بلانکیت یک پودر سفید رنگ است که ترکیب‌های گوگردی دارد و در صنایع رنگرزی و کاغذسازی استفاده می‌شود، آن هم برای اینکه کاغذها را سفید کنند. متاسفانه برخی از نانواها با هدف سفید شدن نان به آن جوهر قند می‌زنند، در حالی که از مضرات آن بی اطلاع هستند. در ادامه این مطلب را به نقل از آشپزباشی بخوانید.
بلانکیت یا جوهر قند چیست و چرا به خمیر نانهای سفید اضافه می‌شود؟
«نانهای سفید مشتریان بیشتری دارد.» این جمله توجیه بسیاری از نانواهاست برای استفاده از ماده‌ای موسوم به بلانکیت. جوهر قند یا بلانکیت یک ماده شیمیایی سمی است که در صنایع رنگرزی و کاغذسازی کاربرد دارد و از کشورهایی مانند چین و آلمان وارد کشور می‌شود، اما طبق قانون به دلیل عوارض زیادی که جوهر قند برای سلامت دارد، استفاده از آن در پخت نان ممنوع شده اما خبرهایی شنیده می‌شود مبنی بر اینکه برخی از نانواها با تبلیغات افرادی سودجو برای سفیدتر شدن نان شان از بلانکیت استفاده می‌کنند.
آیا واقعا هدف اصلی از اضافه کردن بلانکیت به خمیر نان، سفید شدن نان است؟
بلانکیت یک پودر سفید رنگ است که ترکیب‌های گوگردی دارد و در صنایع رنگرزی و کاغذسازی استفاده می‌شود آن هم برای اینکه کاغذها را سفید کنند. متاسفانه برخی از نانواها با هدف سفید شدن نان به آن جوهر قند می‌زنند، در حالی که از مضرات آن بی‌اطلاع هستند. توجیه دیگر آنها این است که بلانکیت باعث می‌شود خمیر بهتر پهن شود.
در گذشته با پیگیری‌های وزارت بهداشت استفاده از این ماده شیمیایی در تولید نان ممنوع اعلام شده بود و با بخشنامه به نانواها، اطلاع رسانی شد که حق ندارند از بلانکیت استفاده کنند ولی در حال حاضر دوباره برخی از نانواهای نان سنتی از این ماده استفاده می‌کنند، در حالی که نمی‌دانند بلانکیت چه خطرهایی برای خودشان و مردم دارد.
استفاده از بلانکیت در چه نان‌هایی شایع‌تر است؟
در بیشتر نانهای لواش، بربری و سنگک که به روش ماشینی تهیه می‌شوند بلانکیت استفاده می‌شود.
برخی از نانوایی‌های صنعتی نیز نان سنتی تولید می‌کنند. آیا ممکن است در نانهای صنعتی نیز از بلانکیت استفاده شود؟
بله، در هر نوع نان سنتی و صنعتی که رنگ سفید داشته باشد، امکان دارد که از بلانکیت استفاده شده باشد. ما همیشه تاکید داشتیم، آرد سفید برای سلامت مناسب نیست چون سبوس ندارد و باعث بیماری‌های قلبی، دیابت و چاقی می‌شود. حالا علاوه بر این مشکل باید به فکر بلانکیت نان هم باشیم.
در حال حاضر حتی نان سنگکی که باید بر اساس استانداردها با آرد 7 درصد سبوس گیری شده درست شود با آرد 15 درصد سبوس گیری شده تهیه می‌شود. این مشکل ناشی از یک سیاست نادرست است که از 3-2 سال پیش به نانواها اجازه دادند، آردشان را خودشان تهیه کنند. از این رو، بسیاری از نانواها از آرد نان لواش برای تهیه نان سنگک‌شان استفاده می‌کنند.
بلانکیت چه عوارضی برای مصرف‌کنندگان نان دارد؟
بلانکیت فقط برای مصرف کننده ضرر ندارد بلکه برای نانواها نیز بسیار خطرناک است و می‌تواند آنها را با عوارض گوارشی، پوستی و چشمی مواجه کند. مهم‌ترین بیماری‌‌ای که بلانکیت برای مصرف‌کنندگان ایجاد می‌کند، سرطان است، به خصوص برای دستگاه گوارش. از سوی دیگر، این ماده پرزهای روده را از بین می‌برد و از جذب مواد مغذی جلوگیری می‌کند. به علاوه، برخی پژوهش‌‌ها ثابت کرده بلانکیت تنظیم انسولین را در بدن به هم می‌‌زند و زمینه ساز ابتلا به دیابت می‌شود.
به نظر اشکال کار کجاست که یک ماده صنعتی شیمیایی وارد نانوایی‌‌ها شده است؟
به نظر من اشکال کار به 2 عامل برمی‌گردد: اول اینکه این یک ماده ممنوع نیست که بتوان جلوی ورود آن را به کشور گرفت چون در سایر صنایع کاربرد دارد. دوم اینکه، مردم نیز نباید تصور کنند نان سفید، نان بهتری است. در حقیقت اگر تقاضا در این زمینه وجود نداشته باشد، شاید نانواها نیز از بلانکیت در تهیه نان استفاده نکنند.
به نظر می‌رسد نظارت جدی نیز در این زمینه وجود ندارد. در این‌باره چه پیشنهادی دارید؟
کاملا درست است. ما در این زمینه به نظارت جدی نیاز داریم. بازرسان بهداشت محیط که نان‌‌ها را از نظر نمک و جوش شیرین بررسی می‌کنند باید در این زمینه نیز نظارت داشته باشند. همچنین لازم است به نانواها آموزش داده شود تا بدانند از یک ماده سمی در تهیه نان استفاده می‌کنند.
از سوی دیگر، باید استاندارد آرد برای تهیه هر نان اجباری شود تا هر نانوایی نتواند برای تهیه مثلا نان سنگک از آرد نان لواش استفاده کند. در حال حاضر مشکل نانهای ما این است که برای تهیه شان از آرد سبوس دار و استاندارد استفاده نمی‌شود و حالا مشکل جدی دیگری نیز به آن اضافه شده و آن وجود بلانکیت در نان است.
