زندگی مسالمت آمیز ۲۰ درصد ایرانی ها با آرتروز زانو

تعداد زیادی از بیمارانی که این روزها به کلینیک‌های طب فیزیکی و توانبخشی مراجعه می‌کنند، بیماران مبتلا به مشکلات اسکلتی عضلانی هستند. در حقیقت بیماری‌های مفصلی و دردهای ناحیه کمر، شانه و گردن همگی دردهای اسکلتی عضلانی هستند که کیفیت زندگی انسان‌ها را تحت تأثیر قرار می‌دهند.

به گزارش به نقل از ایران ،آمارها نشان می‌دهد آرتروزها و بخصوص آرتروز زانو با شیوع 20 درصدی در میان جمعیت بالغ کشور یکی از شایع‌ترین دردهای مفصلی است که البته با افزایش سن به بیش از 60 سال تعداد مبتلایان نیز تا 45 و 50 درصد افزایش می‌یابد.دکتر سید احمد رئیس السادات، دبیر انجمن طب فیزیکی و توانبخشی معتقد است پیشگیری از دردهای اسکلتی عضلانی ساده‌تر از درمان آنها است.وی دراین باره به «ایران» می‌گوید: معمولاً بیشتر دردهای اسکلتی عضلانی به‌دلیل انجام فعالیت‌های نادرست فیزیکی، حالت‌های نامناسب بدن هنگام نشستن، بلند شدن، خوابیدن و حتی ایستادن ایجاد می‌شود که می‌توان با اصلاح ارگونومی بدن و رعایت برخی از اصول اولیه از بروز آنها پیشگیری کرد.

دکتر رئیس السادات ادامه می‌دهد: انجام ورزش‌های کششی، انعطاف پذیری، هوازی و همچنین بعضی از ورزش‌های قدرتی با ایجاد تناسب در قدرت و انعطاف‌پذیری عضلات در پیشگیری از بروز این دسته از بیماری‌ها مؤثر هستند. همچنین تغییر در الگوی زندگی و انجام فعالیت‌های فیزیکی هوازی با کاهش وزن به کاهش فشار روی مفاصل منجر می‌شود. از سوی دیگر این فعالیت‌ها در افزایش توانمندی قلب وعروق و به‌دنبال آن افزایش شاخص سلامتی تأثیر‌گذار است.

درمان‌های رایج آرتروز زانو
هرچند همیشه این توصیه‌ها را می‌شنویم و می‌خوانیم و در برخی موارد هم تلاش می‌کنیم که راهکار‌های پیشنهاد شده توسط متخصصان را به کار ببندیم اما واقعیت این است که بسیاری از ما با بهانه مشغله فراوان زندگی امروزی و درگیری‌های فراوان تلاش می‌کنیم بی‌تحرکی و سبک زندگی نادرست خود را توجیه کنیم. استفاده از انواع فست فودها در کنار بی‌تحرکی به بهانه کمبود زمان، کافی است که در نخستین گام دچار چاقی و اضافه وزن و به‌دنبال آن درد مفاصل بخصوص آرتروزمفصل زانو شویم. استفاده مکرر از مفاصل زانو در شرایط نامناسب مانند بالا و پایین رفتن از پله‌ها به طور مکرر و دوزانو یا چهار زانو نشستن توانسته شرایط ابتلا به این بیماری را فراهم کند. از این‌رو دانستن نحوه مواجهه و راه‌های درمان نیز ضروری به نظر می‌رسد.
دکتر رئیس السادات در خصوص راه‌های درمان آرتروز زانو می‌گوید: اگر به هر دلیلی فرد به این بیماری دچار شد با توجه به شدت بیماری از شیوه‌های ورزش درمانی، دارو درمانی و تزریق‌های مفصلی و پلاک‌های عصبی استفاده می‌شود تا دوره بیماری کمتر شده و بیمار بتواند زودتر به جایگاه اجتماعی و شغلی خود بازگردد.

دبیر اجرایی همایش طب فیزیکی توانبخشی و الکترودیاکنوز ایران با تأکید بر اینکه آرتروز زانو بیشتر در میان زنان دیده می‌شود، خاطرنشان می‌کند: وراثت و ژنتیک، جنسیت، چاقی، فعالیت‌های فیزیکی نامناسب و حرکات مکرر مفاصل مهم‌ترین عوامل ایجاد این بیماری محسوب می‌شوند. برخی از این عوامل خطر، قابلیت اصلاح دارند مانند چاقی که با کاهش وزن بخش زیادی از فشار وارده به زانو کاهش می‌یابد یا حرکات مکرر فیزیکی که می‌توان بسیاری از آنها را اصلاح کرد.

به گفته این متخصص طب فیزیکی، در مراحل خفیف تا متوسط بیماری، درمان‌های فیزیکی مانند سرما درمانی و گرما درمانی و بهره‌گیری از داروهای موضعی مانند پماد‌ها و ژل‌های سرد و گرم‌کننده، فیزیوتراپی، لیزر درمانی، مگنت تراپی می‌توانند کمک‌کننده باشند. همچنین در این مرحله از بیماری، داروهای خوراکی مانند استامینوفن و داروهای ضد التهابی غیرکورتونی نیز تجویز می‌شود.

وی تأکید می‌کند: در مواردی که درمان‌های گفته شده کارساز نباشد، تزریق‌های داخل مفصلی می‌توانند به بیمار کمک کنند، حداکثر تعداد این تزریقات بین 3 تا 4 تزریق در سال توصیه می‌شود و نباید بیشتر از آن انجام شود. استفاده از آمپول‌های ژله‌ای یا تاج خروس یا هیالورونیک اسید هم در کاهش درد و کنترل بیماری مؤثر هستند اما بهتر است بدانید که تأثیر این آمپول‌ها برحسب وزن از 6 ماه تا یک سال متفاوت است.

دکتر رئیس السادات در ادامه به ازن درمانی به‌عنوان یکی دیگر از درمان‌هایی که تأثیر کوتاه مدت دارد اشاره می‌کند و می‌گوید: این درمان نیز تأثیر کوتاه مدت دارد و نباید از آن توقع معجزه داشت. تزریق پلاسمای غنی از پلاکت یا PRP گزینه مناسب دیگری برای افرادی است که بیماری آنها به مراحل شدید نرسیده است. البته بیماران برای استفاده از این روش باید شرایطی خاص داشته باشند. برای مثال آنها نباید اضافه وزن داشته باشند و سن‌شان نیز نباید بیشتر از 75سال باشد. PRP در بیماران واجد شرایط به کاهش درد، رفع خشکی مفصل و همچنین بهبود عملکرد مفصلی تا بیش از یک سال منجر می‌شود.

دبیر انجمن طب فیزیکی و توانبخشی به تأثیر مثبت ورزش اشاره کرده و خاطرنشان می‌کند: عامه مردم تصور می‌کنند برای درمان مفصل آسیب دیده باید به آن استراحت داد درحالی که این تصور اشتباه است و ورزش درمانی یکی از مؤثر‌ترین درمان‌ها است. تقویت عضلات چهارسر ران، انعطاف‌پذیری عضلات پشت ران و پشت ساق پا همگی در سایه ورزش درمانی و آب درمانی ایجاد می‌شوند و به کاهش درد و مشکلات ناشی از آرتروز زانو کمک می‌کنند.