انتظار می رفت که طرح های فروش فوری خودروسازان در روزهای پایانی سال بتواند اندکی از التهابات فعلی بازار خودرو را بکاهد اما متاسفانه بازار مطابق پیش بینی ها از خود واکنش نشان نداده و شیب کاهش قیمت ها گاها حتی منفی نیز شده است.
گفته می شود که «تحمیل قیمتهای دستوری به خودروسازان»، «مشخص نبودن تیراژ واقعی خودروها»، «اطلاعرسانی ضعیف خودروسازان» و «پایدار نبودن فروشهای روزانه» از جمله چالشهایی است که سبب شده طرح های فروش فوری ارائه شده از سوی
ایران خودرو و
سایپا نتواند به اندازه کافی اثر گذار و درست باشد.
به نقل از دنیای اقتصاد، بزرگترین ایرادی که به طرح های مذکور وارد می شود «تحمیل قیمتهای دستوری به خودروسازان» است. قیمتهای ارائه شده در فروش فوریهای روزانه، دستوری و تحمیلی از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت بوده است. بهعبارت بهتر، با وجود آنکه وزارت صنعت پیشتر خود مجوز فروش خودروها با قیمت پنج درصد زیر حاشیه بازار را صادر کرده، به خودروسازان اجازه نمی دهد فروش فوریهای روزانهشان را مطابق با همین فرمول انجام دهند. با فاصله فراوانی که بین نرخ خودروها در کارخانه و بازار ایجاد شده عملا تاثیر گذاری طرح های فروش فوری را از بین می رود. اگر وزارت صمت اجازه می داد که خودروسازان مطابق فرمول 5 درصد زیر قیمت بازار خودروهای خود را به بازار عرضه کنند قطعا اثرگذاری طرح های موردنظر بر کاهش التهاب بازار قابللمس بود.
اما طرح های فروش فوری روزانه خودروسازان با یک ابهام بزرگ نیز مواجه است که به آمار تولید محصولات بهخصوص طی چند هفته گذشته مربوط میشود.
خودروسازان و وزارت صمت ادعا می کنند که روزانه بیش از 2 هزار دستگاه خودرو تولید می کنند که مطابق قانون اجازه فروش فوری 20 درصد از این تولیدات را دارند. اما نکته ای که این میان مورد کم لطفی قرار گرفته است عدم توجه به تولیدات ناقص و غیر قابلتجاری خودروسازان است. طی چند ماه گذشته و بهدلیل تحریمها و مشکلات داخلی اقتصاد، روند تامین قطعات مختل و تیراژ به شدت افت کرد و بخشی از تولیدات خودروسازان بهدلیل کسری قطعات و بهصورت ناقص در کف کارخانه ماند. ازآنجاکه اختلال در روند تامین قطعات همچنان ادامه دارد، بسیار بعید به نظر میرسد مشکل کسری قطعه نیز حل شده باشد، بنابراین نمیتوان همه تولیدات روزانه خودروسازان را واقعی و قابلتجاری شدن دانست. به عبارت بهتر خودروسازان نباید برای فروش فوری محصولات خود 20 درصد از 2 هزار خودرویی را که به صورت روزانه تولید می کنند ملاک قرار دهند. این آمارها بر روی کاغذ صحیح می باشد اما در عمل تیراژ واقعی، کامل و قابلتجاری خودروسازان باید ملاک قرار گیرد.
ابهام دیگر پایدار نبودن فروشهای روزانه خودروسازان است. طبق دستور وزارت صمت خودروسازان موظف اند هر روز تا پایان سال جاری فروش فوری ترتیب دهند اما از آغاز این طرح تا به امروز شاهد روزهایی بوده ایم که هر دو خودروساز بهدلیل آنچه اختلال در سیستم اعلام شد، فروش فوری روزانه را متوقف کردند و در ادامه نیز برخی روزها، ایرانخودرو فروش داشته و
سایپا نداشته و برخی روزها نیز بالعکس.
آخرین ایرادی که به طرح های فروش فوری اخیر وارد می شود عدماطلاعرسانی به موقع و درست خودروسازان درباره زمان و قیمت محصولاتشان است. خودروسازان هر روز صبح (در صورتی که بخواهند فروش فوری بگذارند) برخی از محصولات منتخب خود را در معرض فروش فوری قرار میدهند، بیآنکه پیشتر درمورد آن اطلاعرسانی کرده باشند. بهعبارت بهتر، مشتریان باید هر روز سایت فروش خودروسازان را بازدید کنند تا شاید محصول موردنظر آنها در لیست فروش فوری قرار گرفته باشد. این اتفاق در صورتی رخ می دهد که تا پیش از این خودروسازان در خصوص طرح های فروش فوری خود اطلاع رسانی کرده و مشتریان پیش زمینه و اطلاعات لازم را در مورد خودروهای منتخب و قیمت و زمان تحویلشان آن ها در اختیار داشتند. حالا اما به هر دلیلی، خودروسازان بدون اطلاعرسانی قبلی اقدام به فروش فوری روزانه میکنند و این موضوع چندان خوشایند مشتریان نیست.