غار پرآو کرمانشاه ؛ غار قاتل

کنجکاوی جزء جدانشدنی بشر بوده و هست . همین حس است که او را به سوی کشف ناشناخته ها می کشاند و او را راهی سفر هایی می کند که پایان راهش هنوز مشخص نیست . برای رسیدن به هدفش به عمق آب می رود ، به سوی سرزمین های ناشناخته سفر می کند . قلب زمین را می کاود و گاه هم به عمق کوهستان می زند .

#اماکن رمزآلود در سراسر دنیا پراکنده اند ، گاهی پر از افسانه اند و گاهی علم آنها را توجیه می کند . سفری که امروز پیش رو داریم ، یکی از همین سفرهای رمز آلود است . قصد #سفر به کرمانشاه را داریم و به یکی از #رمزآلود ترین مکان های ایران سر می زنیم . مکانی که بسیاری را در خود مدفون کرده و سوالات بسیاری را از خود در ذهن ها به جای گذاشته است . به اعماق کوه پرآو از #رشته کوه های زاگرس می رویم تا غار موسوم به غار قاتل را بشناسیم .

کارناوال را در این سفر رمزآلود همراهی کنید.

پرآو ؛ عمیق ترین غار ایران

در 12 کیلومتری شمال شرق کرمانشاه ، کوه پرآو با ارتفاع 3357 متر از سطح دریا به عنوان یکی از بلندترین قله های استان در کنار روستای چالآبه به چشم می خورد . زیباییهایش به قدری است که چشم ها را به خود خیره می کند . شاید تصور وجود یکی از رمزآلود ترین مکان های ایران در این طبیعت زیبا کمی مشکل باشد اما در ارتفاع 3050 متری این کوه ، عمیق ترین و صعب العبورترین غار ایران قرار دارد که در سال 1388 به عنوان دومین اثر طبیعی ملی کرمانشاه توسط سازمان حفاظت محیط زیست ایران به ثبت رسیده و در 20 بهمن 1389 توسط سازمان میراث فرهنگی با شماره 98 در فهرست میراث طبیعی ایران قرار گرفته است.

پرآو غاری است به طول 1454 متر و عمق 752 متر که در میان #کوه طاق بستان و کوه بیستون و در جنوب منطقه‌ای به نام میدان پرآو وجود دارد. این غار با قله شیخ علیخان یا قله پرآو تنها 300 متر فاصله دارد . تعداد 26 حلقه چاه در این غار وجود دارد و عمیق‌ترین آنها، چاه شماره 16 با عمق 42 متر است.

پرآو ؛ اورست غارهای جهان

این غار منحصر به فرد  در بیش از 40 سال پیش ( 1971 میلادی ) ، با عنوان بزرگ‌ترین غار عمودی دنیا شناخته می شده است  و به همین دلیل لقب اورست غارهای جهان را به آن نسبت داده اند . اما پس از آن با گذشت زمان و انجام اکتشافات بیشتر در میان غار های سراسر جهان ، رتبه غار پرآو به 221 تنزل پیدا کرده و غار های عمیق تری در فهرست جهانی به ثبت رسیده اند . اما این غار رمزآلود کشورمان هنوز به دلیل وجود دهانه اش در ارتفاع 3000 متری از سطح دریا ، بالاترین سطح را در جهان به خود اختصاص داده است .

پیمایش غار پرآو

می توان گفت که غارنوردان دشوارترین پیمایش خود را در غار پرآو با درجه سختی «5 دی» تجربه می کنند . دهانه ورودی غار به گونه ای است که باید به حالت پا مرغی به آن وارد شد .به دلیل وجود یخچال های طبیعی و ارتفاع بالای این غار، برودت هوا در آن غارنوردان را آزار می دهد . در هیچ جای غار دمایی بالاتر از 3-1 دجه سانتی گراد ثبت نشده است .

بدنه و دیوار سنگی  خشن و متخلخل غار ، شاید نمودی از خشم طبیعت است که در این مکان خودنمایی می کند .همین ویژگی بدنه و دیوارها باعث می‌شود که لباس غارنوردان در حین پیمایش پاره شود و  آب سرد و سرما به لباس‌ها و سطح بدن نفوذ کند که بر دشواری‌های پیمایش می افزاید.  عبور از سوراخ‌های تنگ غار که آبی با دمای نزدیک صفر درجه در کنار آنها جریان دارد ، سختی پیمایش را چندین برابر می کند . پیمایش سینه خیز در این غار کاملا عادی به نظر می رسد  و تنگ گل خیز اولین محل پیمایش سینه خیز به شمار می آید .

