نشست علمی بازماندگی از تحصیل کودکان در ایران با موضوع بررسی تجربه وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در حوزه شناسایی و حمایت اجتماعی از کودکان بازمانده از تحصیل در کشور توسط پژوهشکده مطالعات توسعه جهاد دانشگاهی و جهاد دانشگاهی دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران سال‌جاری برگزار شد.
به گزارش به نقل از روزنامه «ایران»، نشست علمی «بازماندگی از تحصیل کودکان در ایران: ارائه و بررسی تجربه وزارت کار، تعاون و رفاه اجتماعی» با حضور دکتر احمد میدری معاون رفاه اجتماعی وزارت تعاون، کار ورفاه اجتماعی، دکتر گلنار مهران عضو هیأت علمی دانشگاه الزهرا، دکتر رضوان حکیم‌زاده معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش، مهندس علی زرافشان معاون آموزش متوسطه وزارت آموزش و پرورش و دکتر مریم صداقت عضو هیأت علمی جهاد‌دانشگاهی برگزار شد.
در ابتدای این نشست، دکتر میدری بااشاره به مسئولیت‌های قانونی وزارت رفاه در حوزه کاهش فقر از جمله فقر آموزشی و حمایت اجتماعی از افراد در معرض فقر اظهار داشت: شناسایی کودکان بازمانده از تحصیل به‌عنوان یکی از شاخص‌های فقر آموزشی و همچنین به‌عنوان یکی از ریشه‌های کار کودک و کودکان خیابانی در اولویت‌های وزارت رفاه قرار گرفته و این وزارتخانه از شهریور ماه 1395 روش جدیدی برای شناسایی این گروه از کودکان و حمایت از آنها برای ورود به چرخه آموزش طراحی کرده است.
دکتر میدری افزود: برای شناسایی این کودکان در ابتدا کد ملی دانش‌آموزان مقطع ابتدایی با متولدین همان دوره مقایسه شد و تعداد کودکان خارج از مدرسه در سنین ابتدایی استخراج شد. وزارت آموزش و پرورش این انطباق را با ثبت احوال انجام داد و کد ملی 125هزار کودک بازمانده از تحصیل را به معاونت رفاه اجتماعی اعلام کرد و این معاونت نیز از طریق پایگاه اطلاعات ایرانیان اقدام به تکمیل اطلاعات خانوار این کودکان کرد.
وی گفت: در این مرحله اطلاعات 92 هزار و 393 کودک و سرپرست آنها تکمیل و مشخص شد که 35هزار و 759کودک تحت پوشش نهادهای حمایتی بهزیستی و کمیته امداد امام خمینی(ره) قرار دارند که اسامی و اطلاعات این کودکان به این سازمان‌ها برای بررسی علل بازماندگی از تحصیل آنها ارسال شد. و در ادامه بررسی علل بازماندگی از تحصیل 56 هزار و 634 کودک در دستور کارمعاونت رفاه اجتماعی قرار گرفت. بر اساس اطلاعات کودکان و خانوار آنها در پایگاه اطلاعات ایرانیان مشخص شد که 49 درصد این کودکان را پسران و 51درصد را دختران تشکیل می‌دهند و بیشتر کودکان بازمانده از تحصیل در مقطع ابتدایی درگروه سنی 10تا 12 سال هستند و سهم بازماندگی از تحصیل کودکان در مناطق شهری بیشتر از کودکان روستایی است و این کودکان بیشتر در خانواده‌هایی با بعد خانوار 3 یا چهار نفر زندگی می‌کنند و بیشتر متعلق به دهک‌های درآمدی اول، دوم و سوم هستند.
