تناقض در قول و عمل برای خروج آمریکا از افغانستان

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری میزان، آمریکا که به اعتراف هیلاری کلینتون، وزیر خارجه پیشین آن زمانی خودش گروه ترویستی طالبان را برای جلوگیری از گسترش نفوذ روس ها (شوروی سابق) در افغانستان خلق کرده بود، امروزه نیز برای کنترل و در واقع بهره برداری ویژه از آنها بارها است مخفیانه یا علنی با این گروه مذاکره می کند، تا بهتر بتواند به اهداف تاریخی خود در کشورشان دست یابد.

واشنگتن چندسالی است که با دستکاری در هیات حاکمه کابل، موجب دلزدگی طالبان از خود شده و طالبان نیز در مقابل از هیچ گونه تلاشی برای ناآرام کردن کشورشان برای آمریکایی ها کوتاهی نکرده و نمی کند.

در هر حال 18 سال است آمریکا که به عنوان یک بازیگر فرا منطقه ای در افغانستان چنبره زده و بدون در نظر گرفتن منافع مردم این کشور و حتی ملاحظات کشورهای همسایه آن از جمله ایران، پاکستان، چین و ازبکستان و حتی روسیه در این کشور جولان داده است، امروزه به این نتیجه رسیده است که باید به هر نحوی از باتلاقی که خود ایجاد کرده، خارج شود.

برهمین اساس بود که دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا چندی پیش اعلام کرده است قصد دارد 7 هزار از 14 هزار نظامی خود در افغانستان را خارج کند، تصمیمی که طالبان آنرا بر نتافته و خواستار خروج کامل نیروهای آمریکایی و حتی سازمان آتلانتیک شمالی (ناتو) از این کشور شده است.

این تصمیم ترامپ در واقع اقرار آشکار واشنگتن به شکست سیاست های سلطه جویانه اش در این نقطه از جهان است، به گونه ای که به گزارش دوشنبه گذشته خبرگزاری روسی اسپوتنیک، 'لیندسی گراهام' سناتور جمهوری خواه آمریکایی نیز هفته گذشته در دیدار با 'عمران خان' نخست وزیر پاکستان با ادعای اینکه 'موفقیت 18 ماهه ارتش پاکستان در افغانستان از تلاش 18 ساله آمریکا در این کشور بیشتر بوده است'، به نوعی بر این مهم اذعان داشته است.

صرف نظر از این لفاظی های سناتور آمریکایی برای جلب توجه پاکستانی ها برای پیشبرد مذاکرات صلح گروه طالبان با دولت افغانستان برای خروج از بن بست مذاکرات صلح و در واقع این بحران خودساخته در افغانستان تا قبل از برگزاری انتخابات چند ماه آینده در این کشور، این کلام نیز یک اقرار بزرگ در شکست سیاست های واشنگتن در افغانستان است، همچنان که این سیاست های در دیگر نقاط جهان از جمله در عراق و سوریه نیز شکست خورده بود.

آمریکایی ها برای جبران این شکست در افغانستان بارها به کمک زلمای خلیل زاد، نماینده ویژه و افغانی الاصل خود در امور افغانستان چند دور مذاکره ناموفق را با طرف طالبان برگزار کرده است تا به نوعی بتواند میان این گروه و دولت دست نشانده خود در کابل آشتی برقرار کند.

از جمله این مذاکرات ناموفق، چند دور در کابل، در اسلام آباد پاکستان، در ابوظبی پایتخت امارات متحده عربی و حتی در جده در عربستان سعودی بود که در آخرین این موارد به دلیل قطعیت شکست آن، از قبل از برگزاری لغو شد.
اما در آخرین دور این مذاکرات که به مدت شش روز و تا دیروز در دوحه قطر برگزار شد، اخبار ضد و نقیضی از آن درز کرده است مبنی بر اینکه طرفین توانسته اند به برخی توافقات دست یابند، توافقاتی که هنوز نمی توان قطعیتی برای آنها متصور بود؛ چرا که هر یک از طرفین ضمن تائید لحظه ای این توافقات، بلافاصله آنرا تکذیب کرده و می کنند.

البته در این دور از مذاکرات 'شیرمحمد ستانکزی' مذاکره‌کننده قبلی طالبان با نماینده آمریکا جایش را به ملا عبدالغنی برادر رئیس دفتر سیاسی گروه طالبان در قطر داد تا روند مذاکرات به مسیر دیگری سوق یابد.

ملا برادر یکی از بنیان‌گذاران طالبان و معاون رهبر پیشین این گروه، ملا محمد عمر است که 8 سال در پاکستان زندانی بود و در سال 2018 با میانجیگری خلیل‌زاد از زندان آزاد شد. او از این پس سومین معاون هبت الله آخوندزاده رهبر گروه طالبان افغانستان خواهد بود تا در مذاکرات حضور یابد.

منابع اطلاعاتی گزارش دادند که 'معصوم استانکزی' رییس عمومی امنیت ملی افغانستان نیز شامگاه دیروز/شنبه به هدف گفت وگوی صلح به قطر رفته بود.
آنچه مهم است این است که در این میان رسانه های غربی و عربی به نقل از برخی رهبران طالبان اعلام کردند که این گروه با آمریکا به توافق رسیدند تا نیروهای خارجی افغانستان را ظرف مدت 18 ماه ترک ‌کنند.

