روزنامه هفت صبح - فریده کلخورانی: این فهرستی از بهترین بازیگران مرد 40 سال سینمای پس از انقلاب است. یک لیست ده نفره اصلی و یک لیست دوازده نفری فرعی.
این انتخاب ها گاه دارای اجماع همگانی هستند و گاه نشانه هایی از سلیقه راوی. شما هم نظر خودتان را برای ما بفرستید تا به یک لیست کوچکتر از بهترین بازیگران سینمای پس از انقلاب برسیم.
1. عزت الله انتظامی
انتظامی به جز فیلم گاو معمولا ایفاگر نقش های دوم در سینمای پیش از انقلاب بود اما در دهه 60، این شانس را پیدا کرد که به یک بازیگر اول پرطرفدار بدل شود.
درخشش او در کمدی فوق العاده داریوش مهرجویی یعنی اجاره نشین ها و بازی بسیار خوبش در حاجی واشنگتن آغازگر این دوران توفیق او آن هم در گذر از 60 سالگی بودند.
گراند سینما، شیر سنگی، ناصرالدین شاه آکتور سینما، خانه خلوت، روسری آبی، روز فرشته و کشتی آنجلیکا از فیلم هایی هستند که استعداد توامان او در دو حوزه کمدی تراژدی را به نمایش می گذارند.
او به عنوان بازیگر ثابت بسیاری از فیلم های مهرجویی هم ظاهر شد. گاه نقش اول و گاه نقش های دوم: اجاره نشین ها، شیرک، هامون و بانو شماری از همکاری ها او با مهرجویی هستند که در قبل از انقلاب نیز در چهار فیلم گاو، آقای هالو، پستچی و دایره مینا با هم همکاری داشتند.
انتظامی به خاطر وسواس در حرفه خود، تسلطش بر لهجه تهرانی، ریتم سریع حرف زدنش و تیزهوشی آشکار در شکل بازی اش تا میانه دهه 70 از محبوب ترین بازیگران سینمای ایران بود.
اما به تدریج بالا رفتن سن او را در این سینما کم کار کرد و در نهایت در دو دهه انتهایی عمر پربارش آثار کمتری را بازی کرد که مهم ترین آنها گاو خونی، حکم و راه آبی ابریشم بودند.
کارنامه انتظامی از هر جهت حیرت انگیز است. اینکه بازیگری در گذر از 60 سالگی به ستاره تبدیل شود در هیچ کجای دنیا سابقه نداشته است.
- متولد: 1303
- متوفی: 1397
- بهترین فیلم ها: گاو (1348)، اجاره نشین ها (1365)، شیر سنگی (1365)، بانو (1370)، خانه خلوت (1372) و روسری آبی (1373)
2. پرویز پرستویی
او در دهه شصت وارد عرصه سینما شد اما تا سال 1373 که فرصت بازی در لیلی با من است را پیدا کرد شانسی برای نشان دادن خود به عنوان یک ستاره سینما را نداشت.
اما لیلی با من است نمایشی از توانایی های او به عنوان یک کمدین بود. آدم برفی، مرد عوضی و مومیایی 3 و مهم تر از همه مارمولک هنر او به عنوان یک کمدین محبوب را بیش از پیش نمایش دادند. در این میان حضورش در فیلم آژانس شیشه ای ولوله ای به پا کرد تا آنجا که شهرت خسرو شکیبایی و عزت الله انتظامی را نیز تحت الشعاع خود قرار داد.
او از سال 1375 تا 1385 ستاره بی رقیب سینمای ایران بود. مجموعه کارهایش با حاتمی کیا ( آژانس شیشه ای، موج مرده، روبان قرمز، به نام پدر و بعد ها هم بادیگارد) شهرت او را در میان نسل جوان تماشاگران تثبیت کرد.
توانایی های توامان او در دو حوزه کمدی و تراژدی کم نظیر بود اما 10، 12 سالی است که دیگر از خط اول بازیگران سینما خارج شده است و تنها بازی متفاوتش در بادیگارد بار دیگر نام او را موقتا بر سر زبان ها انداخت.
- متولد: 1334
- بهترین فیلم ها: لیلی با من است (1373)، آژانس شیشه ای (1375)، مرد عوضی (1376)، روبان قرمز (1377)، مارمولک (1382) و بید مجنون (1383).
3. خسرو شکیبایی
او هم مثل پرستویی و انتظامی از عرصه تئاتر وارد سینما شد. سال 68 در فیلم شکار در کنار پرستویی ظاهر شد اما فیلم مورد توجه قرار نگرفت تا این که در همان سال مهرجویی او را در یک تئاتر دید و برای فیلم هامون انتخابش کرد.
