از روزی که یادمان می‌آید همواره دیده و شنیده‌ایم که استفاده مجدد از وسایل پزشکی، خطرناک و آسیب‌زا برای سلامت بیماران است زیرا حساسیت در رعایت نکات بهداشتی، موضوعی نیست که بتوان بی‌اعتنا از کنار آن عبور کرد.
به گزارش به نقل از جهان صنعت ،شاید خوردن برخی مواد خوراکی و غذایی تاریخ مصرف گذشته منجر به مسمومیت شود و البته مرگ و میر را نمی‌توان نادیده گرفت. اما استفاده از وسایل و تجهیزاتی که قرار است به کار بیمار بیاید، خود به خود خطرناک و دلهره‌آور است.
شاید اولین تهدید برای استفاده از وسایل پزشکی دست دوم از سوی دست‌اندرکاران آزمایشگاه‌های پزشکی مطرح شد. بروز مشکلات مالی در تامین هزینه‌های آزمایشگاه، باعث شد صدای گلایه آزمایشگاهیان بلند شود و این موضوع را علنی کنند که امکان استفاده از تجهیزات پزشکی دست دوم در برخی آزمایشگاه‌ها، دور از انتظار نیست.
انتشار این خبر موجی از نگرانی‌ها را میان بیماران و خانواده‌های آنها ایجاد کرد به ویژه آن دسته از بیمارانی که در بیمارستان‌های دولتی اقدام به درمان می‌کنند یا هزینه رفتن به بیمارستان‌های خصوصی و تهیه وسایل عمل را ندارند. این بخشنامه در راستای صرفه‌جویی در لوازم پزشکی و مصارف آن ابلاغ شده است اما بی‌شک تاثیر زیادی روی سلامت بیماران خواهد گذاشت. عفونت‌های بی‌رویه بعد از عمل که در حال حاضر نیز گریبانگیر بیماران است، بیشتر خواهد شد و سلامت بیماران را به خطر خواهد انداخت. جدا از این مساله، بی‌اعتمادی مردم را به دستگاه درمان کشور بیشتر خواهد کرد و این یعنی کشته شدن روحیه‌ای که به بهبود بیمار کمک می‌کند. یعنی با اعلام این خبر، بیمار با استرس و نگرانی فراوان خود را به دست پزشکان می‌سپارد و در نهایت امیدی به بهبودی هم نخواهد داشت.
خطراتی که در کمین بیماران است
با اینکه بارها مسوولان این حوزه کمبود تجهیزات پزشکی را تکذیب کرده و گفته‌اند برنامه‌ریزی‌های لازم برای تامین تجهیزات پزشکی از طریق محصولات وارداتی و تولید داخلی انجام شده اما باز هم موارد زیادی در بیمارستان‌ها دیده شده که همراه بیمار را برای خرید تجهیزاتی که تامین آنها به عهده بیمارستان است ملزم به خرید از بیرون بیمارستان کرده‌اند.
در همین حال مشکلات بیمارستان‌ها در تامین وسایل و تجهیزات پزشکی مورد نیاز بیماران باعث شده موضوع استفاده مجدد از برخی وسایل پزشکی در مراکز درمانی، از سوی وزارت بهداشت ابلاغ شود؛ دستورالعملی که با واکنش‌های مختلفی همراه بوده است و برخی این ادعا را دارند که وزارت بهداشت برای مقابله با تحریم‌ها، این فرصت را در اختیار بیمارستان‌ها قرار داده تا شاید کمی از بار کمبودها و مشکلات آنها کاسته شود. در حالی که مقامات مسوول در وزارت بهداشت بارها اعلام کرده‌اند با مشکل کمبود دارو و تجهیزات پزشکی مواجه نیستیم اما تصمیم‌های گرفته شده از سوی آنها خلاف این ادعا را ثابت می‌کنند.
اعلام این بخشنامه در حالی است که کارشناسان معتقدند می‌تواند چالش‌های بسیار جدی را در حوزه درمان ایجاد کند. در هیچ یک از کشورهای جهان وسایل پزشکی یک‌بار مصرف را حتی با وجود استریل‌کردن آن، دو یا چند بار استفاده نمی‌کنند. ابلاغ این بخشنامه یعنی اینکه خطراتی را که در کمین بیماران بعد از عمل نشسته است، نبینیم. این طور صرفه‌جویی‌ها تنها ضررش به بیمارانی می‌رسد که برای بار چندم از یک وسیله پزشکی استفاده می‌کنند.
این در حالی است که در روزهای اخیر به علت وضعیت بحرانی کشور، مردم از همه چیزشان می‌زنند و صرفه‌جویی می‌کنند تا بحران کنترل شود اما این به سلامت‌شان بستگی دارد و پای جان آدم‌ها در میان است. از نظر پزشکان نام این بخشنامه صرفه‌جویی در مصرف وسایل پزشکی نیست، این در واقع ظلم در حق بیماران است. کدام بیماری قبول می‌کند که برای عملش از وسایل دست دوم استفاده شود؟ اصلا هیچ بیماری راضی می‌شود روی برگه عمل آن را امضا کند؟ البته اگر چنین اجازه‌ای را به او بدهند.