چون طالبان بارها هشدار داده بودند که تا زمانی که آمریکا از گفت‌وگو در بارۀ خروج نیروهایش از افغانستان خودداری می‌کند آنها نیز این گفت‌وگوهای صلح را تحریم خواهند کرد.
به گزارش روز یک شنبه خبرگزاری سعودی 'العربیه'، برخی مقام‌های طالبان به خبرگزاری رویترز گفته‌اند، نمایندگان آمریکا روز شنبه 26 ژانویه (7 بهمن) در مذاکرات صلح با نمایندگان این گروه در قطر توافق کردند که پس از امضای پیش نویس توافقنامه صلح، نیروهای خارجی باید تا 18 ماه دیگر افغانستان را ترک کنند، اما همین خبر در اندک زمانی بعد از انتشار از طرف طالبان و برخی مقامات آمریکایی تکذیب شد.

همچنین به گزارش روز یکشنبه روزنامه آمریکایی وال استریت ژورنال، نمایندگان آمریکا در این مذاکرات گفته‌اند که واشنگتن جدول زمانی برای خروج سربازانش از افغانستان اعلام خواهد کرد و نمایندگان طالبان نیز تعهد کرده که کابل برای هیچ کشور تهدیدی نخواهد بود و گروه‌های القاعده و داعش را از این کشور بیرون خواهند کرد.

این گزارشات درحالی منتشر می شود که مقام‌های آمریکایی تاکنون در خصوص مفاد توافقنامه سخنی نگفته‌اند و فقط 'مایک پمپئو' وزیر امور خارجه آمریکا روز شنبه این مذاکرات را موفقیت آمیز خواند.

به گزارش روز شنبه تلویزیون وزارت دفاع آمریکا (فاکس نیوز)، وی بدون ارائه جزئیات توافق‌های صورت گرفته، گفت که این کشور 'عزمی جدی' برای بازگرداندن نیروهایش از افغانستان دارد، اما از تعداد این نیروها و بازه زمانی برای خروج آنها سخنی بر زبان نیاورده است.

یک منبع گروه طالبان که خواست نامش فاش نشود در گفت وگو با بی‌بی‌سی در کابل ضمن تایید این خبر تاکید کرد که هنوز نمی توان در این باره نظر قطعی داد چون مقامات آمریکایی تاکنون در این مورد چیزی نگفته‌اند.

به گفته برخی منابع گروه طالبان، قرار است طالبان و امریکا به زودی (زمان نامشخص) یک اعلامیۀ مشترک در باره نتایج دیدار دوحه منتشر کنند که آن نیز هنوز انتشار نیافته است.

در بیانیه‌ای که طالبان روز یکشنبه در همین زمینه منتشر کرد، آمده است که پیشرفت‌هایی در ارتباط با موضوع خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان صورت گرفته، اما هنوز اختلاف‌هایی باقی مانده است.

حتی آنچه در دوحه مکتوب شده است، عین توافقنامه نهایی نیست بلکه پیش نویسی از آن است که معلوم نیست آیا از این پس تغییری در آن صورت می گیرد یا خیر؛ چرا که خلیل زاد همان دوشنبه عازم کابل شد تا در باره جمع بندی این پیش نویس با مقامات دولت افغانستان به توافق نهایی برسد.

تازه بعد از جلب نظر دولت افغانستان، قرار بود مرحله بعدی این مذاکرات بعد از یک وقفه در ماه فوریه (بهمن – اسفند) در دوحه برگزار شود.

صرف نظر از نتیجه نهایی این چند دور مذاکرات و ادعای تکذیب شده برای آخرین آنها در دوحه برای خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان ظرف 18، تحلیلگران این ادعای آمریکا را تصمیمی غیرممکن ارزیابی کرده و حتی آنرا یک خدعه آمریکایی برای انحراف فکر طالبان از خواسته های برحق خود قلمداد می کنند.

برخی از کارشناسان نیز معتقدند که با توجه به بازه زمانی محدود تا برگزاری چند ماه آینده انتخابات ریاست جمهوری افغانستان، قید '18 ماه' برای اجرای این تصمیم خود نشانه بارزی است که دولت آمریکا قصد دارد به هر نحو ممکن طالبان را برای برگزاری موفقیت آمیز این انتخابات برای نیل به اهداف بلند مدت خود در افغانستان آرام کند.

این در حالی است دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا نیز به تازگی اعلام کرده است تصمیم‌گیری در مورد خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان و سوریه را به کنگره این کشور واگذار کرده است.

همه این موارد دلالت بر آن دارد که طرح های ادعایی آمریکا برای پایان دادن به یک اشغال 18 ساله، نه تنها واقع بینانه نیست بلکه تاکید بر امر محالی است که به نوبه خود از شکست دور دیگر مذاکرات صلح افغانستان حکایت می کند.
گزارش از علی نصیری**