پروژه های برجسته: گودال‌باغچه مهدوی، برگرفته از عناصر تاثیرگذار در شکل‌گیری یک خانه در بافت تاریخی یزد است، تجربه‌ای از عدم تکرار فرم‌های تاریخی، تغییرات فصول و دیگر تغییرات طبیعی در کالبد معماری، و با در نظرگرفتن مسائل اجتماعی و اقلیمی که پدرام جعفر بیگی ماهرانه آن را طراحی کرده است. با چیدانه همراه باشید تا با هم به گوشه و کنار آن سری بزنیم.
مشخصات عمومی پروژه طراحی گودال‌باغچه مهدوی
- موقعیت: یزد، ایران
- معمار: پدرام جعفربیگی
- تاریخ: 1393
- مساحت: 830 مترمربع
- وضعیت: ساخته‌شده
- کارفرما: امیرحسین مهدوی، نازیلا عدل
- همکاران طراحی: امیرحسین جعفربیگی، نازلی جعفربیگی
- ترسیم: سما قبله‌زاده
در ابتدای این پروژه، فضاهای باز و فضاهای بیرونی طراحی شد و سپس، فضاهای بسته بر اساس دیاگرام‌ها و ارتباطات شکل گرفت، همان‌طور که شاید معماری تاریخی یزد نیز در جهت طراحی فضای باز حرکت کرده و در ادامه طراحی فضاهای بسته بر اساس آن، شکل گرفته است.
مساله اول، ارتباط ورودی خانه‌های تاریخی با شریان شهری بود؛ ایجاد گشایش و عقب‌نشینی دیوارهای خانه و متصل‌شدن قسمتی از خانه به شریان در حال حرکت، که این مساله با ایجاد پیرنشین‌ها، اهمیتی دوچندان در زمانه خود داشته است.
الگوی شهری جدید، نماهای جنوبی را تبدیل به دیوارهای از ابتدا تا انتهای کوچه، با فرم‌ها و شکل‌های متفاوت کرده است، اما در این پروژه، تعریف ورودی جبهه جنوبی با عقب‌نشینی و ایجاد یک گشایش در شریان شهری، باعث شد خانه قسمتی از زمین خود را با شهر تقسیم کند، اگرچه که نمی‌توان موقعیت و قرارگیری زمین را در امکان ایجاد این پتانسیل انکار کرد.
مساله دیگری که در بازدید از خانه‌های چهارصفه یزد مشاهده کردیم، استفاده از باد اصفهان به عنوان باد مطلوب بود؛ استفاده از یک دیوار بلند و ایجاد گشایشی فضایی برای جذب و تقسیم باد به فضاهای جانبی. قرارگیری زمین در مسیر حرکت باد اصفهان، سبب استفاده از این نوع زبان و ایجاد دیوار بلند در این مسیر و گشایش فضایی در ورودی جنوبی شد، بادی که پس از برخورد با دیواره خانه و گذر از فضای سبز (گل های شب‌بو)، تعیین‌کننده جانمایی اتاق خواب ها و بهارخواب‌ها شد.
در فضای نشیمن و پذیرایی که همیشه میزبان مهمانان در شب‌هنگام است، استفاده از نورگیر سقفی تامین‌کننده روشنایی فضا در طول روز است (همان‌طور که در معماری تاریخی، روشنایی بسیاری از فضاها از طریق سقف تامین می‌شده است) و اولویت بازشوها به فضاهایی داده شده است که مورد استفاده روزمره افراد خانواده است.
قرارگیری فضاها در نمای شمالی، با احتساب جانمایی گودال‌باغچه و حرکت خورشید، سبب شکل‌گیری فضاها و عملکردها شده است. ارتباط حیاط اصلی و حیاط گودال‌باغچه نیز، علاوه بر ایجاد بازشوها و ورودی‌ها، ارتباطی شفاف از جنس آب دارد، حرکتی که آرامش‌بخش و مطبوع‌کننده فضای گودال‌باغچه و تضمین‌کننده کیفیت زیست در این فضاست.
همچنین اضافه شدن اتاق کار صاحب خانه و یک نشیمن خصوصی در گودال‌باغچه، سبب پویایی این فضا و ایجاد تالار در حد فاصل فضای بسته و باز، سبب استفاده از این فضا در روزهای گرم تابستان شده و محور آب و درختان سبز باعث تلطیف این محیط خصوصی شده است.
ایجاد فضای گودال‌باغچه در حیاط خانه، علاوه بر عدم اشرافیت فضای خصوصی برای افراد خانه، فضایی شده است برای حضور خانواده در صبح، برای صرف صبحانه در تالار اصلی و فضایی برای گردهمایی شبانه مهمانان، مهمانانی که تجربه استفاده از فضای باز را تا به حال نداشته و مهمانی‌ها را جز در چهاردیواری با پرده‌های ضخیم تجربه نکرده‌اند، این‌بار در فضایی با حضور آب، درخت نارنج و دیگر تجربه‌های فضای باز، گرد هم می‌آیند.
اگر فضای زندگی شما همانند گودال باغچه مهدوی خلاقانه است و یا فضایی با سبک و سیاق خلاقانه را می شناسید، تورهای چیدانه مشتاق است از شما و فضای زندگی تان عکاسی کند و آن را به مخاطبان چیدانه نشان دهد. پس فضای زندگی خود را با ما به اشتراک بگذارید!
با معماری های بی نظیر خانه های ایرانی بیشتر آشنا شوید:
معماری خیره کننده ویلای سریع لواسان در 17 روز!
آپارتمان سپید، ویلایی سه واحدی در لواسان
خانه ما، گلستانه: ویلای مینیمال زوج معمار در چالوس
بازسازی خانه شصت ساله الفت در تهران که دل شما را می برد!
ایل خانه همنشینی مدرن خانواده ایرانی
مهمانسرای پدری، معماری امروزی با هویت ایرانی
ویلای درخت سیب خانه باغی ایرانی در دل دماوند!
خانه سفید خانواده ماهشهری درشهرک آفتابی آتلانتیک
آپارتمان دلباز برای فرهنگ ایرانی در ساختمان صبای تهران!
منبع:معمار ایرانی؛ گردآوری شده در تحریریه چیدانه