در این چارچوب صاحبان این کالاها اسناد مالکیت برای اظهار در اختیار دارند. این افراد تا قبل از این مصوبه اطمینانی از اینکه کالا را ترخیص کنند و سپس بانک مرکزی ارز آنها را تامین کند، نداشتند. اما بر اساس این مصوبه، بنا شده است بانک مرکزی اعلامیه تامین ارز سه ماهه برای این افراد صادر کند و این کالاها نیز ترخیص شوند. این گروه از واردکنندگان با در دست داشتن اعلامیه تامین ارز می‌توانند پس از ترخیص کالا، ارزشان را مطالبه کنند.
از سوی دیگر گروه دوم، شامل کالاهای غیراساسی می‌شود. بر این اساس مقرر شده است که صاحبان این کالاها نیز فرم‌های مربوطه را تکمیل کنند و پس از آن فهرست صاحبان کالا به قید فوریت به وزارت صمت اعلام شود تا وزارتخانه مزبور بلافاصله اطلاعات مربوطه را پالایش و به بانک مرکزی اعلام کند. در مرحله بعد بانک مرکزی نیز ظرف حداکثر یک هفته نسبت به صدور کد تخصیص و پیگیری اعلامیه تامین ارز اقدام می‌کند تا کالا از گمرک ترخیص شود.
معاون فنی گمرک ایران ضمن بیان مباحث مذکور، اعلام کرده است که بیش از 2 میلیون تن نهاده دامی در بنادر رسوب کرده‌اند. به گفته مهرداد جمال ارونقی، این نهاده‌ها به دو دسته تقسیم می‌شوند: یک دسته از آنها اسناد مالکیت دارند که باید اعلامیه تامین ارز را از بانک مرکزی دریافت و کالاهای‌شان را ترخیص کنند و دسته دیگر نیز اسناد مالکیت ندارند که بانک مرکزی اعلام آمادگی کرده است به قید فوریت ارز آنها را تامین کند. در واقع نهاده‌های دامی را می‌توان در 24 ساعت پس از دریافت کد رهگیری بانک ترخیص کرد.
جزئیات تصمیمات گمرکی
معاون گمرک با بیان اینکه 894 فقره درخواست ترخیص کالا طبق مصوبه اخیر معاون اول رئیس‌جمهور ارائه شده است، گفت: نهاده‌های دامی را 24 ساعت پس از دریافت کد رهگیری می‌توان ترخیص کرد. ارونقی، معاون فنی و امور گمرکی گمرک ایران در گفت‌وگو با خبرگزاری مهر، درباره اجرای مصوبه سفر اخیر معاون اول رئیس‌جمهور به بندر شهید رجایی اظهار کرد: بر اساس مصوبه اخیر مبنی بر ترخیص سریع‌تر کالاهای اساسی و مواد اولیه به واردکنندگان فراخوان و اعلام شد که فرم مربوطه را پر کرده و به گمرک تحویل دهند. وی گفت: از این اقدام استقبال زیادی شد به‌طوری که 894 فقره درخواست از سوی واردکنندگان ارائه شده است. ما نیز این درخواست‌ها را پالایش خواهیم کرد و به محض ابلاغ مصوبه، موارد را به بانک مرکزی و وزارت صمت ارسال می‌کنیم. بانک مرکزی باید برای این موارد کد رهگیری صادر کند. معاون گمرک ایران درباره کالاهای مشمول مصوبه اخیر، بیان کرد: در مصوبه اخیر، دو نوع کالا مدنظر است؛ نوع اول، کالاهای اساسی است. کالاهای اساسی نیز به دو گروه تقسیم می‌شوند، گروه اول آن دسته از کالاهای اساسی است که تامین ارز نشده‌اند. برای این دسته از کالاهای اساسی، بنا شد بانک مرکزی با اولویت به تامین ارز این کالاها اقدام کند چراکه کالا و اسناد مالکیت تا زمانی که پول جابه‌جا نشده نمی‌تواند به دست وارد‌کننده داخلی برسد.
وی افزود: گروه دیگر نیز آن دسته از کالاهای اساسی است که صاحبان کالا به‌صورت اعتباری آن را خریداری کرده‌اند. صاحبان این کالاها اسناد مالکیت نیز برای اظهار در اختیار دارند. این افراد تا قبل از این مصوبه اطمینانی از اینکه کالا را ترخیص کنند و سپس بانک مرکزی ارز آنها را تامین کند، نداشتند. بر اساس این مصوبه، بنا شد بانک مرکزی اعلامیه تامین ارز سه ماهه را برای این افراد صادر کند و این کالاها نیز ترخیص شوند. این گروه از واردکنندگان با در دست داشتن اعلامیه تامین ارز می‌توانند پس از ترخیص کالا، ارزشان را مطالبه کنند.
