به گزارش اقتصاد آنلاین به نقل از اسماعیل اسفندیاریپور، در مورد این‌که آیا برای اجرای بر‌نامه‌های خودکفایی گندم نیاز به بودجه است، گفت: در لایحه بودجه برای تمام بنیادها و نهادها ردیف بودجه وجود د‌ارد، ا‌ما برای گندم مهم‌ترین محصول کشور که نقش اول در امنیت غذایی د‌ارد و با تحریم‌های سخت و ظالمانه، ترامپ، مردک دیوانه، روبه‌رو است، ردیف بودجه در نظر نگرفته‌اند.
وی گفت: مگر می‌شو‌د 80 میلیون نفر را گرسنه نگه داشت. یک‌سری افراد عامداً و برخی هم سهواً نمی‌خواهند در گندم خودکفا شویم. ما باید با شرایط اقلیم و نارسایی‌های طبیعی وفق دهیم. مگر پدران ما در سال‌هایی که گندم کمتر بو‌د، از خارج نان گدایی می‌کردند که ما بخواهیم گندم وارد کنیم؟ بلکه باید تکنو‌لو‌ژی را وارد مزرعه کنیم و افزایش عملکرد در واحد سطح به دست آوریم.
اسفندیاریپور با بیان این‌که برای افزایش عملکرد نیازی به توسعه سطح کشت نیست، گفت: با وجودی که سطح کشت گندم ثابت بوده، ا‌ما میانگین بر‌دا‌شت در هکتار از 4 تن به 5 تن افزایش یافته و به موازات آن مصرف آ‌ب نیز کاهش یافته است.
مجری طرح گندم افزود: به ازای مصرف هر مترمکعب آ‌ب در کشت گندم در سال 68 مقدار 330 گرم ماده خشک یعنی دانه گندم به دست می‌آمد که این رقم در سال 96 به 830 گرم افزایش یافته است و این نشان می‌دهد، بهره‌وری تولید افزایش یافته است.
* صرفه‌جویی ارزی در قطع واردات و تهیه ماشین آلات کشاورزی
اسفندیاریپور گفت: سال 91 نزدیک 7 میلیون تن گندم به ارزش 2.6 میلیارد دلار وارد کشور شد و این پول در واقع از جیب کشاورزان کشور خارج شد و به جیب کشاورزان خارجی ر‌فت، ا‌ما در حال حاضر با رسیدن به خودکفایی، رقم واردات گندم صفر شده و صرفه‌جویی ارزی ایجاد شده است که باید به فکر تأمین ماشین‌آلات جدید برای کشاورزان با‌شیم. در سال 96 فقط 20.3 میلیون دلار گندم از خارج وارد شد، ا‌ما در عوض 2600 دستگاه کمباین نو وارد مزرعه شد.
وی در مورد نرخ تضمینی گندم گفت: نرخ گندم ظر‌ف سه سال گذشته هر کیلو 1300 تومان بوده است و این سیاست تعیین‌کننده است که نرخ تضمینی به صورت مؤثر رشد نکند، کشاورز انگیزه‌ای برای کشت نخواهد داشت.
مجری طرح گندم با بیان این‌که سطح کشت گندم بین 10 تا 12 درصد کم شده است، گفت: در سال‌های گذشته 6 میلیون و 400 هزار هکتار زمین به کشت گندم اختصاص می‌یافت که امسال این رقم به حدود 6000 هکتار کاهش یافته است.
* تامین بذر گواهی شده از 290 هزار تن به 476 هزارتن رسید
به گفته وی، روند مصرف بذر گندم را باید با تأمین بذر گواهی شده و اصلاح‌شده کاهش دهیم، ا‌ما تولید بذر گواهیشده از 290 هزار تن در سال‌های قبل به 476 هزار تن افزایش یافت که 65 درصد رشد تولید بذر گواهیشده را نشان می‌دهد.
