اقتصاد آنلاین – اکرم شعبانی؛ سی ان ان در گزارشی نوشت: تعداد افراد آلوده به ویروس کرونا در کره جنوبی که یکی از تولید کنندگان اصلی خودرو، لوازم الکتریکی و ماشین آلات در جهان است، به بیش از 830 مورد رسیده و ایتالیا که در هفته گذشته تنها تعداد معدودی از شهروندان خود را آلوده به ویروس یافته بود اکنون تعداد 220 فرد مبتلا و 5 قربانی را تایید کرده است. بر همین مبنا مقامات این کشور برخی ساختمان‌های عمومی، مدارس و حتی رویدادهای ورزشی را در برخی از مناطق شمالی این کشور تعطیل کرده‌اند.
در عین حال ژاپن هم صدها مورد ابتلا به کرونا گزارش کرده است، بر این اساس چهار کشور از 12 اقتصاد بزرگ دنیا که حدود 27 درصد از تولید ناخالص داخلی کل دنیا را در اختیار دارند اکنون درگیر با ویروس کرونا و در حال مهار ویروس هستند. پنجمین کشور –آلمان- اکنون در آستانه رکود اقتصادی قرار دارد.
شیوع موارد زیادی در خارج از چین نشانگر مرحله جدیدی از نبرد با ویروس کروناست، وضعیتی که می‌تواند بر شرایط کارگران و شرکت‌ها و رشد اقتصادی جهانی ضربه بزرگی وارد کند.
مقام‌ها و رهبران تجارت جهانی در این راستا امیدوار بودند که اقدامات چشمگیر کشور چین از گسترش هر چه بیشتر این ویروس جلوگیری کند، اما اگر کارخانه‌ها در چین می‌توانستند بلافاصله پس از تعطیلات بلند مدت به خطوط تولید بازگردند این دومین اقتصاد بزرگ جهان، شانس بازگشت به شرایط عادی را در سه ماهه دوم سال جاری از دست نمی‌داد.
کریستالینا جورجیوا مدیرعامل صندوق بین‌المللی پول در این باره می‌گوید: در این سناریو رشد اقتصاد جهانی در سال 2020 تنها 0.1 درصد کمتر از حد انتظار خواهد بود. با این وجود وی هشدار داده است که با توجه به اینکه به نظر می‌رسد شیوع ویروس پایدارتر و گسترده‌تر از تصورات باشد باید سناریوهای شدیدتری را هم متصور شد.
خسارت اقتصادی
بازارهای سهام که تاکنون تهدیدهای ناشی از ویروس کرونا را به میزان قابل توجهی کاهش داده بودند اکنون نشان دهنده خطر رو به رشدی هستند که یک ضربه بزرگتر به اقتصاد جهان خواهد بود.
گسترش سریع این ویروس در ایتالیا و کره جنوبی که به ترتیب هشتمین و دوازدهمین اقتصادهای بزرگ جهان هستند، واکنش‌های شدیدی را از سوی سرمایه‌گذاران به دنبال داشته است. در حالی که شاخص بورس کره جنوبی نسبت به کاهشی‌ترین روز در اکتبر سال 2018، 3.9 درصد کاهش داشت اما شاخص بورس ایتالیا با کاهش 5 درصدی مواجه شد؛ شاخص داو هم با ریزش 1031 واحدی 3.6 درصد کاهش داشت.
پیش بینی‌های پیشتر بیانگر آن بود که کاهش تقاضا برای کالا و خدمات و نیز تعطیلی کارخانه‌ها در چین، رشد اقتصادی این کشور را در سه ماهه نخست کاهش دهد، روندی که خود می‌تواند موجب کند شدن رشد تجارت جهانی شود؛ اما گسترش ویروس کرونا افزایش درصد زیان قابل توجهی را به اقتصادهایی که با سرعتی بسیار کندتر از چین در حال رشد بودند مانند ایتالیا، آلمان و ژاپن که پیشتر هم رو به رکود گذاشته بودند در پی خواهد داشت.
کوین گیدیس رییس بخش استراتژی شرکت ریموند جیمز در این باره عنوان کرده است: تا زمانی که این ویروس تنها در چین و کشورهای اطرافش در حال گسترش بود این یک مساله اقتصادی برای قاره آسیا به حساب می‌آمد اما افزایش روزافزون مبتلایان در اروپا اکنون این موضوع را به مساله‌ای حیاتی برای اروپا و حتی جهان تبدیل کرده که می‌تواند زنجیره تامین را برای ماه‌ها و حتی سال‌ها بر هم بزند.
اقتصاد ایتالیا در سه ماه پایانی سال 2019 در مقایسه با سه ماهه سوم 0.3 درصد کاهش داشت و بر همین مبنا بسیاری از اقتصاددانان پیش بینی می‌کردند اقتصاد این کشور در اوایل سال جاری و حتی پیش از شیوع کرونا دچار رکود شود.
عمده موارد ابتلا در ایتالیا در مناطق شمالی این کشور در یکی از شهرهای میلان به ثبت رسیده است. تورین که شهر فیات کرایسلر کارخانه خودروسازی ایتالیایی است، در غرب میلان واقع شده و سایر کارخانه‌های خودروسازی از جمله فراری در جنوب شرقی میلان قرار گرفته‌اند. میلان همچنین بسیاری از تولیدکنندگان کالاهای لوکس را در خود جای داده که شیوع ویروس در این منطقه می‌تواند بر تمامی این صنایع تاثیرگذار باشد.