بازی او در هامون آن هم در سن 45 سالگی در یک کلام شاهکار بود و ولوله ای به پا کرد. (جالب اینکه کشف دیرهنگام شکیبایی در 45 سالگی دقیقا مشابه اتفاقی بود که برای انتظامی سر فیلم گاو رخ داده بود. انتظامی هم در 45 سالگی ستاره شده بود.) بعد از آن شکیبایی انتخاب اول و همیشگی بسیاری از فیلم سازان بود.
او دوران پرباری را تجربه کرد. به خصوص درخشش خاصش در دو فیلم احمدرضا درویش یعنی کیمیا و سرزمین خورشید و همینطور نقش آفرینی هایش در فیلم های مهرجویی (هامون، بانو، سارا، پری و میکس) او را به یکی از مهم ترین چهره های سینمای ایران در دهه 70 بدل ساخت.
کاغذ بی خط ساخته ناصر تقوایی، سالاد فصل کار فریدون جیرانی و چه کسی امیر را کشت ساخته مهدی کرم پور آخرین شاهکارهای او در سینمای ایران بودند.
در این میان سریال های موفقی مثل خانه سبز و روزی روزگاری شهرت او را بین توده های مردم عمیق تر از پیش ساخت.
- متولد: 1323
- متوفی: 1387
- بهترین فیلم ها: هامون (1368)، یک بار برای همیشه (1371)، کیمیا (1372)، سرزمین خورشید (1375) کاغذ بی خط (1381) و چه کسی امیر را کشت (1385).
4. شهاب حسینی
هیچ کس آینده ای چنین روشن را برای مجری برنامه نیمرخ و بازیگر سریال پلیس جوان تصور نمیکرد. اما شهاب حسینی به شکلی اعجاب آور پیشرفت کرد و به جایگاه بلند کنونی اش رسیده است.
ستاره دهه 90، بازیگری که برنده جایزه بازیگری از کن میشود و محبوب ترین و مقبول ترین ستاره فعلی سینمای ایران. او دهه 80 را با فیلم های نه چندان مهم شروع کرد اما بازی در درباره الی به همه ثابت کرد که چه بازیگر توانایی است.
سپس در 10 سال گذشته او در مجموعه فیلم های مهم ظاهر شده است از جمله دو فیلم دیگر فرهادی یعنی جدایی نادر از سیمین و فروشنده. پرسه در مه، حوض نقاشی و برادرم خورشید از دیگر نقش آفرینی های مهم او هستند و البته سریال شهرزاد که محبوبیت او را در دل میلیون ها تماشاگر تلویزیونی و سینمای خانوادگی تثبیت کرد.
- متولد: 1352
- بهترین فیلم ها: درباره الی (1387)، پرسه در مه (1391)، جدایی نادر از سیمین (1390)، خانه پدر (1393) و فروشنده (1394).
5. رضا عطاران
رقم فروش فیلم هایش افسانه ای است. کمدین خاص سینمای ایران که با استایل ویژه اش دل از میلیون ها تماشاگر طی یک دهه گذشته برده است.
او در نیمه اول دهه 80 هم پرکار بود اما پایه شهرتش بر سریال های مدل ماه رمضانی قرار داشت. شیفت او به سینما اما به یک توفیق بزرگ بدل شد. وسواس او در بازی های کمدی و تکنیک های خاصش او را با فاصله به بهترین چهره کمدی تاریخ سینمای ایران بدل ساخته است.
مدتهاست که همه عادت کرده ایم اسم او را در تیتراژ پرفروش ترین فیلم های سال ببینیم. او در عین عامه پسند بودن بازیگر مورد علاقه اهل فن نیز هست. به خصوص مجموعه کارهایش در فیلم های کاهانی.
- متولد: 1348
- بهترین فیلم ها: ورود آقایان ممنوع (1389)، اسب حیوان نجیبی است (1389)، بیخود و بی جهت (1390)، دهلیز (1391) طبقه حساس (1392) و دراکولا (1394)
6. داریوش ارجمند
او هم یکی از چهره های فعال تئاتری بود که در 40 سالگی و با ریزبینی ناصر تقوایی نقش ناخدا خورشید را ایفا کرد و آن را به یکی از مهم تریم شاه نقش های تاریخ سینما بدل ساخت.
بازی های بعدی اش در کشتی آنجلیکا، پاییزان، قربانی، پرده آخر و حتی سگ کشی قابل مقایسه با استارت شگفت انگیزش در سینما نبود.
