مشکلات بینایی جدی هر ساله افراد بسیاری را در نقاط مختلف جهان از گروه های سنی مختلف تحت تاثیر قرار می دهند. از جمله این مشکلات کم بینایی می توان به تاری دید، نقاط کور، دید تونلی، و نابینایی جزئی یا کامل اشاره کرد. در برخی موارد، این مشکلات به واسطه استفاده عینک، لنزهای تماسی، عمل جراحی لیزر، یا حتی مصرف دارو قابل اصلاح هستند.
به گزارش گروه سلامت عصر ایران به نقل از "اکتیو بیت"، متاسفانه تمامی مشکلات بینایی با کمک چنین روش های قابل درمان نیستند. افرادی که دارای اختلال بینایی هستند که با کمک عینک، لنزهای تماسی، عمل جراحی یا مصرف دارو درمان نمی شوند به نام کم بینا شناخته می شوند. اما چه چیزی موجب کاهش دید و کم بینایی می شود؟
انحطاط ماکولا
انحطاط ماکولا یک بیماری چشمی است که به صورت مستقیم شبکیه چشم، قسمتی از چشم که نور را تشخیص می دهد و به فوکوس تصاویر و تشخیص آسان‌تر آنها کمک می کند، را هدف قرار می دهد. هنگامی که شبکیه چشم به واسطه انحطاط ماکولا رو به زوال می رود، بیمار از تاری دید رنج می برد و خواندن و تشخیص اشیا برای وی دشوارتر خواهد شد. همچنین، انحطاط ماکولا ممکن است به شکل گیری نقطه کور منجر شود.
انحطاط ماکولا اغلب با سن در ارتباط است، اگرچه همواره این گونه نیست. دو نوع انحطاط ماکولا شامل خشک و مرطوب وجود دارند. در حالت خشک، از دست دادن بینایی کندتر است و به بیمار این اجازه را می دهد تا با همکاری پزشک پیشرفت بیماری را متوقف کند. اما نوع مرطوب شرایطی پیچیده‌تر دارد و به واسطه رشد غیر طبیعی رگ های خونی زیر ماکولا شکل می گیرد. سرعت پیشرفت این نوع بیشتر است و به از دست دادن قدرت بینایی جدی‌تر منجر می شود. برای کاهش احتمال ابتلا به انحطاط ماکولا باید از سیگار کشیدن پرهیز کنید و یک رژیم غذایی سالم را دنبال کنید.
رتینوپاتی دیابتی
دیابت یکی بیماری ویرانگر است، چه در زمان تولد همراه شما باشد (نوع 1) و یا در ادامه زندگی به آن مبتلا شوید (نوع 2). در هر صورت، دیابت می تواند تاثیر منفی چشمگیری روی بخش های مختلف بدن از جمله چشم ها داشته باشد. در برخی موارد، افراد مبتلا به دیابت با رتینوپاتی دیابتی مواجه می شوند که تغییرات روزانه را در بینایی آنها ایجاد می کند.
رتینوپاتی دیابتی موجب بروز نشت در رگ های خونی می شود که شبکیه چشم را تغذیه می کنند و مشکلات بینایی قابل توجه را به همراه دارد و در گذر زمان آسیب بلند مدت به شبکیه چشم را موجب می شود. اگرچه اثر آن می تواند از طریق عمل های جراحی کاهش یابد، نظارت دقیق بر قند خون مهم‌ترین بخش زیر کنترل نگه داشتن رتینوپاتی دیابتی محسوب می شود.
رتینیت پیگمنتوزا
هنگامی که قدرت بینایی انسان رو به افول می رود، اغلب شب هنگام متوجه مشکل می شویم. رتینیت پیگمنتوزا گروهی از بیماری ها است که به طور خاص بدتر شدن بینایی در شب را شامل می شود. اگر درمان نشود، رتینیت پیگمنتوزا می تواند به از دست دادن بخشی ار بینایی یا کل آن منجر شود.
رتینیت پیگمنتوزا به طور معمول حالت ارثی دارد. بر خلاف برخی دیگر از مشکلات بینایی، رتینیت پیگمنتوزا به آرامی توسعه می یابد، اما می تواند به نابینایی کامل منجر شود. رتینیت پیگمنتوزا زمانی رخ می دهد که شبکیه چشم به طور معمول از طریق زوال تدریجی به شدت آسیب دیده است. همچنین، بر خلاف بسیاری از بیماری هایی که کم بینایی را موجب می شوند، رتینیت پیگمنتوزا اغلب در سال های اولیه زندگی، شاید در دوران کودکی یا نوجوانی، پدیدار می شود.
