به گزارش ایسنا، به نقل از گروه مطالعات راهبردی مجمع جهانی اهل البیت (ع) به اعتراف محققین و پژوهشگران علوم اجتماعی، انقلاب اسلامی ایران به عنوان انقلاب بزرگ محسوب می‌شود که بازتاب و تأثیرات شگرفی در جهان معاصر گذاشته است.
هم اکنون که در چهلمین سالگرد پیروزی این انقلاب قرار داریم گروه مطالعات راهبردی مجمع جهانی اهل البیت (ع) پروژه «دست‌آوردهای انقلاب اسلامی» را طراحی و اجرایی کرده است تا بازتاب‌ها و تأثیرات انقلاب اسلامی را در مناطق مختلف جهان مورد بررسی قرار دهد.
این اثر تلاش کرده است زیر نظر احمد رهدار- رئیس گروه مطالعات راهبردی دستاوردهای انقلاب را در هر منطقه به طور جداگانه مورد بررسی قرار دهد.
بر این اساس مناطق هفتگانه جهان عرب، آسیای میانه و قفقاز، شبه قاره هند، آفریقای زیرصحرا، جنوب شرق آسیا، اروپا و آمریکای شمالی و آمریکای لاتین برای نگارش هر فصل تعریف شد و نویسندگان هر فصل به دستاوردهای کیفی و کمی این مناطق پرداختند. پیش از بررسی دستاوردهای انقلاب در مناطق یاد شده، فصل نخست این اثر به قلم احمد رهدار به تأثیر انقلاب اسلامی بر جایگاه دین در عرصه بین الملل اختصاص یافت.
احمد رهدار در فصل اول کتاب با عنوان «تأثیر انقلاب اسلامی بر جایگاه دین در عرصه بین الملل» تلاش کرده تا ابتدا تصویری از جایگاه دین در عرصه بین الملل قبل از انقلاب اسلامی ارائه بدهد. در این رابطه نویسنده دین در غرب، دنیای کمونیستی و شرق اسلامی را مورد بررسی قرار داده و نشان داده است که دین در عمل و نظر از حوزه عمومی خارج شده است. در این رابطه رویکردهایی همچون رویکرد تقلیلی (تقلیل به اخلاق، احساس و معنویت)، جایگزینی با علم و رویکردهای انکاری نسبت به دین مورد بررسی قرار گرفت. نویسنده در این رابطه چنین نتیجه می‌گیرد که جایگاه دین سیر نزولی دائم التزایدی را داشته است. نتیجه عملی تمام این روندها به سکولاریسم و عقب نشینی دین از حوزه عمومی انجامید. اما انقلاب اسلامی بر این روند تأثیر گذاشته و این ادعا که دین در حوزه عمومی نباید حضور داشته باشد را به چالش کشده است که مبارزه غرب با انقلاب اسلامی را موجب شد. این چالش‌ها در نهایت به موج دین خواهی و عبور از سکولاریسم در بسیاری از مناطق جهان منجر شد و در خود غرب بازگشت به دین را پدید آورد.
فصل دوم این اثر با عنوان «تأثیرات و دست‌آوردهای چهل ساله انقلاب اسلامی ایران در جهان عرب» به قلم احمد رهدار، هادی معصومی زارع، ابراهیم عزیزی و سید محمدمهدی عمادی ذیل چهار بخش دستاوردهای سیاسی-امنیتی، فرهنگی-اجتماعی، اقتصادی و علمی مورد بررسی قرار داده است.
نویسندگان در بخش اول به تبدیل مسئله فلسطین به مسئله اول جهان اسلام، معرفی سبوعیت و دشمنی اسرائیل به جهان اسلام و ابطال شکست ناپذیری اسرائیل، شکل‌گیری جبهه مقاومت در جهان اسلام و تقویت روح بیداری اسلامی و … اشاره کرده‌اند.
در قسمت فرهنگی-اجتماعی به مواردی چون بازسازی عتبات عالیات، مبارزه با اندیشه کمونیستی، تقویت روح شهادت، ترویج فرهنگ جهاد، تقویت امت‌گرایی و هم‌گرایی و تأسیس رسانه‌های دینی و … پرداخته شد. در قسمت سوم الگوی اقتصاد مقاومتی و الگوی جهاد سازندگیبه عنوان دستاوردهای اقتصادی مورد بررسی قرار گرفت. در بخش دستاوردهای علمی نیز به دستاوردهای برجسته علمی ایران، تبدیل حوزه علمیه قم به قطب علمی و اسلامی سازی علوم انسانی اشاره شده است.
