ابزارها و شیوه ها و با به کارگیری برترین تکنولوژی ها و جدیدترین روش های علمی، به جبهه ای به وسعت قلب های معتقد و سالم و دین باور در سراسر جهان اسلام مورد هجوم ناجوانمردانه خویش قرار داده اند. دیگر مسأله آمدن بیگانه به داخل یک خاک مطرح نیست بلکه سخن از بیگانه شدن از خویش و از درون پوسیدن است.
اثر استفاده نادرست از فضای مجازی درذهن جوانان
آیت الله سبحانی:
افزایش سرعت اینترنت در برخی موارد بر اثر استفاده نادرست از فضای مجازی، ذهن و روح و فرهنگ جوانان را خدشه دار کرده است، بنابراین تلاش کنید جلوی این آسیب ها را بگیرید.
مهمان ناخوانده ای به نام تکنولوژی جدید!
آیت الله مصباح یزدی:
امروز دیگر هجوم فرهنگی به شکلی نیست که بتوان درها را به روی آن بست؛ زیرا تکنولوژی جدید، درها را شکسته و فرهنگ مهاجم، چون مهمان ناخوانده ای به اندرونی سرکشیده است!
ج) بایسته ها
فضای مجازی به سمت هدایت صحیح
آیت الله مکارم شیرازی:
امروزه ابزار فساد و ناهنجاری های اخلاقی بسیار گسترش یافته است و فضای مجازی نیز در این بین کاربرد خاصی دارد؛ ما باید فضای مجازی را به سمت و سوی تعلیم و تربیت صحیح هدایت کنیم و در این راستا باید از راهنمایی ها و هدایت حوزویان و کارشناسان تعلیم و تربیت بهره گرفت.
دو مسأله مطرح در اینترنت
آیت الله سبحانی:
اصولا مسائلی که در این رسانه(اینترنت) مطرح می شود بر دو گونه است:
1.گاهی فکری را مطرح می نماید که صددرصد جنبه علمی دارد و با سلوک انسان ها و اندیشه های دینی آن پیوندی ندارد. مسلماً طرح چنین فکری بلامانع است. این، مخاطبان آن اندیشه اند که درباره درستی و نادرستی آن، داوری می نمایند.
2.گاهی اندیشه ای را مطرح می نماید که ارزش های اخلاقی و اعتقادی را متزلزل می سازد و با مبانی فکری میلیاردها انسان، صددرصد در تعارض می باشد. این نوع نظریه پردازی فقط باید در میان نخبگان و محافل علمی مطرح گردد تا شایستگان به تحلیل و نقد آن بپردازند، نه در رسانه های همگانی. و چون نخبگان در برابر این شبهات مصونیت دارند، طبعاً اثرگذار نخواهد بود.
بسیج همگانی در برابر حملات رعد آسای ماهواره ای
آیت الله مصباح یزدی:
در چنین شرایطی که تکنولوژی به ویژه در بخش ارتباطات ماهواره ای، حملات رعدآسای استکبار جهانخوار را سرعت بخشیده و دیوانه وار راه خود را می پوید، به عنوان یک وظیفه الهی، بر فردفرد امت اسلامی واجب است که در یک بسیج همگانی به پاخیزند و توطئه جهانی مستکبرین را علیه اسلام و مصالح مسلمین خنثی نمایند.
فضای مجازی را به دست بگیرید
آیت الله جوادی آملی:
شما باید این فضا را حقیقت بدانید و به دست بگیرید و شما باشید که بیش ترین پیام را در آن منتقل می کنید لذا بر سرعتتان بیفزایید و این نظام را با هنر دینی تان به سمت پیشرفت بکشانید؛ فضای مجازی را به حقیقت تبدیل کرده و آن را به دست بگیرید.
امروز نیز همان شرایط زمان امام رضا(ع) حاکم است
آیت الله مکارم شیرازی:
امروز نیز همان شرایط زمان امام رضا(ع) حاکم است، شبهات و تبلیغات ضد اسلامی از رسانه های دشمن، ماهواره ها و شبکه های اینترنتی شبانه روزی در جهان اسلام پخش می شود و در این میان باید علما، حوزه های علمیه و دانشگاه ها در برابر این برنامه دشمن بایستند و معارف اسلام که قوی ترین معارف است را برای مردم دنیا روشن کنند.
لزوم رعایت خط قرمز در فضای مجازی
آیت الله سبحانی:
هیچ کشوری اجازه نمی دهد از خط قرمزهای جامعه آن ها عبور کنند. خط قرمز جامعه ما هم فرهنگ دینی است. در ارتباطات و فناوری اطلاعات باید خط قرمزهای جامعه رعایت شود.
