به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از ایران، بسیاری از کشورهای جهان برای حل این بحران به ساخت مسکن‌هایی با برنامه‌های خاص برای خانه دار کردن طبقات کم درآمد رو آورده‌اند. 6 کشور هلند، اتریش، سوئد، انگلستان، فرانسه و آلمان کشورهایی موفق در این زمینه هستند. در هلند، 35 درصد از خانه‌ها مسکن‌هایی مقرون به صرفه یا مسکن‌های اجتماعی هستند. 2 میلیون و 200 هزار نفر از این طریق خانه دار شده‌اند و دولت هم بازار اجاره بها را کنترل می‌کند. این کار از طریق ساخت مسکن توسط انجمن‌های محلی، پرداخت تسهیلات و معافیت مالیاتی توسط دولت و فروش زمین ارزان توسط شهرداری انجام شده است.
در حال حاضر نیز برخی از شهرهای جهان برنامه‌های ابتکاری برای خانه دار شدن مردم در دست اجرا دارند.
خانه‌های «مقرون به صرفه» چیستند؟
رشد بی‌سابقه شهرنشینی در سراسر جهان، باعث افزایش تقاضا برای خانه‌های خوب و مقرون به صرفه شده است. پژوهشی جدید از سوی مؤسسه لینکن در حوزه سیاست‌های مسکن، نشان می‌دهد که 90 درصد از 200 شهر در سراسر جهان وضعیت مناسبی از نظر مسکن شهروندان ندارند. بر اساس گزارش سازمان ملل، تنها 13 درصد از جمعیت جهان در خانه‌های مقرون به صرفه سکونت دارند.
بسیاری از کشورها طرح‌هایی برای خانه دار شدن مردم اجرا می‌کنند اما آنها مقرون به صرفه نیستند. مجمع جهانی اقتصاد درباره خانه‌های مقرون به صرفه می‌نویسد:«مقرون به صرفه بودن خانه، تنها به معنای قیمت مناسب برای خرید یا اجاره آن نیست، بلکه شرایط مناسب برای زندگی کردن در آن هم در نظر گرفته می‌شود. این تعریف از «مقرون به صرفه» بودن حتی تنها شامل وضعیت داخلی خانه و هزینه‌های نگهداری آن نیز نمی‌شود. مؤلفه‌هایی مانند حمل و نقل، زیرساخت‌ها و خدمات نیز در آن به حساب می‌آید. اگر خرید یک خانه از نظر اقتصادی مناسب باشد اما مسیر آن به محل کار یا مدرسه دور باشد، آن را نمی‌توان «مقرون به صرفه» دانست.»
بر اساس گزارش مجمع جهانی اقتصاد، این مؤلفه‌ها از شهری به شهر دیگر متفاوت است اما در بیشتر شهرها هزینه‌های مسکن با سرعتی بالاتر از درآمد افراد رشد می‌کند. میزان عرضه با تقاضا هماهنگ نیست و تغییرات جمعیتی وضعیت مسکن را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
مجمع جهانی اقتصاد به‌تازگی گزارشی با عنوان «ساخت مسکن مقرون به صرفه، واقعیتی برای شهرها» منتشر کرده است که در آن به بررسی تطبیقی چالش مسکن در زنجیره‌های مختلف مسکن در جهان پرداخته است. بر اساس این گزارش، در حال حاضر در بسیاری از نقاط جهان مسأله خانه، به یک بحران تبدیل شده اما برخی از شهرها، راه حل‌های مناسبی پیدا کرده‌اند. به برنامه‌های 10 نمونه از این شهرها در ادامه اشاره شده است.
مالکیت زمین: معافیت سرزمینی - چانگدو و چونگ کینگ
در چین، دولت‌های محلی اختیارات محدودی برای تخلیه زمین‌های روستایی برای ساخت مسکن جدید دارند. اما دو شهر چونگ کینگ و چانگدو از این قاعده معاف شده‌اند. آنها از طریق «معافیت‌های سرزمینی قابل معامله» به توسعه دهندگان جدید برای ساخت مسکن در پیرامون شهرها مجوز داده‌اند. اما این توسعه دهندگان باید در ازای آن، زمین‌های دیگری را خارج از مرزهای شهرها برای کشت و کشاورزی باز و آماده کنند.
استفاده از زمین: برنامه اجتماعی - سیدنی، نیو ساوت ولز
دولت جدید نیوساوت ولز در استرالیا برنامه‌ای با مشارکت بخش خصوصی و گروه‌های مسکن اجتماعی برای توسعه وضعیت مسکن طراحی کرده است. در این برنامه قرار است که 23 هزار واحد مسکونی اجتماعی در محله‌های قدیمی، همراه با 500 آپارتمان مقرون به صرفه و 40 هزار خانه شخصی را بازسازی کنند و توسعه دهند.
درآمدهای این ساخت و سازها نیز در ساخت مسکن‌های اجتماعی، امکانات اجتماعی و فضاهای عمومی سرمایه‌گذاری می‌شود. در این منطقه، کمک‌های مسکن به مشارکت در آموزش یا اشتغال محلی مربوط است.
تغییر کاربری املاک و مستغلات: تبدیل متل‌ها - لس آنجلس
لس آنجلس جدیداً قانونی را تصویب کرده است که به متل‌ها اجازه می‌دهد تا به‌عنوان «خانه‌های موقت حمایتی» برای افراد بی‌خانمان و نیازمند مسکن فعالیت کند. این بسیار سریعتر و ارزان تر از ساخت و سازهای جدید است و تنها نیاز به افزودن آشپزخانه‌های کوچک به اتاق‌های متل دارد.