ارونقی درباره گروه دیگر کالاهای مشمول مصوبه اخیر ادامه داد: گروه دوم، کالاهای غیراساسی است اما مصوبه اخیر فقط دربرگیرنده مواد اولیه، اجزا، قطعات و تجهیزات خط تولید است. مقرر شد صاحبان این کالاها نیز فرم‌های مربوطه را تکمیل کنند. سپس ما نیز فهرست صاحبان کالا را به وزارت صمت به قید فوریت اعلام می‌کنیم. وزارت صمت بلافاصله این اطلاعات را پالایش کرده و به بانک مرکزی اعلام می‌کند. بانک مرکزی نیز ظرف حداکثر یک هفته نسبت به صدور کد تخصیص و پیگیری اعلامیه تامین ارز اقدام می‌کند تا کالا از گمرک ترخیص شود.
معاون فنی گمرک با اشاره به ترخیص قریب‌الوقوع نهاده‌های دامی، بیان کرد: بیش از 2 میلیون تن نهاده‌های دامی در بنادر به ویژه در بندر امام خمینی رسوب شده است که آنها نیز دو دسته‌اند: یک دسته اسناد مالکیت دارند که باید اعلامیه تامین ارز را از بانک بگیرند و کالایشان را ترخیص کنند. دسته دیگر نیز اسناد مالکیت ندارند که بانک مرکزی اعلام آمادگی کرده به قید فوریت ارز آنها را تامین کند، سپس انتقال ارز اتفاق افتاده و متعاقبا اسناد مالکیت به فروشند خواهد رسید تا بتواند کالای خود را ترخیص کند.وی در بخش دیگری از صحبت‌هایش تاکید کرد: بخشنامه وزارت صمت مبنی بر اصلاح ثبت سفارش و کد تخصیص ارز متعاقب تغییر تعرفه کالا منجر به معطلی و خوابیدن خطوط تولید می‌شود. مهرداد جمال ارونقی در گفت‌وگو با خبرگزاری فارس، در مورد بخشنامه اخیر وزارت صمت در رابطه با لزوم ویرایش ثبت سفارش کالا متعاقب تغییر تعرفه در گمرکات کشور اظهار کرد: گمرک معتقد است در صورتی که شرح کالا و نوع آن تغییر نکند و فقط تعرفه آن بنا به استنباط گمرک تغییر یابد، نیازی به اصلاحیه ثبت سفارش ندارد، چرا که در صورت اصلاح ثبت سفارش کل فرآیند تشریفات با مشکل مواجه شده و امکان ترخیص کالا وجود ندارد و این موضوع به رسوب کالا در بنادر دامن خواهد زد.
معاون فنی گمرک افزود: در مکاتبات با مسوولان وزارت صمت این نکته اعلام شد اما آنها معتقدند که در صورت تغییر ردیف تعرفه دریافت اصلاحیه ثبت سفارش الزامی است، در این صورت باید کد تخصیص ارز نیز تغییر کند. وی با بیان اینکه در صورت اصلاح ثبت سفارش و پیگیری فرآیندهای اداری، ترخیص کالا ممکن است ماه‌ها به تعویق بیفتد، گفت: با توجه به اینکه این کالاها عمدتا مواداولیه تولید و اقلام ضروری و اساسی هستند، این امر بر هم خوردن تنظیم بازار و افت تولید و تعطیلی بنگاه‌های اقتصادی را به همراه دارد. معاون گمرک با اشاره به اینکه اصلاح ثبت سفارش زمان‌بر است و صف تشکیل می‌دهد و همین طور صاحب کالا که منتظر ترخیص کالاست با مشکلات عدیده‌ای مواجه می‌شود، بیان کرد: در این بین بروز فساد و رویکردهای سلیقه‌ای نیز محتمل است. ارونقی افزود: این موضوع صراحتا به سرپرستان قبلی وزارت صمت اعلام شد، اما منتج به نتیجه نشد. همچنین این موضوع جزو پیشنهادات گمرک به ریاست جمهوری بوده و مورد موافقت رئیس‌جمهور قرار گرفت، اما وزارت صمت بازهم نظر بر ویرایش ثبت سفارش را اعلام کرد. حال اگر باز هم آن مرجع تخصصی اصرار بر ویرایش ثبت سفارش متعاقب تغییر ردیف تعرفه کالا دارد گمرک درخواست دارد تا کالاهای اساسی و نهاده‌های تولید، مواد اولیه و اجزا و قطعات و تجهیزات واحدهای تولیدی از این امر مستثنا شوند تا در سالی که مزین به شعار جهش تولید است، ترخیص کالاهای اشاره شده با تاخیر مواجه نشود، چرا که رئیس‌جمهور نیز تاکید دارند واحدهای تولیدی نباید درگیر تشریفات اداری شوند.
