کشف نزدیک‌ترین سیاهچاله به زمین

ستاره شناسان در جستجو برای یافتن نزدیک‌ترین سیاهچاله به زمین روی یک نامزد بالقوه انگشت گذاشته اند.

این نقطه در حدود هزار سال نوری - یعنی فاصله‌ای که نور با سرعت تقریبا 300 هزار کیلومتر در ثانیه ظرف هزار سال طی می‌کند - در صورت فلکی تلسکوپیوم قرار دارد. هرچند این فاصله زیاد به نظر می‌رسد، اما در ابعاد نجومی در مجاورت ما به حساب می‌آید.

دانشمندان وجود این سیاهچاله را با کمک کنش و واکنش آن با دو ستاره استنباط کرده اند. یکی از این ستاره‌ها دور سیاهچاله می‌گردد و ستاره دوم دور ستاره اول.

وجود سیاهچاله‌ها معمولا با بررسی برهم کنش پرانرژی آن با قرص برافزایشی - یعنی توده گاز و غبار اطراف - استنباط می‌شود. این فرآیند اشعه ایکس زیادی ساطع می‌کند و همین کنش پرانرژی است که با کمک رصدخانه‌ها ردیابی می‌شود، نه خود سیاهچاله.

در این مورد غیرعادی، وجود چاله تاریک با بررسی حرکات سیستمی شامل دو ستاره به نام "اچ آر 6819" شناسایی شده است. دیتریش باد استاد بازنشسته نجوم در رصدخانه جنوبی اروپایی (ای اس او) در آلمان گفت: "این چیزی است که می‌توانید 'سیاهچاله تاریک' بنامید، چون به معنی واقعی کلمه سیاه است. "

او گفت: "فکر می‌کنیم این اولین سیاهچاله‌ای است که به این شکل کشف می‌شود؛ و نه فقط این - این نزدیک‌ترین سیاهچاله به ماست از جمله در میان آن‌هایی که قرص برافزایشی دارند. "

نکته جالب دیگر در مورد خبر این است که می‌توان سیستم "اچ آر 6819" را با چشم غیرمسلح دید - البته به این شرط که در نیمکره جنوبی باشید. نیازی به تلسکوپ یا دوربین دوچشمی نیست البته این سیستم تازه درحال خارج شدن از پشت خورشید است بنابراین مدتی طول می‌کشد تا در آسمان شب ظاهر شود.

دانشمندان مطالعه اچ آر 6819 را سال‌ها پیش آغاز کردند زمانی که به دنبال یک ستاره به اصطلاح بی‌ای (Be) بودند. این نوع ستاره‌ها با چنان سرعتی دور محور خود می‌گردند که تا آستانه متلاشی شدن پیش می‌روند. ستاره بیرونی سیستم اچ آر 6819 از نمونه‌های خوب این نوع است.

اما یک رشته حوادث باعث شد تحقیقات تا این اواخر به نتیجه نرسد. مطالعات با تلسکوپ 2.2 متری لا سیلوا در شیلی نشان داده است که ستاره داخلی سیستم هر 40 روز یک بار دور یک شی نامرئی می‌گردد.

جرم این شی که فرض می‌شود یک سیاهچاله باشد حداقل چهار برابر خورشید است. منجمان تاکنون چیزی بیش از 20 سیاهچاله را در کهکشان راه شیری کشف کرده اند که بیشتر آن‌ها درحال برهم کنشی قوی با قرص برافزایشی اطراف هستند.

اما علم آمار به ما می‌گوید که شمار آن‌ها باید خیلی خیلی بیشتر باشد.

ماریانا هایدا دانشجوی مقطع فوق دکتری در رصدخانه جنوبی اروپایی به بی‌بی‌سی نیوز گفت: "در کهکشان راه شیری فرض می‌شود که حدود 100 میلیون سیاهچاله وجود داشته باشد؛ بنابراین باید دو سه سیاهچاله دیگر باشند که از این هم به ما نزدیک‌ترند. "

نتیجه این مطالعه در نشریه "نجوم و اخترفیزیک" چاپ شده است.