تأمین مالی: صندوق سرمایه شهری - هامبورگ و کپنهاگ
هامبورگ و کپنهاگ با جمع‌آوری دارایی دولتی و ذخیره آنها در صندوق سرمایه شهری با مشارکت بخش خصوصی برای انجام پروژه‌ها، وضعیت مسکن را بهبود داد. در این پروژه سود و خطر هر دو با سهامداران به اشتراک گذاشته می‌شود و منافع سهامداران نیز برای توسعه زیرساخت‌ها و برنامه‌ریزی‌های زمینی صرف می‌شود.
بهره‌وری ساخت و ساز: آکادمی ساخت و ساز مایرز- لندن
پایین بودن توانمندی ساخت و ساز می‌تواند هزینه نیروی کار را بالا ببرد و از طرفی دیگر هزینه‌های نهایی ساخت خانه را بیشتر کند. لندن به همین خاطر آکادمی ساخت و ساز مایرز را تأسیس کرده است که به سازندگان مسکن آموزش می‌دهد، بین متقاضیان کار در این حوزه و کارفرماها ارتباط برقرارمی کند و برای به روزرسانی تجهیزات آموزشی وام می‌دهد. هدف نهایی این است که لندن، برای ساخت و ساز شهری تواناتر شود و این صنعت را برای جوانان جذاب‌تر کند.
در انگلستان از طریق ساخت مسکن اجتماعی با بها دادن به این برنامه‌های زیرساختی، 3 میلیون و 938 هزار نفر خانه دار شده‌اند و 18 درصد از کل جمعیت کشور در مسکن‌های اجتماعی ساکن هستند.
طراحی: ابتکار سقف سبز - دِنوِر
دنور، شهری در ایالت کلرادو در غرب امریکاست. در این منطقه پروژه سقف سبز دنور، ساختمان‌های بلند‌تر از 25 هزار فیت را ملزم کرده است که سقف‌های سبز یا پنل‌های خورشیدی داشته باشند که جزئی از پروژه مسکن مقرون به صرفه است.
اگرچه با این طرح هزینه‌ها افزایش می‌یابد اما طبقه‌های کم درآمد جامعه در بلندمدت می‌توانند از آلودگی آب و هوای کمتر بهره‌مند شوند و همچنین هزینه کمتری برای انرژی بپردازند.
مصالح ساخت و ساز: فایبر گلاس گیپسوم - هند
بعد از یک دهه تحقیقات، مؤسسه تکنولوژی هندی مادراس یک نوع سیستم ساخت و ساز با استفاده از فایبرگلاس تقویت شده به اسم گیپسوم را برنامه‌ریزی کرده است. این نوع مصالح ساختمانی کم هزینه هستند و از فولادها و آجرهای خاص ساخته می‌شوند. دولت هند استاندارد ساختمان‌ها را بالا برده است.
این مصالح در برابر حرارت مقاوم هستند و به‌همین خاطر نیاز به تهویه هوا را کاهش می‌دهد. این ماده، به‌عنوان یک ماده سبز توسط برنامه تغییرات آب و هوایی سازمان ملل متحد شناخته شده است.
شایستگی: معیارهای مسکن اجتماعی - داپنیتسا، بلغارستان
در داپنیتسای بلغارستان 150 واحد مسکن اجتماعی را به افراد واجد شرایط می‌دهند. این کار را بر مبنای شناسایی افراد واجد شرایط انجام می‌دهند. این واحدها، به افرادی تعلق می‌گیرد که هیچ دارایی ندارند و درآمد آنها از حد مشخصی پایین‌تر است. متقاضیان بر اساس وضعیت اشتغال، سطح تحصیلی، سن و تعداد بچه هایشان دسته‌بندی می‌شوند.
سیستم‌های تصرف: دفاتر متعدد تصرف برای مسکن - بریستول، انگلستان
بریستول انگلستان در حال ساخت 161 خانه در محل قدیمی و بی‌استفاده برخی مدارس است که در آن 6 منطقه مختلف وجود دارد. یک سازمان ساخت و ساز مسکن، شرکت سرمایه‌گذاری اجتماعی و سرمایه‌گذاران خصوصی برای ساخت این مدل با هم همکاری می‌کنند. در بعضی از آنها، خانه‌ها به قیمت بازار فروخته می‌شوند و در برخی موارد نیز خانه‌ها از طریق حق تصرف به‌عنوان مالکیت اشتراکی و اجاره به شرط تملیک واگذار می‌کنند. این طرح حمایتی برای کارگرانی است که به بیرون از شهرها رانده شده‌اند.
مالکیت خانه: پروژه آپارتمانی ملبورن - استرالیا
پروژه آپارتمانی ملبورن بر اساس مدل توسعه بارنت توسط دانشگاه ملبورن پایه‌گذاری شده است. در بخشی از این برنامه، 6 آپارتمان از مجموع 34 آپارتمان به نرخ بازار به فروش می‌روند تا یارانه‌های لازم برای 28 نفر دیگر از مستأجران مسکن اجتماعی تأمین شود. این طرح از طریق مدل رهن مجدد یا رهن ثانوی باعث کاهش سپرده و بازپرداخت‌ها می‌شود. پروژه مشابهی در تورنتو به‌عنوان «گزینه‌های خانه دار شدن» اجرا شد که از طریق آن طی 20 سال 6 هزار خانه مقرون به صرفه به مردم تحویل داده شد.