نامه نیوز: چنانچه پیش بینی می‌شد، دموکرات‌های آمریکا هرگونه بازگشت به توافق هسته‌ای را مشروط به "از سرگیری تعهدات ایران" و " برگزاری مذاکرات جدید در حوزه‌های منطقه‌ای و موشکی" دانسته اند! جو بایدن، رئیس جمهور بعدی آمریکا در تازه‌ترین مصاحبه خود با توماس فیدمن، خبرنگار نیویورک تایمز به شرح مختصری از دستور کار دولت آینده آمریکا در موضوعات مرتبط با سیاست خارجی این کشور، از جمله برجام پرداخته است. وی در این خصوص می‌گوید:
" چنانچه ایران رعایت دقیق توافق هسته‌ای ر ا از سر بگیرد، دولتش آماده است «به عنوان نقطه شروعی برای دور جدیدی از مذاکرات» به توافق هسته‌ای بپیوندد و تحریم‌های وضع شده از سوی ترامپ علیه این کشور را لغو کند. "
رمزگشایی از اظهارات بایدن
بایدن به صورت غیر مستقیم اعلام کرده است که "برجام" را به عنوان "سنگ بنای توافقات بعدی" با ایران پذیرفته و آن را به عنوان یک "سند حقوقی مستقل" اساسا قبول ندارد. به عبارت بهتر، خود برجام در این معادله "اصالت"و " موضوعیت "ندارد، بلکه نوع مواجهه ایران با "برجام دفرمه شده" است که تعیین کننده رفتار‌های بعدی ایالات متحده و شرکای آن خواهد بود. در این میان، تروییکای اروپایی نیز به مانند کاخ سفید، قصد دارند این گزاره را به افکار عمومی دنیا القا کنند که "اگر ایران تعهدات هسته‌ای خود را به صورت کامل از سرگیرد" و فراتر از آن، "با مذاکرات جدید با آمریکا و اروپا بر سر موضوعات منطقه‌ای و موشکی موافقت کند"، در آن صورت آمریکا می‌تواند "اسما" به برجام باز گردد!
اهرمی به نام مکانیسم ماشه
رئیس جمهور منتخب آمریکا، در قسمتی از سخنان خود نیز به قدرت استناد این کشور به مکانیسم ماشه (در صورت بازگشت ظاهری به برجام) اشاره کرده است. وی تاکید دارد که آمریکا "بازگشت به تحریمها" را همواره به عنوان یک گزینه در اختیار خواهد داشت تا ایران را وادار به انعقاد توافقات جدید سازد! منظور بایدن از این جمله نیز مشخص است: اینکه اگر آمریکا دوباره به برجام باز گردد (حتی به صورت ظاهری)، می‌تواند مکانیسم ماشه را به عنوان پاشنه آشیل اصلی توافق هسته‌ای علیه ایران احیا و در نهایت، مقدمات ارجاع پرونده هسته‌ای به شورای امنیت و رای گیری دوباره در خصوص استمرار تعلیق تحریمها را در این مجموعه فراهم آورد.
خواسته‌های دولت بایدن از ایران چیست؟
چهار خواسته مهم دموکراتها از ایران، ترجمانی دقیق از همان خواسته‌هایی است که دونالد ترامپ رئیس جهور فعلی ایالات متحده از کشورمان داشته است:
- تاریخ انقضای اعمال برخی محدودیت‌های هسته‌ای علیه برنامه هسته‌ای ایران از بین رفته و این موارد، به محدودیت‌هایی دائمی تبدیل شوند. در این خصوص لازم است بند موسوم به غروب آفتاب (Sunset)) مورد بازبینی و تغییر قرار گیرد.
- تعداد و برد موشک‌هایی که توسط جمهوری اسلامی ایران ساخته شده، محدود گردیده و هرگونه آزمایش موشک‌های بالستیک نیز از سوی کشورمان ممنوع شود. به عبارت بهتر، موضوع توان موشکی ایران در قالب یک الحاقیه، به توافق هسته‌ای پیوست شود و یا ترتیبی اتخاذ شود که توان موشکی ایران به صورت موازی با توان هسته‌ای، محدود شود.
