به گزارش ایسنا، قانون ممنوعیت تبلیغات خدمات و کالاهای آسیبرسان در همه رسانهها، مهر ماه سال 95 در مجلس شورای اسلامی تصویب شد. در این قانون آمده است که «هرگونه تبلیغ خدمات و کالاهای آسیبرسان به سلامت، بر اساس تشخیص و اعلام وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و سازمان ملی استاندارد ایران از سوی همه رسانهها ممنوع است.»
البته این قانون پیش از تصویب در مجلس، به صورت خاص برای صداوسیما در برنامه پنجم توسعه نیز تعریف شده بود. تبلیغ کالاهای مضر در رادیو و تلویزیون بر اساس ماده 37 قانون برنامه پنجم توسعه و آییننامه تبلیغات سازمان صداوسیما، نیز ممنوع اعلام شده است.
اما با این وجود، همچنان برخی از رسانهها و به ویژه تلویزیون نسبت به قانون منع تبلیغات کالاهای مضر برای سلامتی، بیتوجه هستند و این درحالی است که بیشتر رسانهها و تلویزیونهای دنیا، این ممنوعیت را به عنوان امری پذیرفته شده که سلامتی جامعه را تضمین میکند، قبول کردهاند و به آن پایبندند.
در این میان صداوسیما به عنوان یکی از اصلیترین رسانهها که طبیعتا دامنه گستردهای از مخاطبان را دربرمیگیرد، یکی از اصلیترین مشمولین این قانون محسوب میشود؛ اما با این حال تجربه نشان داده که این رسانه آنچنان که باید نسبت به تبلیغ نکردن کالاهای مخل سلامتی همچون انواع چیپس و پفک، توجهی نشان نمیدهد.
نکته جالب توجه این است که اغلب تبلیغات کالاهای مضر برای سلامتی همانند چیپس در تلویزیون، اینگونه طراحی شدهاند که افراد در شرایط بیحال و خسته با خوردن چیپس و پفک سرزنده و شاد میشوند؛ در واقع در این تبلیغات نه تنها به این کالا به عنوان کالایی مضر و حتی عادی نگاه نشده است، بلکه در کمال تعجب اینچنین به مخاطب القا میشود که خوردن آنها میتواند باعث ایجاد انرژی مضاعف شود!
همچنین تبلیغات داروهای رشد مو و بهبود شفافیت پوست همانند کرمهای حلزونی از دیگر مواردی است که در کارنامه تبلغاتی صداوسیما در چند سال اخیر دیده میشود؛ موضوعی که با انتقادها و واکنشهای زیادی از سوی رسانهها و برخی مقامات مسئول همراه شد و در نهایت باعث شد که حداقل تبلیغات دارویی در تلویزیون متوقف شود.
برخی از رسانهها کمبود بودجه و درآمدزایی از راه تبلیغات را دلیل قانع کنندهای برای پذیرفتن تبلیغ کالاهای مضر سلامتی عنوان میکنند، در حالی که این موضوع به هیچ وجه در استانداردهای بینالمللی مورد قبول نیست. درست است که تبلیغات یکی از مهمترین ابزارهای درآمدزایی برای رسانهها و به ویژه صداوسیما محسوب میشود، اما پایبندی به اصول اخلاق حرفهای و قانونمداری موضوع دیگری است که به نظر میرسد چندان به مورد توجه قرار نمیگیرد.
بنابراین به نظر میرسد که برای رسیدن به اهداف تعریف شده برای ممنوعیت تبلیغات خدمات و کالاهای آسیبرسان، نیاز به یک ضمانت اجرایی است که بتواند رسانهها را ملزم به پایبندی کند.