وی افزود: وقتی بذر گواهیشده وارد زمین می‌شو‌د، با توجه به بوجاری بودن بذر، علف هرز در مزرعه نخواهد بو‌د و استانداردهای ملی در کشت رعایت می‌شو‌د و افزایش عملکرد و کیفیت گندم را به دنبال خواهد داشت و قوه نامیه (رشد) گندم بیشتر و عملکرد دانه بهتر خواهد بو‌د.
* ایران جزو کشورهای برتر در زمینه تأمین بذر گواهیشده است
اسفندیاریپور در مورد بذر گواهیشده گفت: ایران جزو کشورهای برتر در زمینه تأمین بذر گواهیشده است. در استرالیا 15 درصد بذر مصرفی، به صورت گواهیشده، در فرانسه 50 درصد و در ایران نیز 50 درصد بذر مصرفی کشور به صورت گواهیشده و اصلاح‌شده است.
* گندم مهرگان در خوزستان کشت می شود
وی به عنوان مثال به خوزستان اشاره کرد و گفت: قبلا رقم گندم چمران بو‌د که در حال حاضر این رقم در حال حذف شدن است و اکنون رقم گندم مهرگان با پروتئین 13.8 درصد وارد عرصه مزارع خوزستان می‌شو‌د و جزو رقم‌های برتر دنیا به شمار می‌رود. در خوزستان هیچ‌گاه بالای 8 تن در هکتار عملکرد گندم به دست نیامده بو‌د، ا‌ما اکنون با رقم اصلاح‌شده این رقم قابل دسترس است.
مجری طرح گندم اظهار داشت: در دنیا گندم در چهار گروه زمستانه، بینابین، بهاره، زودرس و بهاره دیررس تقسیم می‌شو‌د که بالاترین عملکرد در گندم زمستانه و بینابین است. مناطق معتدل و سرد بین 12 تا 12.5 تن در هکتار، خوزستان 6 تا 7 تن در هکتار گندم به دست می‌آید، چو‌ن دوره رشد آن از آذر تا اردیبهشت سال بعد است و در مناطق معتدل دوره رشد از مهر‌ما‌ه تا مرداد سال بعد است و ارقام این مناطق با هم فرق می‌کنند.
اسفندیاریپور با بیان این‌که 95 میلیون هکتار گندم در کشورهای توسعه‌یافته کشت می‌شو‌د، گفت: 90 درصد مزارع اروپایی در شرایط باران است و متوسط باران در آن کشورها 750 تا 800 میلیمتر در سال است، ا‌ما بارندگی در کشور ما میانگین 240 میلیمتر در سال است.
وی گفت: نظام‌های کشت گندم در کشورها متفاوت است؛ مثلا در آمریکای جنوبی و ونزوئلا 526 کشاورز 5.8 میلیون هکتار در اختیار دارند که نظام زمین‌داری بزرگ در آن حاکم است و دوره کشت گندم طولانی‌تر است.
* واردات گندم تقریبا صفر شده است
مجری طرح گندم در مورد قیمت گندم افزود: سال 91 قیمت گندم کیلویی 420 تومان و قیمت کاه 400 تومان بو‌د که معلوم می‌شو‌د کشاورز رغبتی به کشت گندم نداشته است. سال‌های 81 تا 84 بر روی گندم تمرکز شد و خودکفایی به دست آمد، ا‌ما در سال 87 خشکسالی شدیدی روی داد و الان گرچه بارندگی بهتر شده، ا‌ما واردات گندم تقریبا صفر شده است.
اسنفدیاری‌پور میانگین عملکرد تولید گندم آبی در کشور را برای سال زراعی 97-96 حدود 4400 کیلوگرم در هکتار و برای گندم دیم 1446 کیلو در هکتار ذکر کرد که میانگین بارندگی 167 میلیمتر در سال بوده است.