خطوط قرمز
آیت الله مکارم شیرازی:
ما پایبند به اخلاق اسلامی هستیم و خط قرمزهایی داریم. هر تکنولوژی که می آید باید آن را پاک کنیم؛ باید این آب آلوده را تصفیه کنند.
لزوم کار ایجابی
آیت الله مصباح یزدی:
امروز دشمن با ماهواره ها و اینترنت و امثالهم در حال فعالیت است و هر چه هم فیلتر کنند و مقابله کنند به جایی نمی رسد و باید با کار ایجابی در مقابل این ها عمل کرد.
لزوم نشر سخن بزرگان از طریق فضای مجازی
آیت الله جوادی آملی:
امروز خیلی از بزرگان در حوزه ها و دانشگاه های کشور وجود دارند، فقط باید حرف و سخن این بزرگان را در این فضای حقیقت منتشر کرد و مردم هم می شنوند؛ چراکه خدا ما را با ظرف خالی عقل خلق نکرده است.
همان گونه که یک کودک به صدای مادر خود توجه می کند خاصیت انسان ها نیز این است که به حقیقت های عالم و سخنان انبیا که در این راستاست توجه می کند و ما فقط باید این مطالب را نشر دهیم.
گسترش بی حساب و کتاب رسانه ها به نفع کشور نیست
آیت الله مکارم شیرازی:
من برای مسؤولانی که با مسائل رسانه ای در ارتباط هستند پیام می دهم و می خواهم تا سعی کنند رسانه هایی را در اختیار مردم بگذارند که بدآموز نباشد؛ وزیر ارتباطات نباید به حرف هرکسی گوش کند و بگوید ما پهنای اینترنت را وسیع و به وسیله آن علم و دانش را گسترش دادیم، او باید با سازمان عالی مجازی ارتباط برقرار و بررسی کند که آیا گسترش بی حساب و کتاب رسانه ها به نفع کشور و جوانان است یا به ضرر آن ها.
ضرورت پیشرفت در حوزه ارتباطات و فناوری اطلاعات
آیت الله سبحانی:
پیشرفت در حوزه ارتباطات و فناوری اطلاعات ضروری است البته باید در راستای این پیشرفت، موانع و مشکلات را شناسایی و برطرف کرد.
از فضای مجازی برای تبلیغ دین بهره ببریم
آیت الله مصباح یزدی:
یکی از این مسایل که امروز برای ما مطرح است، همین وسایل اطلاع رسانی جدیدی است که یک شاخه اش اینترنت است... این بهترین وسیله ای است که می توانیم اسلام را با کم ترین هزینه به وسیله آن به دنیا معرفی کنیم؛ دنیایی که تشنگان شناخت حقیقت در آن کم نیستند. ما با توجه به کمبود امکانات و نیرویی که داریم ـ اگر نمی توانیم حضوراً نیازهای دنیا را برای شناختن اسلام، تشیع و حقایق برطرف کنیم، با استفاده از این وسیله می توانیم بسیاری از کمبودهایمان را جبران کنیم.
ما مخالف تکنولوژی نیستیم
آیت الله مکارم شیرازی:
برای حل مشکل اقتصادی متولیان زیادی وجود دارد که ان شاءالله به وظایف خود عمل خواهند کرد، اما مشکل فرهنگی متولی کم تری دارد به همین دلیل ما روی مشکل فرهنگی تکیه می کنیم. به عنوان نمونه مسأله نسل سوم اینترنت که مطرح شد، از شورای عالی فضای مجازی چند نفر پیش ما آمدند و توضیحاتی دادند، من احساس کردم واقعا خطری ممکن است ایجاد شود، تذکراتی دادم. متاسفانه بعضی با سوء نیت سخنان و اظهارات ما را تحریف کرده بودند. ما مخالف تکنولوژی نیستیم؛ نه تنها مخالف نیستیم بلکه واجب است که از آن استفاده کنیم.
لزوم برطرف کردن زمینه های انحراف
آیت الله سبحانی:
استفاده از فناوری های نوین ارتباطی و اینترنت پرسرعت، ممکن است فکر و ذهن برخی جوانان را منحرف کند، از این رو باید زمینه های انحراف فکر و اندیشه نسل جوان و نوجوان کشورمان در این حوزه برطرف شود.
