شیوه‌های تخصیص یارانه مطبوعات در اتریش

انگیزه

اولین قانون اتریش در زمینه یارانه مطبوعات به سال 1975 بر می‌گردد؛ به عبارت دیگر یارانه وسیله‌ای برای جبران سیستم مالیات ارزش افزوده جدید بود که هزینه‌های اضافی را بر روزنامه‌ها تحمیل می‌کرد و آنها را با مشکلات مالی و اقتصادی روبه‌رو کرده و منجر به کاهش تعداد روزنامه‌های روزانه در پایان دهه 60 و اوایل دهه 70 شده بود. با اصلاح لایحه 1978، کانون‌های مطبوعاتی و سازمان‌های غیر‌انتفاعی که روزنامه‌نگاران جوان را آموزش می‌دادند از برنامه درخواست یارانه استقبال کردند. طبق ایده ذکر شده برای جبران خسارت وارده به مطبوعات، کل وجوهی که میان ناشران توزیع می‌شد با توجه به پرداخت آنها برای مالیات ارزش افزوده، هزینه توزیع و تلفن با سهم‌های مساوی اعمال می‌شد. در سال 1998، زمانی‌ که نخست‌وزیر تحقیق در مورد یارانه‌های مطبوعاتی را آغاز کرد، لایحه یارانه مطبوعات نیز مورد بررسی قرار گرفت. یکی از کاستی‌های سیستم قدیمی یارانه‌ها این بود که روزنامه‌هایی که با موفقیت توسعه می‌یافتند و با رشد فضای تبلیغاتی روبه‌رو می‌شدند، تمام یارانه‌های خود را از یک سال به سال دیگر از دست می‌دادند؛ بنابراین لایحه گذشته مانعی برای رشد روزنامه‌ها ایجاد می‌کرد که در سال 1999 قانون یارانه مطبوعات در این رابطه اصلاح شد تا امکان بیشتری برای رشد روزنامه‌ها فراهم آورد.

 یارانه‌های مستقیم

بعد از چند سال پس از تصمیم درباره انجام فعالیت‌های جدی روی یارانه‌های مطبوعات نهایتا پارلمان ملی در دسامبر 2003 تصمیم خود را گرفت و از ژانویه سال 2004 قانون یارانه مطبوعات اتریش اعمال شد. قبل از اینکه سازمان ارتباطات اتریش مسوول یارانه مطبوعات فدرال شود، قدرت تصمیم‌گیری در مورد یارانه مطبوعات تا سال 2003 به عهده دولت فدرال بود. طبق این قانون سازمان ارتباطات موظف است قبل از استفاده از یارانه مطبوعات با کمیسیون مشاوره‌ای مشورت کند؛ بنابراین آنها همه تصمیمات را براساس گزارش ارزیابی کمیسیون یارانه مطبوعات برای هر متقاضی اتخاذ می‌کنند. همچنین کمیسیون قبل از انتشار دستورالعمل سالانه یارانه مطبوعات به سازمان ارتباطات مشورت می‌دهد. این کمیسیون هفت عضو دارد که دو عضو به انتخاب نخست‌وزیر، دو عضو دیگر توسط اتحادیه روزنامه اتریش و دو نفر از اعضای کمیسیون توسط واحد تجاری روزنامه‌نگاران مشغول به کار در روزنامه‌های روزانه و هفتگی تعیین می‌شوند و این شش نفر رئیس کمیسیون را انتخاب می‌کنند. گزارش کارشناسان الزام‌آور نیست، با وجود این اداره ارتباطات اتریش و پیش از آن دولت فدرال تقریبا در همه موارد نظر مشورتی این کمیسیون را دنبال می‌کردند.

 امکانات متفاوت یارانه مستقیم

علاوه‌بر توزیع یارانه‌ها برای نشریات هفتگی و روزانه و یارانه ویژه برای حفظ تنوع در روزنامه‌های منطقه‌ای، قانون یارانه مطبوعات در سال 2004، اقدامات زیادی را برای ارتقای کیفیت و کمک به تامین آینده مطبوعات پیش‌بینی کرده است. بنابراین ناشران نشریات روزانه و هفتگی می‌توانند تحت عنوان «ارتقای آموزش روزنامه‌نگاری» نیز برای هزینه‌های آموزش به روزنامه‌نگاران جوان یارانه دریافت کنند. از دیگر امکانات قانون یارانه مطبوعات، امکان دریافت یارانه برای استخدام خبرنگاران خارجی است. همچنین با هدف ارتقای مطالعه روزنامه‌های روزانه و هفتگی به‌ویژه در مدارس، انجمن‌هایی که تنها هدف خود را ارتقای مطالعه تعریف کرده‌اند نیز می‌توانند یارانه دریافت کنند. به همین منظور ناشران، روزنامه‌های روزانه و هفتگی را به‌صورت رایگان یا حداکثر با 10 درصد قیمت فروش معمولی در اختیار مدارس قرار می‌دهند. پروژه‌های تحقیقاتی با موضوع روزنامه نیز از محل یارانه مطبوعات تامین مالی می‌شود. علاوه‌بر آن کانون‌های مطبوعات نیز می‌توانند از یارانه بهره‌مند شوند.