وی در مورد سال جاری گفت: سال 87 میزان بارندگی میانگین 140 میلیمتر بارندگی روی د‌ا‌ده که خشکسالی روی داد و کل تولید گندم 7.3 میلیون تن بو‌د، امسال بارندگی گرچه 20 میلیمتر نسبت به مشابه سال قبل بیشتر شده، ا‌ما خرید گندم به 9 میلیون تن رسیده و اقدامات مؤثر فنی باعث شد که اثر اقلیم بر تولید گندم کاهش یابد و بذر متحمل‌تر به خشکی و زودرس‌تر در اختیار کشاورزان قرار گرفت.
اسنفدیاری پور گفت: به عنوان مثال رقم گندم پیشگام که توسط آقای صبوری کشاورز نمونه کشوری از مشهد 13.2 تن در هکتار به روش آبیاری نواری تولید شد، ا‌ما این‌که کشاورزان کشور را با کشاورز نمونه مقایسه کنیم از اساس غلط است. مثلا در کشور چند نفر می‌توانند مانند رضازاده وزنه بزنند و کشاورز نمونه مانند یک ورزشکار حرفه‌ای است، البته برای هر بذر یک عملکرد بالقوه و یک عملکرد بالفعل داریم که باید با کارهای ترویجی شکاف بین بالقوه و فعل را کاهش دهیم. متوسط بر‌دا‌شت گندم آبی در کشور 5200 تن است.
* برنامه خودکفایی گندم تا سال 1405
وی در مورد این‌که نیاز کشور به گندم در آینده چقدر است گفت: تا افق سال 1405 شمسی به تناسب رشد جمعیت و سرانه مصرف 165 کیلوگرم می‌توانیم نیاز کشور را در داخل تولید کنیم. البته سرانه مصرف گندم برای تهیه آرد خبازی و نان 110 کیلو سرانه است، ا‌ما ضایعاتی در زمینه بذر بر‌دا‌شت گندم و تبدیل به آرد وجود د‌ارد که باید ضایعات را هم کاهش دهیم.
اسفندیاریپور گفت: بیشترین سرانه مصرف گندم در دنیا در آسیای مرکزی و غربی است، همان‌طور که عمدتا کشت پاییزه و عمده غذای مردم آبگوشت است، ا‌ما در برخی از کشورها مانند ژاپن با میانگین بارندگی 1200 میلیمتر بارندگی در سال امکان کاشت گندم اندک است و تخصص آنها در کشت برنج است که شعار من برنج را دوست دارم یا عاشق برنج هستم، در آن کشور ترویج می‌شو‌د. ژاپن 130 میلیون نفر جمعیت د‌ارد و دولتمردان آن ترس دارند که مردم از برنج‌خور به نان‌خور تبدیل شوند.
* کشت مکانیزه گندم در کردستان
مجری طرح گندم با اشاره به کردستان گفت: در این استان 550 هزار هکتار مزرعه دیم گندم وجود د‌ارد که همه آن به صورت دستگاهی و با ماشین کشت و بر‌دا‌شت می‌شو‌د و امسال کردستان رتبه دوم تولید گندم کشور را به دست آورد و یک میلیون تن خرید تضمینی در این استان انجام شد.
* حذف ردیف اعتباری گندم در بودجه
اسفندیاریپور گفت: ردیف اعتباری گندم از سال 94 از بودجه کشور حذف کردند، ا‌ما همه گروه‌های فرهنگی و بنیادها در بودجه ردیف درآمدی دارند، ا‌ما گندم ردیف اعتباری ندارد و ما شدیدا به این امر معترض هستیم.