تنبلی چشم
در بیشتر موارد از دست دادن بینایی با افزایش سن و در بزرگسالی آغاز می شود. به عنوان مثال، انحطاط ماکولا و رتینوپاتی دیابتی در گذر زمان شکل می گیرند و بیشتر در میانسالی یا سال های پس از آن فرد را تحت تاثیر قرار می دهند.
اما این مساله برای تنبلی چشم صدق نمی کند. تنبلی چشم را به سختی می توان با استفاده از عینک، لنزهای تماسی یا حتی جراحی اصلاح کرد. نتیجه ابتلا به تنبلی چشم می تواند تاری دید باشد که در طول زندگی همراه فرد خواهد بود.
رتینوپاتی نوزادان نارس
رتینوپاتی نوزادان نارس (ROP) همان گونه که مشخص است در نوزادانی که پیش از موعد به دنیا آمده اند، شکل می گیرد. رتینوپاتی نوزادان نارس زمانی رخ می دهد که نوزادان نارس در انکیباتور قرار دارند، که سطوح اکسیژن در آن بالا است. مشکل به طور معمول طی این مرحله حیاتی برای نوزادان پدیدار می شود.
از نظر فنی، رتینوپاتی نوزادان نارس به واسطه سطوح بالای اکسیژن رخ می دهد که به رشد رگ های خونی غیر طبیعی در شبکیه چشم منجر می شود. در برخی موارد، رتینوپاتی نوزادان نارس می تواند به جدا شدن کامل شبکیه منجر شود و نابینایی نوزاد را به همراه داشته باشد.
جداشدگی شبکیه
جداشدگی شبکیه یکی از جدی‌ترین دلایل کم بینایی است که می تواند در زمان وجود حفره هایی در شبکیه، هنگامی که چشم از تروما شدید رنج می برد (به عنوان مثال، در نتیجه تصادف با خودرو یا آسیب های ورزشی)، هنگامی که چشم به شدت عفونت کرده است، در زمان رشد یک تومور، یا هنگامی که یک اختلال رگ خونی وجود دارد، رخ دهد.
خبر بد این است که جداشدگی شبکیه می تواند به از دست دادن کامل بینایی در چشم تحت تاثیر قرار گرفته منجر شود. خبر خوب این است که اگر این شرایط به موقع تشخیص داده شود، پزشک می تواند جداشدگی را از طریق عمل جراحی اصلاح کند و بینایی نسبی یا کامل را به بیمار بازگرداند.
آب مروارید
آب مروارید به طور معمول در نتیجه افزایش سن شکل می گیرد و می تواند با آسیب ناشی از مواجهه بلند مدت با خورشید یا نوعی جراحت مرتبط باشد.
درمان آب مروارید به سلامت کلی چشم بستگی دارد. در بیماران جوان، چشم به طور معمول کاملا سالم است و از این رو، آب مروارید می تواند معمولا از طریق عمل جراحی برطرف شود. اما در شرایطی که چشم از سلامت کامل برخوردار نیست، شانس موفقیت عمل جراحی ممکن است بالا نباشد و بیمار مجبور به استفاده از اشکال دیگر توانبخشی شود.
آب سیاه
آب سیاه یک مشکل بینایی رایج است که در نتیجه ایجاد فشار در چشم شکل می گیرد. همچنین، آب سیاه ممکن است در نتیجه فشار ناکافی در چشم یا اگر چیزی مانع جریان خون مناسب به عصب بینایی شود، شکل بگیرد.
تشخیص زودهنگام آب سیاه می تواند دشوار باشد زیرا نشانه های اولیه قابل توجهی ندارد و به مواردی مانند مشکلات دید محیطی و بینایی در شب محدود می شود. بر همین اساس، مراجعه منظم به اپتومتریست اهمیت دارد زیرا وی می تواند با آزمایش چشم به تشخیص آب سیاه کمک کند. در صورتی که آب سیاه در مراحل اولیه تشخیص داده شود از طریق دارو یا عمل جراحی قابل مدیریت است.