گذرگاه های تنگ و خرچنگ رو ها ، ریزشی بودن برخی از قسمت های غار ، تراورس های خطرناک و چاه های عمیق ، پرآو را در دنیا به غاری صعب العبور و سخت مشهور کرده است ،حتی پنج غارنورد ایرانی جان خود را در این غار از دست داده اند و اجساد برخی از آن ها هیچوقت به بیرون از غار منتقل نشده است .

ورود به غار به حالت پامرغی

 اولین سینه‌خیز غار در محلی معروف به تنگ گل خیز

عبور از کنار آب نزدیک صفر درجه

نوشیدن آب سرد با نی تصفیه

تماشای این ویدئو از پیمایش غار پرآو را از دست ندهید

کشف غار توسط انگلیسی ها

بیش از 40 سال پیش گروهی از مهندسین و زمین شناسان انگلیسی در حین عملیات نقشه برداری و تحقیقات در ارتفاعات زاگرس متوجه دهانه یک غار شدند و با توجه به تجربیات خود در باره بافت زمین شناسی منطقه  احتمال وجود غاری عظیم را در محل می دهند. آنها بعدها حاصل اطلاعات و پژوهش های خود را در کتاب جویبارهای زاگرس برای همگان آشکار می کنند . احتمال وجود غاری عظیم در رشته کوه زاگرس آن قدر جذاب به نظر رسید که انجمن غارشناسی انگلستان در دوم شهریورماه سال 1350 ،  یازده نفره از زبده ترین غارنوردان خود را به سرپرستی جان میدلتون وارد کرمانشاه کند تا به عملیات اکتشاف دست بزنند.

در سی ام شهریور ماه ، غارنوردان انگلیسی عملیات اصلی اکتشاف غار پرآو را آغاز می کنند . آنان با چند روز فعالیت سخت و مشاهده پدیده های شگفت انگیز ، به انتهای چاه 26 و عمق 751 متری غار می رسند و به حوضچه ای گلی به طول 50 متر می رسند . آنها به دلیل اینکه تصور می کردند برای ادامه پیمایش غار به تجهیزات بیشتری نیاز دارند ، عملیات را متوقف می کنند تا ادامه فعالیت به سال بعد موکول شود . آنها در بازگشت به وطن خود عنوان نخستین کاشفان غار پرآو را به خود اختصاص می دهند.

برای دومین بار در سی ام مرداد ماه سال 1351 غارنوردان انگلیسی به کرمانشاه وارد می شوند .این گروه به سرپرستی دیوید جادسون و با حمایت انجمن سلطنتی جغرافی و گروه غارشناسان انگلستان تصمیم می گیرند به اعماق غار نفوذ کنند و رکورد قبلی را بشکنند. آنها تنها موفق به تکمیل تحقیقات قبلی می شوند و نمی توانند به عمق بیشتری دست پیدا کنند . عملیات آنها در حوضـــــــچه ی انتهایی چاه 26 به پایان می رسد. این غار، یک اصطلاح ماندنی در غارنوردی آنها به جای گذاشت و  اگر یک غار بزرگ،که تصور عمق بیشتری از آن دارند ، ناگهان به آخر خود برسد، می‌گویند:”پرآوئی شد” ( Ghar Paraued)

در مجموع از آن چه که پس از سفرهای اکتشافی به این غار رازآلود باقی ماند، برای تشکیل بنیاد غار پرآو در سال 1352 استفاده شد.  در طی دو سفر اکتشافی انگلیسی ها، گروه غارنوردان  از 22 میخ کوبی برای فرود به عمق 751 متر و تا حوضچه گلی آب استفاده کرد.

پس از گذشت چند سال شهرت غار پرآو در میان غارنوردان به حدی رسید که لهستانی ها هم تصمیم گرفتن از غافله عقب نمانند و در سال 1354  تصمیم به پیمایش غار گرفتند . البته این عملیات حاصلی بیش از دو عملیات قبل نداشت و تنها افتخار گروه لهستانی پیمایش 1 متر بیش تر از رکورد قبلی بود . این عملیات تنها به عنوان یک سلاح تبلیغاتی کاربرد داشت و رسیدن به حوضچه آخر آن و  دیدن پرچم باقی مانده از انگلیسی ها در سال 1351  تائید دوباره ی این مطلب بود که غار به راستی در همین حوضچه تمام می شود.

در سال 1384، یوری اودوکیموف در راًس یک گروه کوچک از روسیه، از غار پرآو دیدن کردند و به عمق 400 متری رسیدند ولی دیگر ادامه ندادند . آنها در سال بعد به غار بازگشتند اما  به علت بدی هوا باز هم از پیمایش بازماندند.