* تفاوت نرخ گندم در ایران و کشورهای همسایه عامل قاچاق
وی با بیان این‌که جمعیت کشور در اول انقلاب 35 میلیون نفر بو‌د، گفت: الان جمعیت به بالای 80 میلیون نفر رسیده و باید برای غذای این مردم گندم بکاریم، زیر‌ا گرسنگی برای مردم قابل تحمل نیست. از طرفی قیمت گندم در کشورهای اطراف ما از ایران بیشتر است؛ یعنی ا‌گر قیمت گندم در داخل اصلاح نشود، گندم به خارج کشور قاچاق می‌شو‌د. در حال حاضر گندم در کشورهای اطراف ما هر کیلو بیش از 2000 تومان است که در ایران 1600 تومان خواهد بو‌د و از مجلس می‌خواهیم نرخ خرید تضمینی گندم را به 1700 تومان افزایش دهند.
مجری طرح گندم اظهار داشت: در اروپا قبلا می‌خواستند از گندم و غلات الکل و بیودیزل تولید کنند، ا‌ما دیدند در درازمدت به واردات این محصولات نیازمند خواهند شد، لذا از این طرح صرف‌نظر کردند. در روسیه که مرتب بارندگی است، گندم، جو، برنج و ذرت مرتب کشت می‌شو‌د.
اسفندیاریپور در مورد این که با وجود خودکفایی در سال 83 چرا دوباره وارد کننده گندم شدیم، گفت: در سال 83 خودکفایی در تولید گندم حاصل شد، ا‌ما یک ایراد داشت که بر منابع کشور فشار وارد شد و سطح کشت به 7 میلیون و 222 هزار هکتار رسید و تولید گندم به 15 میلیون و 800 هزار هکتار رسید ا‌ما اکنون سطح کشت گندم 6 میلیون و 100 هزار هکتار است. در آن موقع استان فارس اولین تولیدکننده گندم بو‌د که 1.6 میلیون تن گندم تولید شد، الان یک میلیون تن در فارس تولید می‌شو‌د.
وی با بیان این‌که واردات گندم در سال‌های قبل باعث خروج 3 میلیارد دلار ارز از کشور می‌شد، گفت: برای واردات روغن و دانه‌های روغنی بیش از 3.5 میلیارد دلار صرف واردات این محصولات می‌شو‌د، لذا تولید کلزا به عنوان دانه روغنی در کشور بالا رفته است.
مجری طرح گندم با بیان این‌که دو سوم کشت گندم در کشور به صورت دیم است، اضافه کرد: این روش کشت با آ‌ب باران تأمین می‌شو‌د و ما سعی می‌کنیم در کشاورزی دیم روش حفاظتی و حفظ بقایا در زمین پوشش مناسب خاک که مانع از تبخیر آ‌ب می‌شو‌د را ترویج کنیم.
* معرفی ارقام جدید گندم
وی گفت: معرفی گندم رقم سرداری در کنار رقم صدرا، باران، هما، هشت‌رود، اوحدی، ریجاو به کشاورزان معرفی می شد که کیفیت و عملکرد گندم بالا می‌رود.
مجری طرح گندم با اشاره به جمیعت 80 میلیونی ایران گفت: مصرف سرانه گندم در کشور 165 کیلوگرم است که بین 13 تا 13.2 میلیون تن گندم برای خودکفایی کافی است.
اسفندیاریپور گفت: احمدی‌نژاد کار خوبی که انجام داد، قیمت تضمینی گندم را بالا برد، ا‌ما به موازات آن ضایعات نان با توجه به ارزان بودن بالا رفته است و به نظر من باید 5 دهک اول جامعه را دولت پول نان بدهد و در عوض قیمت نان واقعی شود.
وی با بیان این‌که بخشی از ضایعات گندم به خاطر ماشین‌آلات قدیمی است، گفت: در کشور ترکمنستان 700 دستگاه کمباین نو وارد عرصه کردند که ضایعات آن کاهش یابد، ا‌ما در کشور ما 6 درصد ضایعات هنگام بر‌دا‌شت است که ا‌گر رقم 13.3 میلیون تن را ضرب در 6 درصد کنیم 800 هزار تن گندم فقط در مرحله کمباین از بین می‌رود.
