تبلیغات مجازی، ناآگاهی والدین و نبود نشاط فردی و اجتماعی در میان نوجوانان و جوانان باعث شده روز‌به‌روز بر میزان اعتیاد در مدرسه‌ها و دانشگاه‌ها افزوده شود؛ مسأله‌ای که اگر زود به داد آن نرسیم، ممکن است در سال‌های آینده، تعداد بیشتری از کودکان و نوجوانان این مرزوبوم را اسیر خود کند.
به گزارش به نقل از صبح نو ،اگر تا پیش‌ازاین اعتیاد در انحصار مردان بزرگسال بود و زنان و کودکان بسیار کمی درگیر این معضل بزرگ اجتماعی بودند، اکنون به‌مدد تنوع محصولات مخدر و تبلیغات فریبنده مجازی، روز‌به‌روز بر تعداد معتادان کودک، زن و مرد افزوده می‌شود.
مصطفی اقلیما، رییس انجمن علمی مددکاری اجتماعی ایران و مدرس دانشگاه، با گلایه از اینکه آمار درستی از مصرف موادمخدر در مدارس و دانشگاه‌ها وجود ندارد، می‌گوید: در سال‌های اخیر، سن مصرف مخدر گُل در ایران کاهش یافته و اکنون کودکان و نوجوانان نیز از آن استفاده می‌کنند. سال‌هاست تصور مردم ما از موادمخدر استعمال هروئین و تریاک است؛ درحالی‌که مصرف موادی مانند گُل به‌مراتب خطرناک‌تر از مواد اعتیادآور مرسوم است.
او با اشاره به اینکه هر اعتیادی می‌تواند به‌تنهایی مولد اعتیادهای جدی‌تری باشد، می‌افزاید: متأسفانه مصرف موادمخدر درکنار همه معضلاتی که ایجاد می‌کند، عیب بسیار بزرگی دارد و آن اینکه بعد از مدتی، مصرف‌کننده دیگر لذت چندانی از مصرف مواد نمی‌برد؛ به‌همین‌دلیل، هوس می‌کند مواد دیگری امتحان کند تا به سطح لذت اولیه برسد.
برای همین معتقدیم حتی مصرف سیگار یا قرص‌های آرامبخش بدون تجویز پزشک، می‌تواند زمینه‌ساز اعتیادهای جدی‌تری شود. این سیر اعتیاد به مواد سنگین‌تر در میان کودکان و نوجوانان شایع‌تر است؛ زیرا هم از سنین کم درگیر اعتیاد می‌شوند و هم مهارت‌های لازم برای امتناع دربرابر وسوسه‌های سوداگران را ندارند.
همان‌طورکه اقلیما می‌گوید آمار دقیقی از میزان اعتیاد دانش‌آموزان در مدارس و دانشگاه‌ها موجود نیست. سال گذشته، سخنگوی پیشین ستاد مبارزه با موادمخدر آماری منتشر کرد که شروع مصرف مخدر گُل به جمعیت دانش‌آموزی و افراد 15 تا 17ساله رسیده است. در این گزارش، آقای پرویز افشار اعلام کرده بود 2درصد جامعه دانش‌آموزی در مقطع دوم متوسطه حداقل یک‌بار مصرف موادمخدر را تجربه کرده‌اند. وی تأکید کرده بود این آمار به‌هیچ‌عنوان به‌معنای معتادی دانش‌آموز نیست و بسیاری از آن‌ها فقط یک‌بار مصرف مواد را تجربه کرده‌اند.
سال‌های متمادی نهادهای انتظامی و آموزشوپرورش آماری از اعتیاد دانش‌آموزان و دانشجویان منتشر نمی‌کردند تا اینکه در سال 1387، آموزشوپرورش نخستین‌بار آمار دانش‌آموزان معتاد کشور را منتشر کرد و تعداد دانش‌آموزان معتاد را 35هزار نفر اعلام کرد. همچنین، این وزارتخانه برنامه‌های فوق‌العاده برای پیشگیری و رفع این معضل را اجرا کرد.
بااین‌حال، در آماری که سال 92 این سازمان منتشر کرد، تعداد دانش‌آموزان معتاد تقریبا به 75هزار نفر رسید که رشد سریع و صعودی اعتیاد میان کودکان و نوجوانان کشور را نشان می‌داد؛ رشدی که متأسفانه در مدت پنج سال بیش از 100درصد بود.
مصطفی اقلیما درادامه بر این نکته تأکید می‌کند که این آمارها دقیق و صحیح نیست، بلکه فقط می‌تواند بخشی از این معضل خانمان‌سوز را نمایان کند.
این استاد دانشگاه تصریح می‌کند: در تمام دنیا، شیوه آمارگیری بدین‌ترتیب است که برای بررسی هر معضل اجتماعی آمار به‌دست‌آمده را دوبرابر می‌کنند تا بتوانند برای بخش پنهان آن نیز برنامه‌ریزی کنند. به‌طورمثال، چندین سال است میزان معتادان کشور را رقمی حدود دومیلیون نفر برآورد می‌کنند؛ درحالی‌که به همین میزان افراد معتادی وجود دارند که در زیر پوست شهر پنهان هستند؛ کسانی که در خانه‌هایشان و در خفا موادمخدر مصرف می‌کنند و قیافه‌شان هنوز تابلو نشده است.