اعلام هشدار در مورد استفاده چندباره تجهیزات پزشکی
چندی پیش رییس مرکز تحقیقات ایدز بیمارستان امام خمینی در رابطه با استفاده مجدد از برخی تجهیزات پزشکی مختص بیماران عفونی اظهار نگرانی کرد و در مورد بیماری‌های ناشی از اقدام به مسوولان و مردم هشدار داد. مینو محرز به نقل از ایلنا گفت: هم در حوزه تجهیزات و هم در حوزه دارو با کمبود مواجه هستیم. در بخش تجهیزات پزشکی به خصوص مواردی که مصرف آن برای کنترل بیماری‌های عفونی است با کمبود مواجه شده‌ایم و موجب بروز مشکلات بسیاری شده است.
او همچنین خاطرنشان کرد: کمبود تجهیزات و حتی لوازم معمولی پزشکی که برای کنترل بیماری‌های عفونی است، بسیار مشکل‌ساز شده و خطرناک است.
همچنین به گفته رییس مرکز تحقیقات ایدز بیمارستان امام خمینی در رابطه با دستورالعمل استفاده مجدد از برخی وسایل پزشکی در بیمارستان‌ها، یکسری از تجهیزات پزشکی بسیار گران است و حتی قبل از این بخشنامه هم استفاده مجدد می‌شد مخصوصا برای بیماری‌های قلبی چون قیمت تمام‌شده آن بسیار گران تمام می‌شود، به طور مثال یک دستگاه آریتمی قلب زمانی که هنوز دلار به این اندازه گران نشده بود، چهار میلیون تومان بود اما الان سر به فلک می‌کشد، از همین رو از بعضی از قسمت‌های این لوازم استفاده مجدد می‌شد. البته بخشی از این تجهیزات که وارد خون می‌شود، نباید دوباره استفاده شود چون خاصیت خود را از دست داده و گاه با استریل زیاد شل می‌شود. در حال حاضر بسیار نگران این مساله هستیم می‌ترسیم که زیاده‌روی شود. هر چیزی بیش از حد استریل شود، در نهایت به ضرر مردم تمام شود.
محرز در ادامه تاکید کرد: یک دستورالعمل جهانی در این خصوص صادر شده مبنی بر اینکه این مساله در حال مطالعه است و باید از متخصصان کمک بگیریم تا مشخص شود از چه لوازمی می‌توان استفاده مجدد کرد و آنها تاکید کردند که بعضی از تجهیزات پزشکی و نه همه تجهیزات امکان استفاده دوباره دارند. در بخشنامه‌ای که صادر شد، در برخی مواقع زیاده‌روی شده است، تجهیزاتی کاملا باید استریل شود که می‌تواند استفاده مجدد شود. البته باید با شرایط فعلی از برخی تجهیزات دوباره استفاده کنیم چرا که واقعا برخی از تجهیزات گران است، به خصوص تجهیزاتی که برای درمان بیماری‌های قلبی به کار می‌رود. تجهیزاتی که وارد خون می‌شود به دقت بسیار زیادی نیاز دارد بنابراین نباید استفاده مجدد شود. در هر صورت این کار باید با دقت و کنترل بالا و توسط کمیته‌های عفونی بیمارستان‌ها صورت گیرد و نیاز به مراقبت بسیار جدی متخصصان دارد.
بیمارستان‌ها امکانات استریل کامل را ندارند
موضوع دیگری که در رابطه با استفاده مجدد از تجهیزات پزشکی به ویژه تجهیزات مورد استفاده برای بیماران عفونی باید به آن توجه داشت نحوه استریل کردن آنهاست. بر اساس گفته‌های پزشکان متخصص در این زمینه عدم استریل کردن درست و بادقت می‌تواند باعث بروز بیماری‌های زیادی از جمله بیماری‌های عفونی، باکتریایی و ویروسی شود. در صورتی که بیمارستان‌ها ملزم به استفاده دوباره از تجهیزات پزشکی باشند باید عمل استریل به صورتی باشد که یک شرکت داروسازی یا تجهیزات پزشکی معتبر این اقدام را انجام دهند چرا که در بیمارستان امکانات و تجهیزات کامل استریل وجود ندارد. شرکت‌های معتبر و نه خود بیمارستان باید عمل ضدعفونی وسایل را انجام دهند. همچنین هر وسیله باید دستورالعمل جداگانه‌ای برای استریل داشته باشد تا جان بیماران به خطر نیفتد. لازم به یادآوری است که باید توجه داشت وسایل یک‌بار مصرف تنها باید یک‌بار مصرف شوند و هیچ کس حتی با گران شدن مجاز به استفاده چندین باره از آن نیست. برخی از قطعات و وسایل اگر درست استفاده شوند و قابلیت چند بار مصرف داشته باشند تنها به شرط رعایت دستورالعمل جداگانه و بسته‌بندی و استریل از خارج از بیمارستان می‌توانند به چرخه بهداشتی و درمانی بازگردند در غیر این صورت هشدارهای پزشکان و متخصصان در مورد شیوع بیماری‌های بیشتر به وقوع می‌پیوندد.