باید عناصر فکری و فرهنگی سالم را زنده و مطرح کرد
آیت الله مصباح یزدی:
در این فضای فرهنگی ای که انواع سموم مهلک دنیای غرب وارد شده و بر اثر اختلاط و ارتباطات؛ امواج رادیویی، تلویزیون، ماهواره ها، اینترنت و تلفن همراه همه چیز را به هم مربوط کرده است، تنها کاری که می شود کرد تزریق مقداری اکسیژن در این فضا است. در مقابل سمومی که هر لحظه وارد این فضای فرهنگی می شود ما نیز می بایست امواج سالمی سرشار از معنویات و نورانیت فرهنگ اهل بیت صلوات الله علیهم اجمعین را ترویج کنیم.
متأسفانه حتی محیط های روحانیت نیز از آثار سوء این فرهنگ مسموم جهانی مصون نمانده و روزبه روز بیش تر تحت تأثیر این امواج مسموم و زهرآگین قرار می گیرد. اگر انسان قدری فراتر از این افق را نگاه کند و گذشته، آینده و وضع فعلی را باهم ببیند و مقایسه کند، آن وقت می فهمد که فضا تغییر کرده است و دیگر نمی توان در آن تنفس کرد. اگر این فضای زهرآگین بر پیرمردها چندان تأثیری نداشته باشد، نسل آینده را به کل فاسد می کند. کاری که ما می توانیم بکنیم این است که به نوبه خود تلاش کنیم تا عناصر فرهنگی سالمی را در این فضای فکری و فرهنگی، زنده و مطرح کنیم.
علاوه بر حفظ خود باید معارف را نشر دهیم
آیت الله جوادی آملی:
این که به اصطلاح فقط در فضای مجازی آسیب نبینیم هنر نیست بلکه باید خود را حفظ کنیم و معارف مورد نظر خود را نشر دهیم.
لزوم برخورد با شبهه افکنان در فضای مجازی
آیت الله سبحانی:
آزادی باید در چارچوب قوانین کشور باشد، از این رو نباید کسانی را که در فضای مجازی به شبهه افکنی و تخریب مشغولند، به رسمیت بشناسیم و به سخنان بیهوده غربی ها درباره آزادی بیان گوش دهیم.
لزوم استفاده مشروع از همه وسایل جدید
آیت الله مصباح یزدی:
مسؤولیت ما در جامعه این است که سعی کنیم راه استفاده مشروع از همه وسایل جدید بیش تر باز شود و تا حدی که ممکن است، کاری کنیم از مفاسد آن کاسته شود.
انسان غیور اجازه ورود بیگانه در حرم امن خود را نمی دهد
آیت الله جوادی آملی:
آن چه ما به این دستگاه ها می سپاریم که به دیگران منتقل کنند یا از دستگاه ها می گیریم که به خود ما منتقل شود، باید بدانیم که بیگانه نباشد! غیرت از برجسته ترین اوصاف انسانی است، یک انسان غیور نه در حریم دیگری دخالت می کند و نه بیگانه را اجازه می دهد در حرم امن او دخالت کند. در درون ما حقیقتی نهفته است که خدا آن را نهادینه کرده است. ذات اقدس الهی ما را همانند لوح نانوشته نیافرید، در درون ما اسرار حق و باطل، صدق و کذب، خیر و شرّ و حُسن و قُبح و خلاصه بدی و خوبی تعبیه شده است که فرمود: «فَأَلْهَمَها فُجُورَها وَ تَقْواها»، تمام سعی و کوشش ما این باشد که چیزی را بپذیریم و مهمانی را به درون خود راه دهیم که با صاحب خانه هماهنگ باشد.
فطرت ما جز حق و صدق و خیر و حَسن را نمی پذیرد؛ باطل، کذب، شرّ و قبیح را نمی پذیرد. اگر کسی غیور بود و غیرت داشت، مطالبی که با اصول﴿فَأَلْهَمَها فُجُورَها وَ تَقْواها﴾ هماهنگ نبود، این مهمان ناخوانده را راه نمی دهد؛ نه از کتاب، نه از کتیبه، نه از سیم نه از بی سیم، نه از زمین و نه از آسمان. معنای غیرت، غیرزدایی است؛ این غیرت از اوصاف برجسته انسانی است و غیوربودن از اوصاف خدای سبحان است که انسان مؤمن باید متخلّق به اخلاق الهی شود.
