به گزارش ایسنا و به نقل از دیلی میل، اخترشناسان در مطالعه اخیرشان با کمک تلسکوپ 8.2 متری سوبارو در هاوایی 1800 ابرنواختر جدید را که هشت میلیارد سال نوری از زمین فاصله دارند را شناسایی کردند.
پرجرمترین ستارههای عالم، زندگی خود را با انفجاری عظیم به نام ابرنواختر(Supernova) به پایان میبرند. یک ابرنواختر زمانی رخ میدهد که یک ستارهٔ در حال مرگ شروع به خاموش شدن میکند. آن گاه بهطور ناگهانی منفجر شده و مقدار بسیار زیادی نور تولید میکند و در پس خود یک هستهٔ کوچک نوترونی به جای میگذارد. نوترون سنگینترین ذره در فضا است. مقداری نوترون به اندازهٔ یک سر سوزن میتواند هزاران تن جرم داشته باشد. ستاره مادهٔ خود را به سوی فضا پرتاب میکند و ممکن است درخشندگی آن چند روزی از کل یک کهکشان هم بیشتر باشد. هنوز هم میتوان بقایای درخشان ستارههای منفجر شده را، که صدها یا هزاران سال پیش از هم پاشیدهاند، دید. ابرنواخترها نادر اند. در کهکشان خودمان بهطور میانگین در هر قرن یک یا دو ابرنواختر رخ میدهد که برخی از آنها نیز در پس غبار کهکشان پنهان میشوند.
محققان میگویند دادههای جدید، میتوانند به کشف سرنخهای جدید درباره هستی کمک کند.
یک تیم از محققان "مؤسسه کاولی"(Kavli Institute) ، "دانشگاه توهوکو"(Tohoku University)، "دانشگاه کنن"(Konan University)، رصدخانه ملی نجوم ژاپن، دانشکده علوم "دانشگاه توکیو"(University of Tokyo) و "دانشگاه کیوتو" (Kyoto University) این یافتهها را در مجله "Astronomical Society of Japan" منتشر کردند.
گرچه ابرنواخترها نادر هستند اما اخترشناسان با استفاده از دوربین "سوپریمم سوپریهایپر"(Hyper Suprihyper suprimeme-Cam) تلسکوپ سوبارو قادر به گرفتن تصاویر فوقالعاده از آنها شدند. "سوپریمم سوپریهایپر" یک دوربین 870 مگاپیکسلی میباشد که میتواند از یک جسم در زوایای مختلف تصاویری را ثبت کند.
طی این مطالعه که شش ماه به طول انجامید پژوهشگران موفق به شناسایی ابرنواخترهای جدید در جهان دور شدند.
آنها پنج ابرنواختر فوقالعاده درخشان و 400 ابرنواختر نوع "Ia" که 58 عدد از آنها بیش از هشت میلیارد سال نوری از زمین فاصله داشتند را کشف کردند.
ابرنواخترهای نوع Ia در تمام کهکشانها وجود دارند اما در بازوهای مارپیچی کهکشانهای مارپیچی کمتر به چشم میخورند. این ابرنواخترها دارای عناصری مانند منیزیم، سیلیکون، گوگرد و کلسیم هستند که در زمان حداکثر نورانیت در طیف آشکار میشوند. تصور براین است که ابرنواخترهای نوع Ia ناشی از انفجار، به دلیل انتقال جرم بین ستارهای پیر با عمر زیاد و یک کوتولهی سفید در یک ستاره دوتایی بسیار نزدیک به هم باشند.
پژوهشگران تمام این دادهها را مدیون ابزار تلسکوپ پیشرفته "سوبارو" هستند چرا که 10 سال طول کشید تا "تلسکوپ فضایی هابل" تنها یک ابرنواختر را کشف کند.
تلسکوپ "سوبارو" نام یکی از بزرگترین و قویترین تلسکوپهای نوری واقع در رصدخانه مونوکی است که در هاوایی قرار گرفته است. این تلسکوپ متشکل از یک آیینه مقعر است که قطر آن 8 متر و 20 سانتیمتر است. تعداد زیادی دانشگاه ژاپنی در استفاده از این تلسکوپ که در سال 1999 تأسیس شد شریک هستند. سنسورهای تصویر CCD ساخته شده توسط شرکت هاماماتسو در تلسکوپ سوبارو و رصد خانه ملی ستارهشناسی ژاپن بکار گرفته شدهاند.
پروفسور "نوآکی یاسودا "(Naoki Yasuda) گفت: تلسکوپ سوبارو پیش از این نیز به دانشمندان در تهیه نقشه سه بعدی از ماده تاریک و مشاهده سیاهچالههای اولیه کمک کرده است و اکنون نیز با شناسایی 1800 ابرنواختر باردیگر تواناییهای خود را به رخ ما کشید.
کشف این ابرنواخترها میتواند به دانشمندان در درک بهتر ماهیت انرژی تاریک کمک کند.
در کیهانشناسی، "انرژی تاریک"(dark energy) نوع ناشناختهای از انرژی است که همهٔ فضا را به صورت فرضی در بر میگیرد و سرعت انبساط جهان را میافزاید. انرژی تاریک مقبولترین فرضیه برای توضیح دادن مشاهدات اخیر است که میگویند جهان با آهنگ رو به افزایشی(با شتاب) منبسط میشود. در مدل استاندارد کیهانشناسی بنابر همارزی جرم-انرژی، جهان شامل حدود 26٫8٪ ماده تاریک ،68٫3٪ انرژی تاریک(در مجموع 95٫1٪) و 4٫9٪ مادهٔ معمولی است. باز هم بر اساس همارزی جرم-انرژی، چگالی انرژی تاریک بسیار کم است. در منظومه شمسی، تقریباً فقط 6 تن انرژی تاریک درون شعاع مدار پلوتو یافت میشود. با این حال، انرژی تاریک بیشتر جرم-انرژی جهان را تشکیل میدهد، زیرا بهطور یکنواخت در فضا پخش شده است.
دو شکل برای انرژی تاریک ارائه شده است. یکی ثابت کیهان شناسی، یک چگالی انرژی ثابت که بطور همگن جهان را پر میکند و دیگری میدانهای اسکالر، کمیتهایی دینامیکی که چگالی انرژی آنها میتواند در فضا و زمان تغییر کند. بخشهایی از میدانهای اسکالر که در فضا ثابت هستند هم معمولاً در ثابت کیهانشناسی شمرده میشوند. ثابت کیهانشناسی میتواند به گونهای فرمول بندی شود که انرژی خلأ باشد. میدانهای اسکالری که در فضا تغییر میکنند به سختی میتوانند از ثابت کیهانشناسی باز شناخته شوند، زیرا تغییرات ممکن است فوقالعاده آهسته باشد.