مقامات بهداشت این کشور هنوز درنیافته‌اند که کرونا چگونه به ایتالیا وارد شد، با این حال این کشور برای جلوگیری از شیوع هر چه بیشتر کرونا اقداماتی در پیش گرفته‌اند.
شیوع هر چه بیشتر کرونا افزایش خطر رکود اقتصادی را برای کشورها به دنبال دارد، اقتصاد ژاپن که در آن 840 مورد ابتلا به کرونا از جمله 691 مورد در کشتی دایموند پرنسس را گزارش کرده در سه ماهه پایانی سال 2019 با کاهش 1.6 درصدی به دلیل وقوع یک توفان بزرگ و نیز افزایش مالیات بر فروش روبرو شد. در این شرایط به نظر می‌رسد ژاپن سه ماهه دیگری را در رکود اقتصادی به پایان برد.
همچنین آلمان که بزرگترین اقتصاد اروپا و نیز چهارمین اقتصاد دنیا را در اختیار دارد پیش از شیوع کرونا هم با چالش‌های اساسی از سوی کارخانه‌های تولیدی روبرو بود. در عین حال، شرکت‌های آلمانی برای خرید قطعات خودرو و برخی دیگر از محصولات خود به چین وابسته بوده و به همین دلیل اقتصاددانان بانک برنبرگ روز دوشنبه در این باره عنوان کردند که آلمان در سه ماهه نخست سال 2020 با انقباض اقتصادی روبرو خواهد شد.
کره جنوبی هم در وضعیت آسیب پذیری قرار گرفته است.
صادرات به چین، که بزرگترین بازار این کشور به حساب می‌آید در ماه دسامبر برای نخستین بار پس از 14 ماه روند مثبتی به ثبت رساند اما شرکت تحقیقاتی اقتصادی آکسفورد بیان کرد که انتظار می‌رود صادرات و تولیدات صنعتی کره جنوبی به چین به دلیل شیوع ویروس کرونا با کاهش قابل توجهی روبرو شود.
همچنین هشدار داده شده است که تولید کنندگان لوازم الکترونیکی، اتومبیل و تجهیزات الکتریکی در کره جنوبی می‌توانند برای ادامه کار کارخانه‌های خود به تامین قطعات از چین ادامه دهند. این تصمیم در شرایطی گرفته شد که کارخانه هیوندای ناچار به تعطیلی خطوط تولید خود به دلیل عدم تامین قطعات مورد نیاز از سوی چین شد. مون جائه رییس جمهوری این کشور درباره وضعیت ایجاد شده گفت: در بالاترین سطح هشدار ملی قرار گرفته و به همه منابع موجود دستور داده‌ایم تا از شیوع هر چه بیشتر این ویروس جلوگیری کنند.
یک مساله جهانی
شرکت‌های زیادی از جمله اپل هشدار داده‌اند که ویروس کرونا سود پیش بینی شده و حتی اهداف فروش آنها را در سه ماهه اول تحت تاثیر قرار خواهد داد؛ اما بسیاری از پیش بینی‌های مالی بیانگر آن بود که این اتفاقات تنها در چین رقم خواهد خورد.
به عنوان مثال، انجمن بین‌المللی حمل و نقل هوایی هفته گذشته هشدار داد که ویروس کرونا می‌تواند تقریبا 30 میلیارد دلار درآمد گمشده برای اقتصاد جهانی بر جای بگذارد. تقاضای جهانی با کاهش 4.7 درصدی نخستین کاهش سهمگین خود را پس از رکود اقتصادی بر جای خواهد گذاشت.
برآورد این گروه مبتنی بر اختلال ایجاد شده توسط ویروس سارس در سال 2003 در داخل مرزهای چین بود. این ویروس طی چند ماه خسارت‌های زیادی از جمله به خطوط هواپیمایی وارد کرد اما بر اساس گزارش یاتا IATA این کاهش شدید «یک بهبودی سریع اقتصادی» را نیز به دنبال داشت.
با این حال یاتا درباره شیوع کرونا هشدار داده است که ما هنوز دقیقا نمی‌دانیم این بیماری چگونه شایع شده و آیا همان مشخصات سارس را داراست یا خیر؟ گسترش مداوم ویروس کرونای جدید باعث شده تا بسیاری آن را با وضعیت ایجاد شده ناشی از سارس مقایسه کنند.
از زمان بحران مالی سال 2008، بانک‌های مرکزی اصلی بخش عمده‌ای از تلاش خود را برای مبارزه با رکود اقتصادی به کار گرفته و بر همین اساس سطح بدهی جهانی افزایش نداشته است. این عوامل می‌توانند واکنش سیاست گذاران سراسر جهان را در پی داشته باشد.
دایان سونک اقتصاددان ارشد گرانت تورنتون، روز دوشنبه در توییتر خود نوشت توافق نظر زیادی میان اقتصاددانان وجود دارد مبنی بر اینکه فدرال رزرو آمریکا در نهایت ناچار به کاهش نرخ بهره خواهد شد و این جریان در پاسخ به ویروس کرونای جدید در اوایل ماه آتی میلادی رخ خواهد داد. این مساله ممکن است هنوز یک بیماری جهانی خوانده نشود اما بدون شک یک ویروس همه گیر اقتصادی است.