سه تصویر زیر از تصاویر ثبت شده انگلیسی ها در زمان کشف غار است

ارویکا ، چاه سوم پراو با عمق 37 متر

ورود ایرانیان به غار پرآو

آوازه رفت و آمد انگلیسی ها در کرمانشاه تا سالها ورد زبان ها بود تا اینکه در سال 1368 غارنوردان کانون کوهنوردی کرمانشاه تلاش خود را برای پیمایش غار به کار گرفتند اما به دلیل بارش باران و سرازیر شدن آب در غار از ادامه فعالیت بازماندند.نزدیک به دو دهه ، شکست هایی از این دست ادامه داشت تا اینکه در مهرماه سال 1370 طلسم 18 ساله برای ایرانیان شکسته شد و  حشمت حیدریان ، بهمن مشتکوب  و منوچهر دهشت از اعضای کانون کوهــنوردان کرمانشاه  موفق شدند به عنوان اولین فاتحان ایرانی غار پرآو تا انتهای غار  و حوضچه را پیمایش کنند.

پس از این پیمایش موفق ، دیگر غارنوردان نیز برای رسیدن به انتهای غار برانگیخته شدند . پیمایش های بعدی باعث کشف راه های جدید در غار شد و حتی یک راه ورودی جدید به غار پرآو کشف گردید . غارنوردان تلاش کردند تا با بالا رفتن از دیواره کنار حوضچه راهی جدید به بالای حوضچه پیدا کنند اما نتیجه ای حاصل نشد. درسال 1372 تیم دونفره متشکل از محمدنوری و قدیر یزدانی دراقدامی شگفت انگیز اقدام به پیمایش سبکبار بدون لوجستیک و کاملا آلپی با حدود 400 کیلو بار در 13 روز غار را پیمایش کردند و به سلامت از دهانه غار خارج شدند.

 درسال 1373 یک گروه چهارنفره سه کل کرمانشاه با استفاده از طناب های داخل غار به حوضچه انتهایی رفته و مراجعت کردند . پیمایش آنها 3 روز به طول انجامید و موفق شدند نام خود را به عنوان سومین تیم پیمایش کننده ثبت کنند .

چهارمین تیم ایرانی را تیمی از غارنوردان خراسانی تشکیل می دادند  که درسال 1374 سه نفر از آنها موفق شدند طی 56 ساعت غار را پیمایش کرده و باز گردند و رکورد کمترین زمان پیمایش را به گروه آزادگان مشهد اختصاص دهند. آنها اولین تصاویر ویدوئویی را از چاه و قسمتهای انتهایی غار ثبت کردند .

در سال 1383، یک تیم غارنورد، از کلوپ کوهنوردی کرمانشاه، به انتهای غار رفته و  برای اندازه گیری عمق حوضچه یک غواص به داخل آن فرستادند. عمق حوضچه 3 متر و انتهای آن کاملا بسته بود .

در سال های اخیر نیز سفر به اعماق رازآلود این غار ادامه دارد ، سالانه بین 2 تا 9سفر به غار پرآو وارد شده است. تعداد زیادی از افراد با استفاده از اصول اولیه ی اس-آر-تی به انتهای غار رسیده اند.برخی به یک بار اکتفا نکرده و حس کنجکاویشان آنها را دوباره به داخل غار کشیده است . یوسف سورنی نیا عضو گروه کوهنوردی کرمانشاه 32 سفر به داخل پرآو کرده که 9 بار آن تا انتهای غار بوده است.

سختی پیمایش غار به حدی است که زباله های حاصل از پیمایش از سال 1350  در آن مدفون شده بوده و امکان خروج زباله ها وجود نداشت تا اینکه عده ای غارنورد بالاخره توانستند بدون تلفات جانی ، زباله ها را از غار خارج کنند.

جان باختگان پرآو

اولین حادثه جدی در پیمایش غار پرآو برای محقق و غار شناس معروف کشورمان چنگیز شیخلی رخ داد . وی در سال 1353 هنگام بیرون آمدن از چاه سوم به عمق 37 متر که نامش اروئیکا است ، سقوط کرده و تا زمان رسیدن گروه امداد ، به مدت 20 ساعت در حالت معلق باقی ماند. 

اولین جان باخته سعید امینی ثانی بود که در سال 1375 پس از یک بار پیمایش موفق درسال 1374 همراه تیم آزادگان مشهد، به منظور تهیه مستندی به نام پلکانی به سوی تاریکی برای صدا و سیمای مرکز خراسان وارد غار شد . جالب اینجاست که او نیز مانند چنگیز شیخلی درحین صعود از چاه سوم دچار حادثه شده و پس از سقوط ، جان خود را از دست داده است.

