این روزها یا به دلیل توجه افکار عمومی به مسأله سگها یا به دلیل افزایش ناگهانی نگهداری از این حیوان در خانهها، تعداد این حیوان و افرادی که سگهایشان را در کوچه و خیابان میگردانند بیشتر به چشم میآید.
به گزارش به نقل از صبح نو ،ماجرایی که 23آذر در پارک لواسان اتفاق افتاد و موجب شد دختربچه 10ساله با شدیدترین آسیبهای جسمی ناشی از حمله یک حیوان وحشی روبهرو شود، اتفاقی بود که بهدنبال آن حالا بیشتر شهروندان حتی در هنگام عبور از کنار کوچکترین سگها هم سعی میکنند راه خود را کج کنند.
دخترک 10سالهای که مورد حمله سگها قرار گرفت؛ اگرچه از نظر جسمی رو به بهبود است، اما اثرات روحی و روانی این هجوم احتمالاً تا سالیان سال همراه این فرد خواهد بود.
در دین مبین اسلام توصیههای بسیاری درباره کمک به حیوانات شده یا روایتهای متعددی از رفتار رئوفانه پیامبرگرامی اسلام ؟ص؟ و ائمه اطهار ؟ع؟ با حیوانات نقل شده است و البته این توصیهها و رفتارها دلیلی بر نگهداری از حیواناتی چون سگ که به طور قطع در دین اسلام نجس عنوان شده، نبوده است.
با این وجود، در حال حاضر قوانین موجود درباره نگهداری از حیواناتی که میتوانند موجب ضرر زدن به دیگر شهروندان شوند، بهطور کامل بازدارنده نیست، چه آنکه درباره حمله اخیر سگها به دختر بچه در پارک لواسان گفته میشود که درنهایت فقط دیه پرداخت خواهد شد. در چنین شرایطی افکار عمومی منتظر قوانین و اقدامات بازدارنده جدی در این زمینه هستند.
تفاوت زندگی در محیط شخصی و عمومی
حجتالاسلام محمدجعفر منتظری، دادستان کل کشور روز پنجشنبه در جمع خبرنگاران در پاسخ به سؤالی درباره برخورد دادستانی با سگگردانی در شهر گفت: فرهنگ غالب ایرانیان این است که با فرهنگ منحط غربی که علاقه خاصی به سگ دارند، مغایرت دارد. وی گفت: سگ در فرهنگ دینی ما بهلحاظ شرعی، حیوانی نجس است و نباید در زندگی مسلمانان مخلوط شود.
دادستان کل کشور افزود: برخیها این حیوان را به زندگی خود بردهاند؛ هر کسی در زندگی شخصی خودش هر کاری دوست دارد، میتواند انجام دهد و کسی حق ندارد در زندگی شخصی دیگران ورود کند؛ اما وقتی زندگی اجتماعی را لحاظ میکنیم، باید آداب اجتماعی و فرهنگ اجتماعی را لحاظ کنیم و عامه مردم زندگی با سگ را نمیپسندند.به گفته دادستان کل کشور کسانی که بخواهند سگگردانی بکنند باید توجه کنند که با حقوق عامه مردم مواجه هستند و دستگاههای مرتبط با هم باید بدانند که این موضوع با فرهنگ عمومی مردم مغایرت دارد و نباید برای مردم ایجاد مزاحمت شود.دادستان کل تأکید کرد: اگر سگگردانی -چه در پارکها و چه در خیابانها باشد- موجب ایذای مردم شود، مسوولان موظف هستند برخورد کنند. ضمن اینکه اشخاص در زندگی خصوصی، آزادند هر کاری میخواهند، انجام دهند.
قوانین ناکافی برای برخورد با سگداری
موضوع سگگردانی و کمبود قوانین در این حوزه پیش از این هم در سالهای مختلف مورد توجه قانونگذاران و مسوولان امر قرار گرفته است. اگرچه بر اساس ماده688 مکرر قانون مجازات اسلامی، گرداندن حیوانات خطرناک یا حیواناتی که مضر برای سلامت عمومی بوده یا نجس العین هستند از قبیل سگ در اماکن و معابر عمومی و وسایط نقلیه ممنوع است و مرتکب علاوهبر جزای نقدی از یک میلیون تا پنج میلیون ریال جریمه و به ضبط حیوان مذکور محکوم میشود، اما در سال89 و سپس در سال93 تلاشهایی برای تهیه قوانین تکمیلی در این حوزه انجام شده است.
اسفند سال89 طرحی در قالب الحاق یک ماده به قانون مجازات اسلامی در صحن علنی مجلس اعلام وصول و بعد از آن به آرشیو سپرده شد. سال93 هم 32نماینده طرح مشابهی به هیأترییسه مجلس فرستادهاند که در صورت تصویب آن، با «گرداندن سگ و میمون در اماکن عمومی» برخورد شود. طبق این طرح نهتنها سگگردانی در شهر که معامله و نگهداری این حیوانها در خانه نیز مجازاتی چون 74ضربه شلاق و جریمه نقدی از یک تا 10میلیون تومان خواهد داشت. طرح پیشنهادی نخست در آنروزها در کمیسیونهای فرهنگی، بهداشت و درمان و همچنین شوراها و امور داخلی مورد بررسی قرار گرفت. طرح مذکور در کمیسیون شوراها و امور داخلی اصلاح و برای نهاییشدن به کمیسیون حقوقی و قضایی ارجاع شد، اما به نظر میرسد در این کمیسیون معطل مانده و به نتیجه نرسیده است.