اما در تلویزیون بازی به یاد ماندنی اش در سریال امام علی او را به چهره ای محبوب در میان مردم بدل ساخت.
- متولد: 1325
- بهترین فیلم ها: ناخدا خورشید (1365)، کشتی آنجلیکا (1366)، پرده آخر (1369) و سگ کشی (1379)
7. مهدی هاشمی
بازیگر گیلانی که در دهه 60 با سریال سلطان و شبان چهره شد هر چند قبلش در فیلم کمتر دیده شده مرگ یزدگرد درخشیده بود.
او به تدریج در سینما و با کمدی اجتماعی های رخشان بنی اعتماد شهرتی به هم زد. او همیشه بازیگری استاندارد بوده که به شکلی کاملا حرفه ای از پس نقش های متفاوت و متناقض بر آمده است. چه در حوزه درام چه در کمدی.
- متولد: 1325
- بهترین فیلم ها: ناصرالدین شاه آکتور سینما (1370)، همسر (1372)، هیچ (1388)، خانه پدری (1389) و سیانور (1394).
8. نوید محمد زاده
عجیب است تنها شش سال است در سینمای ایران ظاهر شده اما به این سرعت جای خود را در فهرست بهترین ها تثبیت کرده است.
او هم از تئاتر آمد و در حضورش در عرصه سینما توانست سطح بازیگری را چند پله بالا ببرد. به او این انتقاد وارد است که عموما نقش آدمهای لمپن و معتاد را ایفا میکند اما هرچه هست حاصل کارش را در شش سال گذشته شگفت انگیز است و عجیب آنکه تنها 32 سال دارد.
- متولد: 1364
- بهترین فیلم ها: عصبانی نیستم (1391)، ابد و یک روز (1393)، خشم و هیاهو (1394)، خفه گی (1395) و مغزهای کوچک زنگ زده (1396)
9. حامد بهداد
در دهه 80 مثل یک صاعقه در سینمای ایران ظاهر شد اما قدر موقعیت خود را ندانست و آرام آرام از اریکه خود پایین آمد.
هرچند به نظر میرسد در سال های اخیر دوباره به تکاپو افتاده است. بازی او دینامیک و هیجانی است و میتواند پرده سینما را با انرژی ای که در نقش هایش ساطع میکند تسخیر کند.
- متولد: 1352
- بهترین فیلم ها: بوتیک (1381)، روز سوم (1385)، سعادت آباد (1389)، جرم (1389) و سد معبر (1395).
10. اکبر عبدی
در دهه 60 مهم ترین چهره سینمای کمدی ایران بود و شهرت و دستمزدش با هیچ بازیگر دیگری در آن دهه قابل مقایسه نبود. فیلم های متفاوتی را در این دهه بازی کرد و هنر خود را در نقش دراماتیک فیلم مادر هم اثبات کرد.
او در دهه 80 و با فیلم اخراجی ها دوباره به یک بازیگر مهم در سینمای ایران بدل شد و در یک دهه گذشته نسبتا پرکار بوده است.
- متولد: 1339
- بهترین فیلم ها: اجاره نشین ها (1365)، مادر (1368)، دزد عروسکها (1369)، هنرپیشه (1370)، روز فرشته (1372) و آدم برفی (1374).
دوازده نفر بعدی:
علی نصیریان (شیر سنگی، جاده های سرد، بی بی چلچله و ...)
حمید فرخ نژاد (عروس آتش، ارتفاع پست، به رنگ ارغوان و ...)
بهرام رادان (گاو خونی، سنتوری، پل چوبی، خون بازی و ...)
فرهاد اصلانی (مغزهای کوچک زنگ زده، دختر، یه حبه قند، کوچه بی نام و ...)
علی مصفا (پری، چیزهایی هست که نمیدانی، پله آخر و ...)
فریبرز عرب نیا (ضیافت، سلطان، شوکران و ...)
محمدرضا فروتن (مرسدس، قرمز، دو زن و زیر پوست شهر)
پیمان معادی ( جدایی نادر از سیمین، ابد و یک روز، بمب و ...)
ابولفضل پور عرب (عروس، قربانی، غریبانه و ...)
جمشید مشایخی (گل های داوودی، کمال الملک، یک بوس کوچولو)
رضا کیانیان (آژانس شیشه ای، روبان قرمز، ماهی ها عاشق میشوند، خانه روی آب و ...)
صابر ابر ( آسمان زرد کم عمق، اینجا بدون من، آقا یوسف، برف روی کاج ها ... )
