شناسه : ۲۰۲۲۶۳۶ - یکشنبه ۱۱ خرداد ۱۳۹۹ ساعت ۲۲:۳۸
کمبود روغن و کندی حرکت چرخ شکلات‌سازی‌‌ها
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از همشهری، تامین بیش از 70درصد نیاز کارخانه‌های تصفیه روغن به واردات روغن خام و دانه‌های روغنی موجب شده تا با وجود تنگناهای ارزی ناشی از بازگشت تحریم‌ها، این کالا هنوز هم در اولویت نخست تامین ارز ترجیحی 4200تومانی دولتی قرار گیرد. از سوی دیگر تقاضا برای روغن نباتی در برخی ایام خاص مانند ماه مبارک رمضان و‌ماه محرم افزایش می‌یابد که بر این اساس مسئولان ستاد تنظیم بازار تلاش می‌کنند تا هر ساله با اجرای طرح تنظیم بازار ماه مبارک رمضان، علاوه بر تامین روغن خام مورد نیاز صنف و صنعت، میزان عرضه روغن نباتی خانوارها در این ایام را افزایش دهند. اما امسال با وجود مصوبه قبلی ستاد تنظیم بازار برای تامین روغن خام مورد نیاز صنایع و صنوف مرتبط، تولید‌کنندگان شیرینی و شکلات از اجرایی نشدن این مصوبه توسط شرکت بازرگانی دولتی ایران و تأثیر آن بر کمبود روغن نباتی مورد نیاز کسب و کار خود خبر داده و تأکید می‌کنند که صنایع شیرینی و شکلات برای نخوابیدن چرخ تولیدشان ناچار به قرض گرفتن روغن نباتی مورد نیاز از سایر فعالان صنفی هستند.
مطابق روال سال‌های گذشته، امسال نیز در فاصله چند ماه مانده به ایام پیک تقاضا برای برخی کالاهای اساسی مانند روغن، برنج، شکر، گوشت قرمز، مرغ و... دست اندرکاران تنظیم بازار از اتخاذ تدابیری برای تامین این اقلام از محل ذخایر راهبردی و تسهیل روند تخصیص ارز و واردات اقلامی مانند روغن خام خبر دادند که میزان تولید داخل آن جوابگوی تامین نیاز بازار در ایام پر تقاضا مانند ماه مبارک رمضان نبوده است. قرار گرفتن روغن خام در فهرست کالاهای مشمول تخصیص ارز ترجیحی 4200تومانی و مشکلات تامین و تخصیص و واردات این کالا به‌خصوص در دور جدید تحریم‌ها و کاهش مبادلات تجاری پس از بحران شیوع بیماری کرونا، موجب شده تا امسال در ایام پیک تقاضای روغن خام و روغن نباتی در ماه مبارک رمضان، تنگناهای تامین روغن خام، تصفیه آن در کارخانه‌های روغن نباتی و عرضه روغن پالم و آفتابگردان مورد نیاز صنف و صنعت بیشتر شود.
مصوبه تامین روغن از ذخایر
17اردیبهشت‌ماه امسال، دبیر ستاد تنظیم بازار و معاون وقت بازرگانی داخلی وزیر صنعت از تامین روغن خام مورد نیاز واحدهای تولیدی از محل ذخایر راهبردی شرکت بازرگانی دولتی ایران خبر داد و گفت: در جلسه ستاد تنظیم بازار مقرر شد تا در راستای استمرار تولید روغن، بخشی از ذخایر روغن خام شرکت بازرگانی دولتی ایران در اختیار واحدهای تولیدی قرار گیرد. عباس قبادی درباره مصوبات ستاد تنظیم بازار کشور برای برخی از کالاهای اساسی افزود: در جلسه این ستاد مقرر شد تا بانک مرکزی در تخصیص ارز به واردات کالاهایی مانند روغن خام سرعت بیشتری ببخشد. براساس سیاستگذاری ستاد تنظیم بازار کشور برای تامین روغن خام مصرفی از محل واردات و تولیدات داخلی، مقرر شد تخصیص ارز واردات روغن خام، دانه‌های روغنی و کنجاله در اولویت بانک مرکزی باشد. علاوه بر آن مقرر شد تا برای استمرار بخشی به روند تولید روغن از محل ذخایر شرکت بازرگانی دولتی ایران، روغن خام مورد نیاز در اختیار واحدهای تولید‌کننده روغن قرار گیرد. به گفته او، همچنین مقرر شده بود تا پس از اینکه مشکل تامین ارز 4200تومانی واحدهای تولیدی روغن برای واردات مواد اولیه تولید برطرف شد، روغن خام وارداتی توسط این بخش جایگزین روغن برداشته شده از ذخایر شرکت بازرگانی دولتی ایران شود. قبادی با تأکید بر اینکه هیچ کمبودی در زمینه روغن وجود ندارد، اعلام کرده بود، برای تامین روغن مورد نیاز واحدهای تولیدی درماه مبارک رمضان، 50 هزار تن روغن خام از محل ذخایر در اختیار واحدهای تولیدی قرار گرفته تا پس از تصفیه وارد بازار شود.