قوانین با اما و اگر
آقای رسول کوهپایهزاده، حقوقدان و وکیل پایه یک دادگستری است. آنطور که وی در گفتوگو با خبرگزاری «فارس» گفته موضوع حمله سگها به دختربچه 10ساله در محافل حقوقی نیز محل بحث و مناقشه قرار گرفته است. آنطور که این حقوقدان گفته است: در این موضوع از این جهت که فعل ارتکابی صاحبان سگ مصداق چه عنوان مجرمانهای است و بر اساس کدام مستند قانونی قابل تعقیب و مجازات است و مرجع قضایی چگونه اقدام به اتخاذ تصمیم قضایی خواهد کرد یا به لحاظ بحثهای حقوقی چه موارد و مسائلی قابل طرح است؛ فرضهای مختلفی قابل اشاره و بررسی است. کوهپایهزاده همچنین گفته است: نگهداری حیوانات شرایط و امکانات و ملزومات خاص خود را میطلبد. فیالمثال مطابق تبصره ماده3 آییننامه اجرایی قانون تملک آپارتمانها اساساً نگهداری حیوانات منع شده است.
یک قانون بسیار قدیمیتری داریم که ماده3 آییننامه امور خلافی مصوب سال1324 است. در قانون آمده است نگهداری و تردد حیوانات در اماکن عمومی و معابر ممنوع است و مجازات زندان برای آن در نظر گرفته شده که هنوز هم لازمالاجراست. وی ادامه داده که در ارتباط با حادثه تلخ اخیر نخستین چیزی که به آن اشاره و استناد شده و رییس دادگستری لواسانات هم از آن سخن گفته این است که فقط میشود دیه به خانواده دختر بچه پرداخت کرد و مستند آن هم ماده522 قانون مجازات اسلامی است. این ماده بیان میدارد؛ متصرف هر حیوانی که از احتمال حمله آن آگاه است، باید آن را حفظ کند و اگر در اثر تقصیر او، حیوان مزبور به دیگری صدمه وارد کند، ضامن است؛ ولی اگر از احتمال حمله حیوان آگاه نبوده و عدم آگاهی هم ناشی از تقصیر او نباشد، ضامن نیست.
این وکیل دادگستری در ادامه با اشاره به ماده618 قانون تعزیرات و اشاره این ماده به هیاهو و جنجالسازی و حرکات غیرمتعارف یا تعرض به افراد و اینکه آیا میتوان به این ماده استناد کرد یا نه در ادامه به بخشنامه رییس وقت قوهقضاییه درباره مراسم چهارشنبهسوری و مزاحمت مواد محترقه برای مردم و سلب آسایش اشاره کرده و میگوید: گفته شده است که میشود از این هم فراتر رفت و به مواد قانونی دیگری هم استناد کرد. میتوان گفت اینجا یک جنایت شبهعمدی صورت گرفته است. در واقع ماده289 قانون مجازات اسلامی جنایت بر نفس و عضو را به سه دسته تقسیم کرده است؛ عمدی،
شبه عمد و خطای محض. ماده 291 قانون مجازات اسلامی بند پ اِشعار میدارد: هرگاه جنایت بهدلیل تقصیر مرتکب واقع شود، مشروط بر اینکه این جنایت واقع شده یا نظیر آن مشمول تعریف جنایت عمدی نباشد شبه عمد است؛ یعنی هرگاه بر اساس تقصیر مرتکب جنایتی رخ دهد این جنایت شبه عمد تلقی میشود.
تبصره ماده145 قانون مجازات اسلامی نیز در مقام تعریف تقصیر اینگونه میگوید: تقصیر اعم از بیاحتیاطی و بیمبالاتی است. مسامحه، غفلت، عدم مهارت و عدم رعایت نظامات دولتی و مانند آنها، حسب مورد از مصادیق بیاحتیاطی یا بیمبالاتی محسوب میشود. شخصی که یک حیوان ذاتاً مهاجم را با خودش وارد منطقهای کرده است که در بدو ورود تابلوی «ورود حیوانات ممنوع است» نصب شده است، یک حیوان فاقد پوزهبند و بدون قلاده، یعنی صاحب سگ تدابیر امنیتی و ایمنی لازم را جهت کنترل این حیوان به کار نبرده است. این موضوع از مصادیق بارز بیاحتیاطی است که قانونگذار برایش وصف کیفری و مجرمانه در نظر گرفته و به صراحت گفته است، جنایت شبه عمدی است.
البته درباره این ماجرا برخی مادهها و قوانین دیگری نیز وجود دارد که محل استناد حقوقدانان قرار گرفته است؛ اما در شرایط فعلی آنچه که مورد توجه مردم است تدوین قوانین روشن و مدونی است که با توجه به فراگیر شدن سگداری در جامعه از سوی برخی افراد و بروز حوادث تلخ، مراجع قضایی بدون
اما و اگر و احتمال بتوانند با مقصر ماجرا برخورد کنند.