به گزارش ایسنا، زمانی که پولی در اقتصاد بدون پشتوانه چاپ یا حتی خلق شود به دلیل تناسب نداشتن با ثروت واقعی معادل خودش می‌تواند پیامدهای تخریب کننده‌ای را در اقتصاد داشته باشد که یکی از آنها کاهش ارزش پول و در نهایت تورم فراینده است. شاید از همین رو است که دین اسلام با ربا مشکل ریشه‌ای دارد و هیچگاه آن را به عنوان معادله‌ای اقتصادی یا تجاری نپذیرفته است.
مطابق اعلام بانک مرکزی از حجم نقدینگی‌ها این رقم از 1646 هزار میلیارد تومان هم عبور کرده است؛ نقدینگی که به نظر می‌رسد حوزه‌های سرمایه‌ای مانند بازار ارز و سکه و حتی مسکن نتوانسته‌اند کمکی به جذب آن کنند.
حوزه موثر دیگر در جذب نقدینگی‌ها بازار بورس است که آن هم ظاهرا به دلیل کوچک بودن توان رویارویی با حجم نقدینگی به عظمت 1646 هزار میلیارد تومان را ندارد. درباره علل و پیامدهای این حجم عظیم نقدینگی با وحید شقاقی شهری در گفت‌وگو با ایسنا توضیحاتی ارائه کرد.
بانکها و بانک مرکزی دو کانال قدرتمند پمپاژ نقدینگی
این عضو هیات علمی دانشگاه خوارزمی با بیان اینکه نقدینگی از دو کانال بانک مرکزی بر سایر بانکها ایجاد می‌شود، اظهار کرد: بانک مرکزی هر زمانی که پول پرقدرتی را وارد اقتصاد می‌کند، باعث ایجاد نقدینگی می‌شود. پولی که بانک مرکزی وارد اقتصاد می‌کند، ضریب فزاینده نقدینگی 6.5 دارد. یعنی به ازای هر یک تومان پولی که وارد بازار می‌کند، 6.5 تومان نقدینگی ایجاد می‌شود.
وی با بیان اینکه بخش دیگری از نقدینگی‌ها توسط بانکها خلق می‌شود، گفت: در بانکها با پدیده ترازنامه‌های موهومی یا غیرواقعی مواجه هستیم. این مسئله باعث خلق نقدینگی از سوی بانکها خواهد شد. ترازنامه غیرواقعی یعنی اینکه مثلا بانکها تسهیلاتی را واگذار کرده‌اند اما با اینکه هنوز معوق است، آن سپرده و حتی سودش را در ترازنامه خود حساب می‌کنند. این مسئله باعث می‌شود تا آنها تسهیلات بیشتری را هم واگذار کنند.
شقاقی با بیان اینکه ترازنامه‌های موهومی باعث جذب بیشتر سپرده‌ها توسط بانکها می‌شود، گفت: این جذب سپرده‌ها باعث می‌شود از طرفی بانکها سود بیشتری هم بابت سپرده‌ها پرداخت کنند که همین مسئله باعث افزایش حجم نقدینگی هم خواهد شد. مجموع اینها باعث خلق حجم عظیمی از نق دینگی توسط بانکها شده است.
این استاد دانشگاه با بیان اینکه دولت به جای بانک مرکزی به سمت استقراض از بانکها رفته است، گفت: این در حالی است که تا پیش از این استقراض دولت از بانک مرکزی اتفاق می‌افتاد، اما در شرایط فعلی دولت بدهکار سایر بانکها شده است.
بدون واقعی کردن ترازنامه‌ها نمی‌شود سالم‌سازی را آغاز کرد
او با بیان اینکه اگر نتوانیم ترازنامه بانکها را واقعی کنیم، نمی‌توانیم سالم‌سازی بانکها را آغاز کنیم، گفت: بخش زیادی از درآمدهای بانکها موهومی است که شامل مطالبات معوق و مشکوک‌الوصول هستند که آنها را به عنوان دارایی خود به حساب آورده‌اند. اگر ما ترازنامه‌ها را واقعی کنیم، ممکن است حتی مشخص شود برخی از بانکها ورشکسته هستند.
شقاقی در ادامه با بیان اینکه میانگین رشد نقدینگی از سال 90 تا 96 معادل 27.7 درصد بوده است، اظهار کرد: این در حالی است که میانگین رشد تولید (جاری- اسمی) 15 درصد بوده است که نشان می‌دهد این نقدینگی به سوی تولید هم نرفته و در بانکها انباشته شده و با یک تکانه از بانکها خارج و بقیه بازارهای سرمایه‌ای را متلاطم کرد.
او در پایان با اشاره به میزان اثرگذاری حوزه‌های سرمایه‌ای مانند حوزه بورس در جذب نقدینگی‌ها اظهار کرد: اساسا بورس تمام تنها جذب 50 هزار میلیارد تومان از نقدینگی را دارد که این مسئله نمی‌تواند چندان کمکی به جذب نقدینگی‌های در ابعاد 1646 هزار میلیارد تومان کند. نتیجه این باعث خواهد شد تا نقدینگی به سمت بازارهای مالی و سفته‌بازی‌هایی مانند بازار سکه و ارز برود؛ هر چند بخش مسکن حوزه خوبی برای جذب سرمایه‌ها می‌تواند باشد اما عملا به دلیل کاهش قدرت خرید مردم این اتفاق هم محتمل به نظر نمی‌رسد.
به گزارش ایسنا، بانک مرکزی اخیرا حجم نقدینگی را 1646 هزار میلیارد تومان اعلام کرد. حجم نقدینگی با رشد 20.5 درصدی نسبت به مردادماه سال گذشته تا 1646 هزار میلیارد تومان ثبت شده است؛ این رقم در مقایسه با 1366 هزار میلیارد تومان مرداد 1395 تا بیش از 300 هزار میلیارد تومان رشد دارد. همچنین نسبت به اسفندماه سال گذشته 7.8 دهم درصد رشد دارد. این در حالی است که در مقایسه با 1602 هزار میلیارد تومان تیرماه امسال نیز حدود 44 هزار میلیارد تومان در یک ماه افزایش داشته است.