اقلیما درباره تعداد دانش‌آموزان معتاد می‌گوید: حساب کنید به‌صورت متوسط هر معتاد در خانواده‌ای چهارنفره زندگی می‌کند که نیمی از آن‌ها کودک، نوجوان یا جوان هستند. پس در خوشبینانه‌ترین حالت، این افراد معتاد 8 میلیون کودک و نوجوان را در مجاورت با معضل اعتیاد قرار می‌دهند.
به‌گفته این مددکار اجتماعی، بسیاری از کودکانی که در مجاورت والدین معتاد هستند، خودشان نیز پس از مدتی در دام اعتیاد می‌افتند. او تأکید می‌کند: این کودکان یا مصرف‌کننده مواد هستند یا فروشنده آن یا اینکه اعصاب و روان آن‌ها به‌دلیل معضلات فراوان در خانواده آسیب دیده است.
حالا همین کودکان به مدرسه می‌روند و اگر فروشنده باشند، مواد را به همکلاسی‌ها و دوستانشان می‌فروشند و گاهی نیز وقتی دوست‌شان ناراحت است، برای تسکین درد و ناراحتی‌اش پیشنهاد مواد می‌دهند و خواسته یا ناخواسته آنان را نیز درگیر اعتیاد می‌کنند.
اقلیما ناآگاهی والدین از موادمخدر و دردسترس‌بودن تبلیغات این مواد در فضای مجازی را عامل دیگری برای گسترش اعتیاد در مدارس می‌داند و می‌افزاید: در تبلیغات فضای مجازی، اعلام می‌شد ماده مخدری مانند گُل وابستگی ندارد؛ درحالی‌که گُل اعتیادآور است. باوجوداین، میزان اعتیادآوری‌اش مانند شیشه فوری نیست و در ابتدا تفننی مصرف و همین باعث می‌شود مدت‌ها دانش‌آموزان و والدینشان باور نکنند در دام اعتیاد افتاده‌اند.
در‌حال‌حاضر، ماده مخدر «گل» گوی رقابت را از ماده مخدر شیشه ربوده و در حال رقابت تنگاتنگ با تریاک است. در‌حقیقت، ماری جوآنا و مشتقات آن شامل گُل، گرس و علف با 9/11درصد پس از تریاک، دومین موادمخدر مصرفی در میان مصرف‌کنندگان مستمر موادمخدر در کشور است. اگر مصرف ماده مخدر تریاک در بین افراد مسن عمومیت دارد و باب میل این طیف سنی است، ماده مخدر گُل در میان نوجوانان، جوانان و دانش‌آموزان جولان می‌دهد و روز‌به‌روز دامنه مصرفش در بین این قشر گسترده‌تر می‌شود.
متأسفانه مصرف این مواد در میان دختران نوجوان و جوان نیز رایج شده است؛ زیرا در تبلیغات فریبنده این ماده مخدر، عنوان می‌شود شادی‌آور است و نوجوانان دچار مشکلات روحی مانند افسردگی و اضطراب به‌سمت این ماده مخدر گرایش پیدا می‌کنند.
افزون‌براین، این مواد در نام‌های گوناگون و فریبنده‌ای دراختیار کودکان و نوجوانان قرار می‌گیرند؛ نام‌هایی که به‌هیچ‌عنوان رابطه‌ای با آن چهره مخوف اعتیاد ندارند.
در دهه‌های گذشته، تعداد ماده‌های مخدر سنّتی و صنعتی در جهان کمتر از 50 نوع بود؛ اما امروزه، بیش از 500 نوع از این مواد وارد بازار مصرف دنیا شده‌اند که همه آن‌ها باعث اختلالات در عملکرد روانی، جسمی و مغزی فرد می‌شوند.
واکنش‌هایی مانند افزایش ضربان قلب، احساس بی‌قراری، افزایش اشتها و قرمزشدن چشم‌ها بخشی از علائم مصرف مواد در شروع اعتیاد است. متأسفانه گُل باعث توهم می‌شود و یک بار مصرف آن طوری عملکرد مغز را مختل می‌کند که زندگی بدون آن ناممکن می‌شود. این ماده مخدر بخش‌های مسوول آرام‌بخشی مغز را فلج می‌کند و خودش جایگزین آن می‌شود؛
بنابراین با مصرف‌نکردن گُل، فرد دچار اضطراب شدید، بی‌قراری، وحشت‌زدگی، تپش قلب شدید و... می‌شود؛ یعنی اگر ماده یک ساعت دیرتر از موعد به آن برسد، شروع به پرخاشگری می‌کند. علاوه‌براین، نوجوانان مصرف‌کننده گُل پس از مدتی دچار «سندرم بی‌انگیزگی» و دربرابر تحولات فردی و اجتماعی بی‌تفاوت می‌شوند.