فصل سوم این کتاب به قلم رسول نوروزی و سید ابراهیم معصومی به «تأثیرات و دستاوردهای چهل ساله انقلاب اسلامی ایران در آسیای میانه و قفقاز» اختصاص یافت. نویسندگان ابتدا دستاوردهای کیفی را مورد بررسی قرار دادند. در این بخش روی آگاهی بخشی و هویت‌سازی تمرکز شد. در هویت بخشی امید، جامعه سازی و امت سازی به عنوان شاخصه‌های اصلی معرفی شدند. در ادامه این مقاله تأثیر انقلاب اسلامی در منطقه آسیای میانه و قفقاز ذیل عناوینی همچون مدارس و مراکز اسلامی، انتشارات شیعی و اسلامی، احیای مساجد و زیارتگاه‌ها، احیای مناسک دینی، تأسیس نهادهای شیعی مورد بازخوانی قرار گرفت. مقاله در پایان رونق احزاب اسلام‌گرا در منطقه به ویژه در کشور ترکیه و قدرت گرفتن آنها را متأثر از انقلاب اسلامی دانسته که به تربیت نسل جدید سیاستمداران اسلام‌گرا منجر شد. در پایان مقاله مروری به گسترش فراگیری علوم دینی در این منطقه پس از انقلاب اسلامی دارد.
فصل چهارم به شبه قاره هند اختصاص یافت که ذیل عنوان «تأثیرات و دستاوردهای چهل ساله انقلاب اسلامی ایران در شبه قاره با تمرکز بر هند» توسط محسن محمدی به نگارش درآمد. نگارنده ابتدا زمینه‌های تأثیر انقلاب اسلامی در شبه قاره هند را مورد بررسی قرار داده است. مسئله استعمار، علاقه به اهل البیت (ع)، مناسک محوری، جایگاه والای نهاد روحانیت و مرجعیت به عنوان زمینه‌های مشترک ایران و شبه قاره معرفی شدند. پس از آن تأثیرات فرهنگی-اجتماعی مورد بررسی قرار گرفت که مواردی همچون تغییر سبک زندگی، احیای میراث دینی، نهادسازی فرهنگی (رسانه مکتوب و غیر مکتوب، مؤسسات فرهنگی و …) و احیای جایگاه اجتماعی زنان برشمرده شد.
تقویت گسترش زبان فارسی از دیگر اقدامات فرهنگی است که متأثر از علاقه نخبگان و مردم به انقلاب اسلامی است. در تأثیرات سیاسی مسئله فلسطین، برخورد با کتاب آیات شیطانی، تقویت بینش سیاسی و افزایش مشارکت سیاسی مورد بررسی قرار گرفت. از دیگر تأثیراتی که در این فصل بحث شده رشد جایگاه روحانیت، افزایش طلاب برای تحصیل علوم دینی و تأسیس و احیای مدارس علوم دینی در این منطقه است.
سید سعید هاشمی نسب و سید محمد احمدی در فصل پنجم کتاب به «تأثیرات و دستاوردهای چهل ساله انقلاب اسلامی ایران در آفریقای زیرصحرا» پرداختند. نویسندگان تلاش کردند با نظریه پخش به بررسی دستاوردهای انقلاب در این منطقه بپردازند. نویسندگان ضمن مرور ارتباط ایران و آفریقا در دوره پهلوی نشان دادند که ارتباط در پایین‌ترین سطح قرار داشته که پس از انقلاب به دلیل آماده بودن فضای قاره آفریقا ارتباط گسترده‌ای شکل می‌گیرد و تأثیراتی همچون احیا و رونق اسلام سیاسی در آفریقا، تقویت جنبش‌های اسلامی، بازگشت شریعت به عرصه عمومی، تقویت تحلیل تمدنی را به همراه دارد.