جایگزین شدن روغن قرضی با روغن امانی
با وجود مصوبه ستاد تنظیم بازار کشور برای تامین روغن خام مورد نیاز کارخانه‌های تصفیه روغن از محل ذخایر شرکت بازرگانی دولتی و تامین روغن نباتی مورد نیاز صنف و صنعت، دبیر انجمن صنفی صنایع بیسکوئیت، شیرینی و شکلات ایران با اشاره به مصوبه ستاد تنظیم بازار برای دریافت روغن امانی از شرکت بازرگانی دولتی ایران، از کمبود شدید روغن در صنایع غذایی کشور خبر داد و گفت: درصورت عدم تامین نیاز روغن صنایع بیسکوئیت، شیرینی و شکلات، این صنایع حداکثر تا اواسط تیرماه امکان ادامه فعالیت دارند. جمشید مغازه‌ای با اشاره به اینکه با وجود لازم الاجرا بودن مصوبه ستاد تنظیم بازار، شرکت بازرگانی دولتی ایران تا این لحظه از اجرای آن سر باز زده است، افزود: تامین نشدن روغن مورد نیاز صنایع غذایی مشکلات جدی را برای این صنایع ایجاد کرده و برخی کارخانه به قرض گرفتن روغن از یکدیگر برای تداوم تولید روی آورده‌اند. این در حالی است که فقط بیش از 300کارخانه عضو این انجمن در بخش صنایع بیسکوئیت، شیرینی و شکلات بالغ بر80هزار شغل مستقیم در معرض تهدید دارند و تامین نشدن مواد اولیه مورد نیاز تولید از جمله روغن می‌تواند این افراد را به خیل بیکاران اضافه کند. به گفته او، کمبود روغن برای صنایع غذایی از یک‌ماه پیش تشدید شده و با توجه به میزان مصرف روغن در صنایع بیسکوئیت، شیرینی و شکلات، تأثیر منفی آن بر این صنایع بیش از سایر صنایع و حدود 70درصد بوده است. مغازه‌ای با بیان اینکه اکنون کارخانه‌ها برای ادامه فعالیت به همدیگر روغن قرض می‌دهند، گفت: با خالی شدن انبار روغن صنایع غذایی، به‌تدریج به روزهایی نزدیک می‌شویم که امکان ادامه تولید وجود ندارد و به‌زودی این مشکل تأثیر خود را بر بازار مصرف داخلی می‌گذارد و بازار بر اثر کاهش عرضه با افزایش قیمت مواجه می‌شود. او یکی دیگر از نگرانی‌های بزرگ این صنایع را اختلال در صادرات دانست که از سال گذشته روند کاهشی داشته است و گفت: میزان کاهش صادرات بیسکوئیت، شیرینی و شکلات کشور در سال گذشته 40درصد بوده که با ادامه مشکل در تامین مواد اولیه در سال‌جاری درصد آن بسیار بیشتر خواهد شد. دبیر انجمن صنفی صنایع بیسکوئیت، شیرینی و شکلات، میزان روغن مورد نیاز سالانه این صنایع را 300تا 350هزار تن دانست و افزود: اجرای مصوبه ستاد تنظیم بازار مبنی بر تامین روغن مورد نیاز صنایع به شکل امانی بر عهده شرکت بازرگانی دولتی ایران است و هرگونه نتایج منفی حاصل از اجرا نشدن این مصوبه و مشکلاتی که برای صنایع پیش می‌آید بر گردن این شرکت خواهد بود و باید قانونی پاسخگو باشد.
نظر کارشناسی نه مصوبه لازم الاجرا
دیدگاه‌های دبیر انجمن صنفی شیرینی و شکلات در زمینه دریافت روغن نباتی از شرکت بازرگانی دولتی ایران با واکنش این شرکت مواجه شد. به‌نحوی که شرکت مذکور با ارائه توضیحاتی، ضمن توصیه به دبیر این انجمن برای خودداری از ارائه اظهارات غیرکارشناسی اعلام کرد، شرکت بازرگانی دولتی ایران رفتار خود را در چارچوب قوانین، سیاست‌ها و مقررات ابلاغی دانسته که توزیع بیش از 700هزار تن انواع روغن خام از محل ذخایر راهبردی کشور از ابتدای اردیبهشت‌ماه 98تاکنون خود دلیلی بر رد اظهارات دبیر انجمن مذکور است و مقدار روغن توزیع شده تاکنون نیز بی‌سابقه بوده است. شرکت بازرگانی دولتی در ادامه اطلاعیه خود آورده است، آنچه از اظهارات نامبرده برداشت می‌شود، نگرانی از اجرا نشدن تعهدات صادراتی شرکت‌های زیر مجموعه است که طی سال گذشته در جلسه‌ای که با حضور معاونت سابق صنایع وزارت صمت در شرکت بازرگانی دولتی برگزار شد، شرکت‌ها و کارخانجات صادر‌کننده محصولات شیرینی و شکلات به‌طور ضمنی پذیرفتند که کالای اساسی مورد نیاز محصولات صادراتی را از محل بازگشت ارز حاصل از صادرات این شرکت‌ها و در چارچوب مقررات ورود تامین کنند که متأسفانه جای گله‌مندی از شرکت‌های صادر‌کننده مبنی بر عدم برنامه‌ریزی لازم برای تامین مواد اولیه برای رفع دغدغه مسئولان کشوری در تامین ارز مورد نیاز صنایع کشور وجود دارد. شرکت بازرگانی دولتی ایران تأکید کرده که مصوبه مورد اشاره دبیر انجمن صنفی صنایع بیسکوئیت، شیرینی و شکلات ایران، صرفا نظر کارشناسی کمیته رصد پایش روغن بوده که به‌دلیل مغایرت آن با قوانین محاسبات عمومی و آیین‌نامه‌های اجرایی ذخایر راهبردی، جنبه اجرایی نداشته و این موضوع در حال بررسی است.