میدری تصریح کرد: برای پاسخ به این سؤال که چرا این کودکان بازمانده از تحصیل هستند، طراحی سایت «مشق ما» و برقراری تماس تلفنی با سرپرست این کودکان در دستور کار قرار گرفت. به همین منظور با کمک مؤسسه نیکوکاری رعد الغدیر که مجهز به سیستم متمرکز تماس تلفنی و ضبط مکالمات است، تماس تلفنی با سرپرست این کودکان آغاز شد. نتایج حاصل از برقراری تماس نشان داد که 30درصد این کودکان به دلیل فقر27 درصد به دلیل معلولیت و 14 درصد به خاطر زندگی در خارج از کشور، 6 درصد به علت دوری از مدرسه، خارج از مدرسه هستند. نکته قابل توجه اینکه 6 درصد خانواده‌ها عنوان کرده‌اند که کودک به مدرسه علاقه ندارد و 17درصد موارد هم مربوط به کوچ نشینی، حضور در مدرسه دینی، اعتیاد کودک و حضور کودک در کانون اصلاح و تربیت و اعتیاد کودک عنوان شده است.
دکتر میدری در ادامه افزود: وزارت رفاه برای حمایت از این کودکان و کمک به بازگشت آنها به مدرسه اقدام به انعقاد تفاهمنامه همکاری با مؤسسات خیریه و کلینیک‌های مددکاری در پنج استان با بیشترین سهم کودکان بازمانده نموده تا بتوانند این کودکان را برای ورود به سال تحصیلی جدید آماده نمایند و جهت ثبت‌نام به آموزش و پرورش معرفی کنند که این استان ها شامل سیستان و بلوچستان، کرمان، خوزستان و تهران است. در ادامه نشست، رضوان حکیم زاده معاون ابتدایی وزارت آموزش و پرورش به مسئولیت آموزش و پرورش در حوزه آموزش کودکان اشاره کردند و افزودند که باید اقداماتی صورت بگیرد که حتی یک کودک از دسترسی به مدرسه محروم نماند.
علی زرافشان، معاون متوسطه آموزش و پرورش در ادامه ضمن تشریح اقدامات وزارت آموزش و پرورش در پوشش تحصیلی عنوان کرد: نرخ ثبت‌نام ناخالص در کشور 94/03 درصد است که سهم دختران 92/17 درصد و سهم پسران 95/85 درصد است.وی درباره اقدامات وزارت آموزش و پرورش در تسهیل دسترسی کودکان به مدرسه اظهار داشتند که در حال حاضر در کشور 3 هزار و 336 مدرسه شبانه روزی در کشور وجود دارد که 409 هزار و 900 دانش‌آموز در آنها مشغول به تحصیل هستند و همچنین با اجرای طرح روستا مرکزی و برقراری سرویس رفت و آمد دسترسی 150 هزار کودک دوره اول و دوم متوسطه که محل زندگی آنها دور از مدرسه است، تسهیل شده است.
در ادامه نشست، دکتر گلنار مهران در خصوص طرحی که در دهه هفتاد توسط دانشگاه الزهرا و با مشارکت دفتر یونیسف در ایران با موضوع بررسی وضعیت کودکان بازمانده از تحصیل در کشور اجرا شده بود گزارشی ارائه کرد.
وی بیان کرد: مشکلات عمده کودکان در دوره‌های گذشته برای تحصیل مسائل فرهنگی خانواده‌ها در مورد تحصیل دختران، دو زبانه بودن کودکان و ازدواج زودهنگام بود که امروزه به نظر می رسد اقدامات خوبی برای دسترسی بیشتر این کودکان به تحصیل انجام گرفته است ولی لازم است که در دوره‌های زمانی مشخص وضعیت بازماندگی از تحصیل کودکان در استان های مختلف بررسی و بر اساس نتایج به‌دست آمده سیاستگذاری و برنامه‌ریزی انجام شود. همچنین دکتر صداقت ضمن اشاره به افت 8 درصد در پوشش ابتدایی در کشور بیان داشت که باید از ظرفیت نهادهای مدنی و مؤسسات خیریه در حوزه شناسایی و حمایت از کودکان بازمانده از تحصیل استفاده شود.