ابزارهای مدرن فرهنگی را نفی نمی کنیم
آیت الله مصباح یزدی:
قصد ما از مبارزه با تهاجم فرهنگی، نفی هرگونه نوگرایی و پشت پا زدن به ابزارهای مدرن فرهنگی و نیز تجدیدحیات هرگونه آداب و سنن قدیمی نیست، بلکه با توجه به ارزشیابی ما از فرهنگ، هدف اصلی مقابله، در جهت حفظ و تحکیم مبانی و ارکان فرهنگ جامعه، یعنی اعتقادات و ارزش های والای اسلامی، شکل می گیرد و این، دقیقاً همان چیزی است که دشمنان ما، با همه سرمایه گذاری ها و امکانات و ترفندهای خود، تلاش بی وقفه ای را در جهت تخریب و انهدام آن به کار می برند و با انواع تیرهای زهرآگین، نسل های آینده را، آماج حملات پیاپی خود قرار می دهند.
اگر بخواهیم فضای پاک داشته باشیم، باید مردم معرّف راستین داشته باشند
آیت الله جوادی آملی:
درست است که مردم حقّ رأی دارند و درست است که رأی، حقّ مردم است؛ ولی مردم مصرف کننده حق نیستند، مردم مصرف کننده مال نیستند تا ما بگوییم این مال را باید درباره منافع مردم صَرف کرد؛ مردم حرفی برای گفتن دارند، مردم نگهبان و نگهدار نظام هستند!
سخن نورانی امیرمؤمنان علی بن ابی طالب(علیه أفضل صلوات المصلین) در عهدنامه ای که برای مالک اشتر تنظیم فرمود، این است که: «إِنَّمَا عِمَادُ الدِّیْنِ وَ جِمَاعُ الْمُسْلِمِیْن وَ الْعُدَّه للْأَعْدَاءِ الْعَامَّه مِنَ الْأُمَّه»! فرمود: ستون دین مردم هستند، ستون مصرف کننده نیست، ستون پیام سنگینی دارد که بار سنگین خیمه دین روی دوش ستون است؛ بار این مملکت روی دوش مردم است! بار نظام روی دوش مردم است! ما اگر بخواهیم فضای پاک داشته باشیم، جامعه پاک، خانواده پاک، مؤسسات اداری پاک، فضای آموزشی پاک و فضای فرهنگی پاک داشته باشیم، باید مردم را باور کنیم که این ها ستون دین و ستون نظام می باشند و ستون را نمی شود بدون طهارت نگه داشت! ستون باید طیّب و طاهر باشد! اگر نماز ستون دین است، حضور قلب لازمه آن است و اگر مردم ستون نظام هستند، معرفت راستین لازمه آن است.
چگونه فضای مجازی را پاک نگه داریم؟
آیت الله جوادی آملی:
ما در فضای نوآوریمان که چه تعبیر به مجاز شود و چه تعبیر به حقیقت شود که در حقیقت فضای حقیقی است، وقتی می توانیم آن را پاک نگه بداریم که آن چه در جامعه هست منعکس شود اولاً و خودش هم به جامعه بیاید جامعه را پاک نگه بدارد ثانیاً و این بر مدار عقل و محور عدل خواهد بود.
با ابعاد فساد انگیز فرهنگ غرب مخالفیم
آیت الله مصباح یزدی:
اگر ما با فرهنگ غرب مخالفت می کنیم، نه به خاطر شرقی بودن و حفظ هویت شرقی خودمان است و نه به خاطر جدایی آن از نظر منطقه جغرافیایی است. همچنین، مخالفت ما بدان جهت نیست که آن ها دارای آداب و رسوم خاصی هستند که در معاشرت های روزانه، مطابق آن ها با یکدیگر برخورد می کنند، یکی سلام می کند و دیگری کلاهش را برمی دارد! و نیز ادعا نمی کنیم که هر چه از مغرب زمین صادر می شود، کثیف و آلوده و نجس است! چنان که در تمام دوران تاریخ نیز چنین نبوده که همواره این گونه فسادها در غرب وجود داشته باشد و هم اکنون نیز آن چنان کلیّت و شمولی ندارد.
این ها هیچ کدام در حد خودش مایه مخالفت نیست بلکه اختلاف ما مربوط به ابعادی از فرهنگ غرب است که فساد انگیز می باشد و از آن جهت که سمبل انحطاط اخلاقی و مایه سقوط انسان است با آن مخالفت شده است. در کشور ما نیز، از آن جهت که فسادهای موجود، عمدتا معلول نفوذ و تهاجم فرهنگ استعماری غرب است، عناصر مسلمان بیدار و انقلاب، با آن چه به تعبیر مختصر، «فرهنگ غربی» نامیده می شود در حال مبارزه هستند. اما به طور مسلّم، چه در گذشته و چه امروز در خود مغرب زمین نیز انسان هایی بوده و هستند که با چنین فرهنگی سخت مخالفند.
