زردی نوزادان وضعیتی است که با تغییر رنگ در پوست و سفیدی چشمان ظاهر می شود. این شرایط زمانی که بیش از حد بیلی روبین در جریان خون وجود دارد، پیشرفت خواهد کرد. بیلی روبین یک رنگدانه زرد است که از تجزیه عادی گلبول های قرمز حاصل می شود. این ماده معمولا از طریق کبد عبور می کند. در حالی که زردی به عنوان یک بیماری در نظر گرفته نمی شود، اما باید با علائم، نحوه تشخیص و درمان زردی نوزادان آشنا شوید.
علل زردی در نوزادان چیست؟
برای نوزادان سطح بیلی روبین بالا پس از تولد طبیعی است. در واقع بیشتر نوزادان رنگ پوست زردی خواهند داشت. این وضعیت در 80٪ نوزادان نارس و در 60٪ از کسانی که در دوره زمانی متولد می شوند، رخ می دهد. با این حال این موضوع همیشه قابل مشاهده نیست و می تواند پس از دو هفته از بین برود. علت اصلی کبد نابالغ است که قادر به پردازش بیلی روبین اضافی نیست. همچنین به نظر می رسد که نوزادان بیلی روبین بیشتری نسبت به حالت طبیعی تولید می کنند زیرا آنها اغلب گلبول های قرزم خون را تجدید می کنند. سایر علل احتمالی ممکن است عبارتند از:
- سابقه خانوادگی زردی
- عدم تغذیه با شیر مادر
- خونریزی داخلی
- عفونت خون
- عفونت های ویروسی یا باکتریایی
- ناسازگاری بین نوع خون مادر و نوزاد
- شکست کبد
- گلبول های قرمز غیر طبیعی
علائم زردی در نوزادان چیست؟
نشانه اصلی زردی در نوزادان تغییر پوست و سفیدی چشمان به رنگ زرد است. این معمولا بیشتر بین روزهای دوم و چهارم پس از تولد ظاهر می شود. تغییر رنگ ممکن است در صورت شروع شود و به شکم، پاها و کف پا گسترش پیدا کند. هنگامی که شرایط شدید است، می تواند با علائمی مانند عدم اشتها، وزن غیر عادی، گریه تیز و ظاهر خسته نیز همراه شود.
تشخیص زردی نوزادان چگونه است؟
پزشک بر اساس ظاهر نوزاد می تواند زردی را تشخیص دهد. با این وجود، آزمایش های دیگری نیز برای اندازه گیری سطح بیلی روبین در جریان خون ضروری است. بنابراین، علاوه بر معاینات فیزیکی پزشکان اغلب پیشنهادات زیر را خواهند داد:
- آزمایش شمارش کامل خون
- تجزیه و تحلیل با استفاده از دستگاه بیولوژیک بینابینی
- آزمون کومبس
- شمارش رتیکولوسیت
درمان زردی نوزادان چگونه است؟
زردی در نوزادان معمولا بعد از دو تا سه هفته بدون نیاز به درمان بهبود خواهد یافت با این حال ممکن است با توجه به شدت زردی نوزاد چند روز در بیمارستان بستری شود. نحوه درمان آن بستگی به میزان بیلی روبین در جریان خون، سن کودک و اینکه آیا این زودرس است یا خیر خواهد داشت. اگر میزان بیلی روبین بسیار بالا باشد و یا به سرعت در حال افزایش باشد، نوزاد نیاز به درمان دارد. درمان ممکن است شامل موارد زیر باشد:
فوتوتراپی
برای این درمان، یک کودک در معرض یک لامپ خاص قرار می گیرد که نور را در طیف آبی مایل به سبز منتشر می کند. این نور کمک می کند تا مولکول های بیلی روبین را تجزیه کند تا از طریق ادرار از بین بروند. این یک نور ماوراء بنفش نیست و دارای یک محافظ پلاستیکی است که به عنوان یک فیلتر عمل می کند. در طی این درمان، نوزاد تنها پوشک و محافظ چشم را پوشیده است. بعضی از جاها ممکن است از یک تشک نیز استفاده کنند که این نور را منتشر می کند.
ایمونوگلوبولین داخل وریدی (IVIG)
هنگامی که زردی ناشی از ناسازگاری بین انواع خون مادر و کودک اتفاق می افتد، انتقال خون داخل وریدی از ایمونوگلوبولین مورد استفاده قرار می گیرد. این روش باعث کاهش زردی خواهد شد و برای انتقال خون ضروری است.
تزریق خون
در موارد نادر که در آن هیچ پاسخی به درمان های دیگر وجود ندارد، نوزاد ممکن است نیاز به انتقال خون داشته باشد. این پروسه شامل حذف مکرر مقدار کمی خون برای ریزش سطوح بیلیروبین و آنتی بادی هایی است که از مادر به ارث رسیده است. سپس خون به نوزاد منتقل می شود.
عادات غذایی
اگر زردی جدی نیست، پزشک تغییرات ساده ای در عادات غذایی نوزاد ایجاد می کند. بعضی از مادرانی که مشکل شیردهی دارند، نیاز به کمک خواهند داشت. راهنمایی های زیر می تواند به کاهش زردی کمک کند:
- تغذیه با شیر مادر را بیشتر کنید تا نوزاد دارای فعالیت روده ای بیشتری شود.
- هنگام تغذیه با شیر مادر، از منابع غذایی مکمل مانند فرمولا استفاده کنید. به ویژه اگر نوزاد دارای وزن کم یا بدنی کم آب است.
- سعی کنید فرمولا را برای چند روز استفاده کنید و سپس تغذیه با شیر مادر (تنها تحت توصیه پزشک خود) را از سر بگیرید.
