در سراسر دنیا، سرطان (کارسینوم) دهان یکی از شایع‌ترین سرطان‌ها و یکی از علل شایع مرگ و میر است. در مردان سرطان دهان 4 درصد سرطان‌های بدن و دندان‌ها 2 درصد سرطان‌ها را تشکیل می‌دهد. سرطان دهانی عامل 2 درصد مرگ‌های ناشی از سرطان در مردان و 1 درصد در زنان می‌باشد.
اکثر سرطان‌های دهانی، Squamous cell carcinoma هستند. از دیگر بیماری‌های بدخیم که می‌توانند در ناحیه دهان رخ دهند، می‌توان تومورهای غدد بزاق، غده تیروئید، غدد لنفاوی، استخوان و بافت نرم اشاره کرد. سرطان دهان بیماری سنین بالا است که تقریباً 5 درصد موارد آن در افراد بالای چهل سال رخ می‌دهد متوسط سن بیماری 60 سال است. اکثر سرطان‌های دهانی، زبان، اروفارنکس و کف دهان را مبتلا می‌کنند. لب، لثه، سطح پشتی زبان و کام از مناطق کمتر شایع می‌باشند. جمعیت آفریقایی، آمریکایی‌های ایالت متحده نسبت به جمعیت سفید پوست ریسک بیشتری برای ابتلا به سرطان‌های دهانی حلقی دارند. افزایش ریسک بیشتر به دلیل فاکتور‌های محیطی است.
تضعیف سیستم ایمنی ریسک ایجاد SCC را بالا می‌برد. استفاده از الکل و تنباکو ریسک فاکتوری شناخته شده در سرطان دهان و اروفارنکس می‌باشند. تنباکو دارای عوامل سرطان‌زا مانند نیتروزآمین (نیکوتین)، نیتروزپرولین و پلونیوم است. نیکوتین قوی و مخدر است. تنباکو شامل کربن مونوکسید تیوسیانات، هیدروژن سیانید نیکوتین و متابولیت‌های آنها می‌باشد.
مطالعات نشان داده است بیش از نیمی از افراد مبتلا به سرطان دهان سیگاری هستند. طی یک مطالعه، 80 درصد سرطانی‌ها، سیگاری بوده‌اند. اثر سیگار روی سرطان دهان 5 -10 سال بعد از ترک آن کاهش می‌یابد. شیوع SCC سلول (سرطان اسکواموس) در قسمت‌های مختلف دنیا متفاوت است که به دلیل اختلاف در کاربرد محصولات مختلف تنباکو می‌باشد.
تمام اشکال الکل می‌توانند به عنوان اتیولوژی سرطان دهان مطرح شوند. الکل ریسک بالاتری دارند. تنباکو و الکل احتمال بروز سرطان را دو چندان می‌کنند. مکانیسم اثر ممکن است دهیدراته کردن مخاط توسط الکل و افزایش نفوذپذیری مخاط و اثر مواد سرطان‌زای الکل یا تنباکو باشد.
تصویربرداری
تصویر برداری شامل رادیولوژی معمولی، MRI,CT، اولتراسونوگرافی و تصویربرداری می‌باشد. درگیری استخوان در مرحله‌بندی، انتخاب، درمان و تعیین پیش آگهی مهم است. درگیری بافت نرم سینوس و نازوفارنکس می‌تواند توسط CT و MRI ارزیابی شود. CT و MRI به تعیین وضعیت توده‌های لنفاوی گردنی کمک می‌کند.
درمان
حرف نهایی از درمان، بهبودی بیمار پس از سرطان است. انتخاب درمان به عواملی مثل نوع سلول، درجه تمایز، محل، اندازه و موقعیت ضایعه اولیه، توانایی در برقراری صحبت، بلع، وضعیت روحی و فیزیکی بیمار و تجربه جراح و همکاری بیمار بستگی دارد. در سرطان‌های دهان جراحی بارادیاسیون (اشعه درمانی) به منظور درمان انجام می‌شود و شیمی درمانی به‌عنوان یک درمان الحاقی صورت می‌گیرد.
پاتوژنز
SCC دهانی نتیجه یک پروسه چند مرحله‌ای، شامل ضایعات نرمال تا دیسلاستیک و نهایتاً SCC است. برای درمان مناسب و موثر بالینی یک تیم شامل جراح، انکولوژیست، رادیوتراپست و دندانپزشک همکاری می‌کنند. SCC ابتدا به صورت موضعی با توسعه به لفاتیک‌های ناحیه‌ای گسترش می‌یابد.
گسترش ناحیه‌ای در مخاط دهان ممکن است به وسیله گسترش مستقیم و در بعضی حالات با گسترش زیر مخاطی اتفاق بیفتد که در نتیجه مناطق وسیعی در گیر می‌شود. هنگامی که سد پریوستال شکسته شود، درگیری استخوان رخ می‌دهد. سرطان دهان در ابتدا بدون علامت است و متاسفانه بیماران اغلب پس از پیشرفت علائم و گسترش بیماری متوجه آن می‌شوند.
ناراحتی شایع‌ترین علت است که منجر به جستجوی بیمار برای درمان می‌شود و در بیش از 85 درصد بیماران درمان تشخیص وجود دارد. بیماران همچنین ممکن است از وجود یک توده در دهان یا گردن آگاه شوند. دیفای‌ژی، درد گوش، محدودیت حرکت و خونریزی دهان از علائم کمتر شایع می‌باشند. حفره دهان باید به دقت معاینه گردد و غدد لنفاوی تحت فکی و گردنی ارزیابی شوند. معاینه حفره دهان نباید در هیچ ناحیه‌ای نادیده گرفته شود، ولی نواحی پرخطر برای کارسینوم دهانی باید با دقت بیشتری معاینه شوند.