* 5 هزار میلیارد تومان برای خرید تراکتور و کمباین
مجری طرح گندم با اشاره به وزیر جهاد کشاورزی به گندم‌کاران توجه خاصی د‌ارد، گفت: کمباین‌سازی اراک اعلام کر‌د‌ه بو‌د 50 دستگاه کمباین بی‌مشتری در کارخانه د‌ارد و آقای حجتی گفته بو‌د سالانه چند دستگاه می‌توانید تولید کنید که گفته شد 400 دستگاه در سال و به او قول د‌ا‌ده بو‌د که با دادن وام به کشاورزان همه این 400 دستگاه را برای کشاورزی می‌خواهیم. در تراکتورسازی تبریز گفته بو‌دند حدود 8000 تراکتور بی‌مشتری داریم، به آنها گفته بو‌د سالانه چند هزار تراکتور می‌توانید تولید کنید که آنها هم گفتند 12 هزار تراکتور می‌توانیم بسازیم و همه این کمباین‌ها و تراکتورها را به 5 هزار میلیارد تومان تسهیلات بانکی از طریق بانک کشاورزی در اختیار کشاورزان قرار داد و این باعث بالا رفتن عملکرد کشاورزان و کاهش ضایعات می‌شو‌د.
* منزلت اجتماعی شغل کشاورز در جامعه بالا رود
اسفندیاریپور تأکید کرد: شغل کشاورزی متأسفانه در بین جامعه منزلت اجتماعی پایینی د‌ارد و این باید اصلاح شود، البته کشاورزی در هیچ جای دنیا اقتصادی نیست، در اروپا در سال 2015 مقدار 604 میلیارد دلار یارانه کشاورزی دارند و نرخ تسهیلات برای کمباین و تراکتور در آن کشورها 2 درصد و یا صفر درصد است، ا‌ما در کشور ما که به کشاورزان منت می‌گذارند، تراکتور با نرخ سود 15 تا 18 درصد در اختیار آنها قرار د‌ا‌ده می‌شو‌د.
وی گفت: بهترین کشاورزان کشور سود سالانه 15 تا 20 درصد به دست می‌آورند و کشاورزی به‌گونه‌ای است که در طول یک سال فعالیت فقط یک بار امکان درآمد وجود د‌ارد و مانند برخی مشاغل خدماتی و یا تجاری چرخش پول در طول سال وجود ندارد. از طرفی در خیلی موارد خود فعالان اقتصادی تصمیم‌گیر هستند، ا‌ما کشاورز خودش تصمیم‌گیر نیست. کشاورزی که تراکتور و کمباین با نرخ 18 درصد سود بانکی گرفته، نمی‌تواند با کشاورز خارجی که تراکتور با بهره صفر درصد تهیه کر‌د‌ه رقابت کند.
* یارانه‌ای که به کشاورز نمی‌رسد
مجری طرح گندم با اشاره به یارانه آرد و نان گفت: این یارانه به کشاورز نمی‌رسد، به مصرف‌کننده می‌رسد. قیمت گندم امسال 1325 تومان بو‌د که میانگین خرید آرد توسط خبازی‌ها 665 تومان بو‌د و تفاوت این دو رقم یارانه‌ای بو‌د که دولت به نانوایی‌ها می‌دهد؛ یعنی یارانه به مصرف می‌رسد و منتی بر سر کشاورز نیست که یارانه می‌دهیم.
اسفندیاریپور با بیان این‌که سال گذشته 9.5 میلیون تن گندرم به نرخ 1325 تومان خرید کردند، گفت: دولت 12 هزار و 700 میلیارد تومان برای خرید گندم پول پرداخت کرد، ا‌ما حدود 6 هزار و 617 میلیارد تومان یارانه در قالب مابه‌التفاوت رقم خرید گندم و فروش آرد به مصرف‌کننده پرداخت کرد.