- در حوزه فعالیت‌های منطقه ای، جمهوری اسلامی ایران روابط خود را با گروه‌های مقاومت محدود کرده و در نهایت، اتصال ایران به این گروه‌ها از بین برود.
- به بازرسان آژانس اجازه داده شود تا ضمن دسترسی به اماکن نظامی و خاص در ایران، بازرسی‌های گسترده‌ای را از این اماکن صورت دهند.
چرا نباید فریب بازی دموکراتها را خورد؟!
اظهارات اخیر بایدن نشان می‌دهد که او به مانند دیگر دموکراتها، قصد و نیتی واقعی برای احیای توافق هسته‌ای ندارد. بایدن و همراهانش صرفا سعی دارند "نام برجام" را باقی گذاشته و در ذیل آن، ساختاری گسترده‌تر و متفاوت‌تر ایجاد کنند. نباید فراموش کرد که نخستین کارشکنی‌های علنی آمریکا در مغایرت با برجام، در دوران ریاست جمهوری اوباما و حضور دموکراتها در کاخ سفید صورت گرفت. همگان به یاد دارند که وزارت خزانه داری آمریکا در دوران اوباما و پس از انعقاد توافق هسته‌ای، مانع عادی سازی روابط بانکی و اعتباری با ایران و لغو تحریمها شد. پس از آن نیز ترامپ با استفاده از ظرفیت‌هایی که دموکراتها در برجام و خارج آن تعریف کرده بودند (خصوصا مکانیسم ماشه و لزوم تایید تعلیق تحریم‌های ایران در بازه زمانی 120 روزه از سوی رئیس جمهور آمریکا) از این توافق خارج شد. این بار نیز دموکراتها در صدد تکرار همین رفتار هستند: اینکه "پوسته برجام" را باقی گذاشته و "ماهیت" آن را بر اساس اهداف و خواسته‌های متعددی که آمریکا در حوزه‌های هسته‌ای، موشکی، منطقه‌ای و بازرسی‌های آژانس از ایران دارند تغییر دهند.
تاکید دموکراتها بر حذف بند غروب آفتاب
دموکراتها در اظهار نظر‌های مختلفی که در قبال برجام صورت داده اند، جملگی متفق القول هستند که حداقلی‌ترین اقدامی که باید ایران صورت دهد، پذیرش "دائمی شدن محدودیت‌های هسته‌ای "کشورمان در برجام می‌باشد! در یک جمع بندی کلی می‌توان گفت که بایدن سعی دارد در ازای «اعلام بازگشت کلی به برجام» امتیازات جدیدی را از ایران طلب کند که شاخص‌ترین آن ها، «دائمی کردن محدودیت‌های هسته‌ای ایران» است. همان گونه که اشاره شد، تحقق این خواسته غیرقابل قبول، مستلزم حذف بند «غروب آفتاب» در توافق هسته‌ای با ایران است. بر این اساس، محدودیت‌هایی که وفق برجام از سوی کشورمان پذیرفته شده و قرار است در سال 2025 میلادی بخش گسترده‌ای از آن‌ها پایان یابد، جنبه‌ای دائمی پیداکرده و دیگر مقید به زمانی خاص نمی‌باشد! نکته اساسی اینکه بایدن، جان کری، ایلان گلدنبرگ، جیک سالیوان، آنتونی بلینکن و دیگر اعضای دولت بایدن، همگی بر روی این موضوع به صورت مستقیم یا غیر مستقیم تاکید کرده اند. از سوی دیگر، این مسئله (اصرار بر حذف بند غروب آفتاب)، مدتهاست از سوی اندیشکده‌های مرتبط با حزب دموکرات آمریکا به عنوان یک "مطالبه" مطرح می‌شود. موضوعی که درمغایرت کامل با برجام، قطعنامه 2231 شورای امنیت و متعاقبا غیر قابل قبول می‌باشد.