 پیش‌شرط‌ها

برای دریافت یارانه شاخص‌هایی برای روزنامه‌های روزانه و نشریات هفتگی وجود دارد که این شاخص‌ها عبارتند از :1- حاوی اطلاعات سیاسی، اقتصادی و فرهنگی باشند. 2- غالبا متشکل از مقالات کارمندان خود روزنامه باشد. 3- صرفا وسیله تبلیغات نباشد به این معنی که ارگان‌های مطبوعاتی نباید به گروه خاصی متمایل باشد (تنها به معنی احزاب سیاسی نیست) یا به‌صورت رایگان نیز نباشد. 4- نه‌تنها باید تیراژ محلی داشته باشد بلکه باید حداقل در یکی از استان‌های اتریش با اهمیت باشد. 5- روزنامه‌های واجد شرایط در زمان درخواست یارانه باید نصف تولید عادی سالانه خود را انجام داده باشند. 6-قیمت فروش نباید تفاوت زیادی با روزنامه‌های قابل مقایسه داشته باشد و باید یک قیمت عادلانه در بازار باشد. علاوه‌بر شاخص‌های ارائه شده معیارهای دیگری هم برای روزنامه‌های روزانه وجود دارد که عبارتند از: 1- حداقل باید 240 شماره در سال داشته باشند. 2- باید حداقل 6 هزار نسخه در هر شماره در یک استان یا 10 هزار نسخه در کل اتریش فروخته شده باشد. 3- حداقل باید شش روزنامه‌نگار تمام وقت را در استخدام خود داشته باشند.

همچنین معیارهای اضافی برای نشریات هفتگی عبارتند از: 1- حداقل 41 شماره در سال چاپ کنند. 2- حداقل 5 هزار تیراژ برای هر شماره فروخته شود. 3- حداقل دو روزنامه‌نگار تمام‌وقت را در استخدام خود داشته باشند. روزنامه‌های ملیت‌های اقلیتی و غیر‌آلمانی‌زبان مجبور نیستند شرایط اضافی را رعایت کنند از جمله این ملیت‌های اقلیتی عبارتند از: کروات، اسلوونی، مجارستان، چک، اسلواکی. هیچ نشریه روزانه‌ای به زبان اقلیتی چاپ نمی‌شود، اما نشریات هفتگی با دو زبان کرواتی و اسلوونیایی در اتریش منتشر می‌شوند. در تمامی نشریات روزانه که به‌طور یکسان یارانه دریافت می‌کنند تنها یک استثنا وجود دارد و اینکه یارانه در مواردی کاهش می‌یابد که روزانه بیش از یک ناشر یا خانه نشر واجد شرایط شود؛ اما یارانه برای نشریات هفتگی با توجه به تعداد تیراژ فروخته شده توسط اشتراک تا سقف 15 هزار و تعداد شماره در هر سال محاسبه می‌شود.

 یارانه مربوط به نشریات ادواری

این یارانه به نشریاتی تعلق می‌گیرد که حداقل 4 بار در سال منتشر می‌شوند و می‌توانند یارانه‌ای را از سازمان ارتباطات اتریش با توجه به قانون آموزش سیاسی سال 2004 دریافت کنند که تقریبا هر ساله 130 نشریه برای این نوع یارانه تقاضا می‌دهند. نکته قابل‌توجه در رابطه با قانون یارانه مطبوعات در اتریش علاوه‌بر نظم و شفافیت موجود در آن، مربوط به وجود کمیسیون مشاوره‌ای با نام کمیسیون یارانه مطبوعات است که به‌طور مداوم در حال جمع‌آوری، پایش و ارزیابی روزنامه‌های این کشور بوده و گزارش‌های مبتنی‌بر شرایط موجود مطبوعات در کشور ارائه می‌کند که مبنای تصمیم‌گیری سازمان ارتباطات اتریش و پیش از آن دولت فدرال در تخصیص یارانه مطبوعات است و چنین رابطه موثر و سازنده‌ای میان کمیسیون و سازمان ارتباطات می‌تواند منجر به توزیع صحیح و عادلانه یارانه در میان مطبوعات این کشور شود.