ضریب 70درصدی وابستگی به روغن خام
یک مقام مسئول در وزارت صنعت، معدن و تجارت تأثیر مشکلات ناشی از کمبود منابع ارزی بر واردات روغن خام مورد نیاز کارخانه‌های روغن‌سازی و عرضه نشدن روغن تصفیه شده در بازار را رد کرد و گفت: با وجود محدودیت‌هایی که در تامین منابع ارزی برای کشور ایجاد شده، هیچ مشکلی برای تامین ارز 4200تومانی مورد نیاز واردات روغن خام وجود ندارد و برای تامین ارز مورد نیاز کارخانه‌های روغن نباتی با بانک مرکزی هماهنگ هستیم. او که نخواست نامش فاش شود، افزود: با توجه به ضریب بالای وابستگی کشور به روغن خام، اکنون بیش از 70درصد روغن خام مورد نیاز کشور از طریق واردات روغن خام و تصفیه آن در کارخانه‌های روغن تامین می‌شود و بقیه از دانه‌های روغنی تولید داخل یا واردات محدود روغن نباتی تهیه می‌شود. این مقام مسئول، افزود: نیاز سالانه کشور به روغن خام حدود 2میلیون تن است که نزدیک به 400هزار تن از این نیاز از طریق تولید دانه‌های روغنی در داخل کشور و حدود یک میلیون و 600هزار تن از طریق واردات این محصول با تخصیص ارز 4200تومانی توسط کارخانه‌های روغن با بازرگانان طرف قرارداد این کارخانه‌ها تامین می‌شود. او با تأکید بر اینکه نیاز کشور به روغن خام و به تبع آن روغن نباتی در فصول و ماه‌های مختلف سال متفاوت است، افزود: میزان تقاضا برای روغن خام و روغن نباتی در برخی ایام مانند‌ماه مبارک رمضان یا ایام سوگواری محرم افزایش می‌یابد که ستاد تنظیم بازار با تخصیص سهمیه ویژه در این ایام نیاز بازار را تامین می‌کند. به گفته او، امسال نیز با نزدیک شدن ماه مبارک رمضان و افزایش تقاضا برای روغن نباتی، ستاد تنظیم بازار با اجرای طرح‌های ویژه، سهمیه‌هایی برای تامین روغن و شکر، گوشت قرمز، مرغ و... در این ایام پیش بینی کرده بود و سهمیه مازادی برای صنف و صنعت درنظر گرفته بود. به گفته این مقام مسئول، میانگین نیاز ماهانه کشور به روغن نباتی حدود 150هزار تن است که این نیاز در سایر فصول و ماه‌های کم مصرف سال به 100هزار تن کاهش و در ایام پیک تقاضا مانند ماه مبارک رمضان به 200هزار تن افزایش می‌یابد.
نیاز متفاوت صنف و صنعت به روغن
مقام مسئول در وزارت صنعت، معدن و تجارت با تأکید بر اینکه حتی در ایام ماه مبارک رمضان نیز بیشترین افزایش تقاضا برای اقلامی مانند روغن و شکر مربوط به تقاضای صنف و صنعت است، افزود: درماه مبارک رمضان به‌دلیل افزایش تقاضا برای اقلامی مانند حلیم، آش، زولبیا و بامیه و... مصرف روغن و شکر افزایش می‌یابد، اما حتی در این ایام نیز تقاضای چندانی برای اقلامی مانند شیرینی و شکلات وجود نداشته و بر این اساس کارگروه تنظیم بازار تلاش کرد علاوه بر افزایش سهمیه روغن مورد نیاز صنف و صنعت درماه مبارک رمضان، نیاز خانوارها به روغن و شکر را با افزایش عرضه این محصولات به نرخ مصوب دولتی تامین کند. به گفته این مقام مسئول، اغلب روغن مورد نیاز صنایع شیرینی و شکلات از نوع روغن پالم بوده و سهم روغن آفتابگردان از تامین نیاز این صنایع ناچیز است، اما تقاضای مصرف خانوارها برای روغن نباتی بیشتر در زمینه روغن آفتابگردان است.