شاید دلخراش ترین حادثه مربوط به سال 1381 باشد. کاظم فریدیان ( سرپرست ) ، امیر احمدی ، علی رحیمی ، لیلا اسفندیاری ، ویکتوریا کیانی راد و رحیم دانایی از باشگاه کوهنوردی دماوند و یوسف سوری نیا از گروه سه کل کرمانشاه تصمیم به پیمایش غار می گیرند. آنها به دو گروه 3 و 4 نفره تقسیم می شوند. در روز 14 مهر  گروه اول متشکل از فریدیان ، دانایی ، اسفندیاری و سوری نیا وارد غار می شوند  و صبح روز بعد به پایین چاه 26 و انتهای غار رسیده و بلافاصله بازگشت خود را آغاز می کنند . در همین روز ، گروه دوم نیز وارد غار شده و در بعدازظهر آن روز  در بالای چاه 16 با گروه اول که در حال بازگشت بودند روبرو می شوند و علی رغم وجود خطرات به راه خود ادامه می دهند.

امیراحمدی ، ویکتوریا کیانی راد و علی رحیمی با ادامه پیمایش ، انگیزه های بیشتری را برای رسیدن به انتهای غار پیدا می کنند و در صبح روز بعد انتهای غار پرآو موفقیت خود را جشن می گیرند .اما به هنگام بازگشت ، دچار حوادثی می شوند که ویکتوریا کیانی راد با سقوط در چاه 18 و امیر احمدی در کنار چاه 18 جان خود را از دست می دهند.متاسفانه اجساد آنها را نتوانستند از غار بیرون بیاورند و در جان‌پناه چاه شماره هجدهم در حفره‌ای گذاشته و درب آنرا مسدود کردند^.

خلیل عبد نکویی کوهنورد و عکاس باسابقه همدانی که در کارنامه او صعود به قله موستاق آتا، لنین، کورژنوسکایا، آرارات و هفت هزارمتری اورست وجود دارد در سال 1387 در زیر چاه 11 جان خود را از دست داد.

پدرام بوچانی از اعضای یک گروه مستقل کوهنوردی از شهرستان دالاهو که در هنگام فرود از چاه شماره 8، با پاره شدن طناب به پایین سقوط کرده و در شهریور 1389 دار فانی را وداع گفت.

دلیل نامگذاری

نام این غار پَرآو یا غار پَرو  است که در زبان محلی به معنای پرآب به کار می رود. به نظر می رسد این نامگذاری چندان هم بی ربط نیست . در طول مسیر پیمایش این غار ، آب عنصری فراوان و حاصل ذوب شدن یخچال‌های زیرزمینی درون غار می باشد. همانند سایر مکان ها که فلسفه ای برای نام خود دارند احتمالا این مکان هم به دلیل وجود آب فراوان و به ویژه حوضچه آب با عمق 3 متر در انتهای آن به این نام خوانده می شود. .

بهترین فصل سفر

اگر از آن دسته کوهنوردان خبره هستید که قصد دارد وارد این غار صعب العبور شود ، فصل بهار و تابستان را به شما پیشنهاد می کنیم . زیرا برودت هوا در این فصل ها کمتر است . پاییز و زمستان را صرف تماشا کردن زیبایی های کرمانشاه کنید . این دو فصل برای پیمایش غار اصلا مناسب نیستند.

راه دسترسی

بهترین نشانی غار پرآو به صورت زیر است :

استان کرمانشاه، 12 کیلومتری شمال شرق شهر کرمانشاه، میدان جنوبی قله پراو

اگر کاملا برای سفر آماده اید ؛ به کرمانشاه بروید و برای رفتن به غار ، نشانی روستای چلآبه را بگیرید و به راحتی کوه پرآو را پیدا کنید.

پیشنهات کارناوالی

اگر تصمیم گرفتید چالش رفتن به داخل غار را تجربه کنید خوب فکر کنید . رفتن به داخل این غار نیازمند تجهیزات و آموزش مناسب است .

اگر تجربه کوهنوردی دارید و فکر می کنید از پس پیمایش این غار بر می آیید ، حتما قبل از رفتن هماهنگی های لازم را انجام دهید و حتما در قالب یک تیم به این غار بروید.

سخن آخر

تجربه چالش های هیجان انگیز و سفر به مکان های کمتر شناخته شده روحیه خاصی می طلبد . آیا شما این روحیه را در خود سراغ دارید ؟ آیا تا به حال به یک مکان رمزآلود سفر داشته اید ؟ چه مکان های دیگری را می شناسید ؟ تجربیات و نظرات خود را در کارناوال به اشتراک بگذارید.

درباره ی دیگر اماکن رمزآلود ایران در کارناوال بخوانید :

کویر ریگ جن ؛ مثلث برمودای ایران

باغ سنگی درویش خان کرمان ؛ باغی اسرار آمیز

قنات قصبه گناباد ؛ سفر به دالان های رمزآلود

کال جنی طبس ؛ دره ای مرموز و اسرارآمیز