در این رابطه جمهوری اسلامی نیز اقداماتی همچون جذب نخبگان جوان آفریقایی، فعالیت جهاد سازندگی و ایران کلینیک و مدارس و حوزه‌های علمیه را در برنامه قرار داد. در پایان مواردی همچون مردود شدن جدایی دین از سیاست، مبارزه با استکبار و استعمار و گسترش عدم تعهد، محوریت مسجد در فعالیت سیاسی-اجتماعی، تحول جنبش‌های اهل سنت و گسترش بحث امت‌گرایی به عنوان دستاوردهای انقلاب اسلامی معرفی شد. در پایان نویسندگان مقابله با آپارتاید و نژادپرستی را به عنوان یکی از مبناهای اصلی و مهم انقلاب اسلامی برشمرده که در قاره آفریقا مورد پیگیری قرار گرفت که سرانجام به اضمحلال رژیم آپارتاید در آفریقای جنوبی منجر شد.
فصل ششم با قلم مهدی عباسی و علی اکبر کهندانی به «دستاوردهای انقلاب اسلامی ایران در جنوب شرق آسیا» پرداخته است و ذیل دستاوردهای کمی و کیفی مباحث را ارائه کردند. رشد جمعیت شیعه، احیا و رونق و تأسیس مساجد و حسینیه‌ها، تأسیس موسسات دینی و مذهبی، مدارس علمیه و دانشکده، چاپ و انتشار کتب و نشریه به عنوان دستاوردهای کمی برشمرده شد. در دستاوردهای کیفی نیز مسئله هویت یابی، جامعه سازی، نهادسازی، امت‌گرایی، بیداری اسلامی و تقویت روحیه ضد استعماری و استکباری مورد بحث قرار گرفت. در پایان نویسندگان به معرفی درست تشیع و گسترش شریعت به ویژه حجاب اشاره کردند. معرفی درست تشیع از اهمیت زیادی برخوردار بوده که به احیای شیعیان قدیم در کشور اندونزی شده که از اصل خود دور شده بودند.
محسن مهریزی و محمدرضا حضوربخش در فصل هفتم «تأثیرات و دستاوردهای چهل ساله انقلاب اسلامی ایارن در اروپا و آمریکای شمالی را بررسی نمودند. این فصل ذیل عناوینی همچون «نهادها و مؤسسات غیردولتی متأثر از انقلاب اسلامی»، «انقلاب اسلامی، عامل هویت‌بخش مسلمانان و شیعیان مهاجر»، «انقلاب اسلامی شاخص طبقه‌بندی مهاجران»، «انقلاب اسلامی در قاب رسانه‌های غربی»، «تاثیرپذیری نخبگان غربی از انقلاب اسلامی» و «گرایش آکادمی غربی به شیعه شناسی» دستاوردهای انقلاب را مطالعه کرده است. در فراز آخر این فصل نویسندگان به گرایش آکادمی‌های غربی به شیعه شناسی می‌پردازند که در فضای شیعه هراسانه موجب شده تصویری شفاف‌تر از تشیع در فضاهای آکادمیک ارائه شود. این گرایش به دلیل انقلاب اسلامی شکل گرفته و هنوز ادامه دارد.
فصل هشتم و پایانی کتاب به قلم محمود بختیاری و روح الله شورکشتی به «تأثیر و دستاوردهای چهل ساله انقلاب اسلامی ایارن در منطقه آمریکای لاتین» اختصاص یافت. نویسندگان در این فصل به دست‌آوردهای کیفی و کمی اشاره کرده‌اند. در دستاوردهای کیفی به مواردی همچون احیای تشیع در لبنانی‌های مهاجر در آمرکیای لاتین، ایجاد امید در میان جوانان، مبارزه با امپریالسم و صهیونیسم و گسترش احکام اسلامی مانند غذای حلال، نماز جمعه و … در هر کشور مورد بررسی قرار گرفت. در بخش کمی نیز تأسیس مسجد، تأسیس مراکز اسلامی، انجمن‌های اسلامی، تأسیس رسانه‌های نوشتاری و صوتی و تصویری، مدارس و مراکز خیریه به تفکیک کشور برشمرده شد.
این کتاب با هماهنگی و همت آیت الله اختری- رئیس مجمع جهانی اهل البیت (ع) در دستور کار قرار گرفت و با توجه معنوی حجت الاسلام و المسلمین ایمانی- معاون فرهنگی مجمع اجرایی شد.
