سال 1393 و بعد از پایان انحصار رایتل، سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی پروانه بهرهبرداری از نسل سوم و بالاتر را در اختیار دو اپراتور نخست ایران گذاشت. از همان سال تا کنون فاصله ایران از نظر فناوری ارتباطی موبایل با دنیا به حداقل رسید و همراه اول و ایرانسل اکنون در تمام شهرهای ایران پوشش سراسری 3G و 4G دارند. امروز ولی به نقطهای رسیدهایم که احتمالاً تا دوسال آینده، تکنولوژی 5G در خم کوچه بعدی فناوری در انتظار ماست.
اما آیا اپراتورهای موبایل در ایران میتوانند به محض تجاری سازی 5G در جهان، آن را به کاربران ایرانی عرضه کنند؟ آیا در زمینه قانونگذاری، مانعی برای اپراتورها وجود نخواهد داشت؟ این پرسشی بود که در روز پایانی نمایشگاه تلکام، آن را با وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات ایران مطرح کردیم. آذری جهرمی در پاسخ به دیجیاتو گفت:
«نسل پنجم شبکه موبایل قطعاً رگولیشن متفاوتی دارد. مرکز تحقیقات ما مشغول کار کردن روی آن است و به سازمان تنظیم مقررات کمک میکند تا زیرساختهای لازم را برای آن به وجود بیاورد. بحث قانونگذاری این فناوری مربوط به کمیسیون تنظیم مقررات است.»
وزیر ارتباطات گفت که سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی مشغول بررسی است تا چارچوبها و زیرساختهای قانونی لازم برای پیاده سازی نسل پنجم را ارائه کند.
از سوی دیگر «باقر صمدی»، مدیرکل بازاریابی ایرانسل در گفتگو با دیجیاتو در نمایشگاه تلکام 2018 اشاره کرده بود که مرحله کنونی، مرحله آمادهسازی اپراتورها برای ارائه خدمات نسل پنجم شبکه موبایل است: «ما هم در حال حاضر این آمادهسازی را همگام با اپراتورهای دیگر دنیا انجام میدهیم. اما 5G بر خلاف تکنولوژیهای دیگر باید زیرساخت حقوقی، کسبوکاری و قوانین و مقررات داشته باشد.»
در سال 1393، کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات در جلسه شماره 186 خود اصول حاکم بر نحوه اصلاح و ارتقای پروانه فعالیت اپراتورهای موبایل را برای ارائه خدمات باندپهن، تعیین و تصویب کرد. یکی از شروط برای ارائه خدمات 3G و 4G به این شرح بود:
- هر اپراتور برای فعالیت در حوزه خدمات 3G و 4G باید مبلغ 3 هزار میلیارد ریال حق امتیاز به سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی اقدام کند. این اپراتورها موظفند بدهی ها و حساب های مالی خود را قبل از دریافت مجوز، تسویه کنند.
با این شرایط باید دید فناوری 5G پس از تجاریسازی در جهان چه زمان از سوی اپراتورهای موبایل به ایران خواهد آمد و آیا اپراتورها با چنین شرایطی علاقه خواهند داشت تا این فناوری را به سرعت در اختیار مشترکین قرار دهند یا خیر.