تحریریه زندگی آنلاین : از منظر طب ایرانی، فصل بهار زمانی است که انسان در سرزمین معتدل محتاج به پوشش زیاد به سبب سردی هوا و نیز محتاج تهویه به دلیل گرمی هوا نباشد. مزاج فصل بهار گرم و مرطوب در حد اعتدال است و به دلیل اعتدال مزاج و لطافت، مقوی قوا، مناسب مزاج روح طبی و موجب تقویت آن می‌شود. بهار برای تمام سنین مناسب است و در کهنسالان و افرادی که مزاج سرد و خشک دارند نیز مناسب‌ترین فصل برای زندگی و سلامت است.
در بهار تولید خون در بدن افزایش می‌یابد و همین امر امکان ابتلا به برخی بیماری‌ها را افزایش می‌دهد و موجب بیماری‌های خونریزی دهنده، ترک برداشتن رگ‌ها، پیدایش بزاق خون‌آلود و سرفه می‌شود. در این فصل گرمی هوا اخلاط موادی را که به دلیل سرمای زمستان و کاهش تعریق در بدن حبس شده‌اند، رقیق کرده و به حرکت درمی‌آورد. اگر بدن نتواند این اخلاط را به‌طور کامل دفع کند به‌سوی اندام‌های ضعیف مانند کشاله ران و زیر پوست و اطراف بدن جاری می‌شوند و باعث تولید امراض شایع در این فصل مانند دمل‌ها، ورم‌های چرکی، جوش‌ها، خارش و ورم‌های حلقی می‌شوند که اگر وارد مغز شده و به بطن‌های مغزی برسند موجب بروز صرع و سکته در افراد مستعد و دارای پیش‌زمینه می‌شود. از طرفی اگر این مواد به مخاط بینی بریزد موجب زکام، گرفتگی صدا و سرفه می‌شوند. ریزش این مواد به مفاصل ورم‌های چرکی مفصلی و درد مفاصل را به دنبال دارد. شدت یافتن بیماری در بهار لزوماً نشانه بدی نیست بلکه ممکن است به دلیل آماده شدن مواد زائد بیماری‌زا برای دفع باشد. این اتفاق به‌ویژه در بدن کسانی که در زمستان به سبب پرخوری و کم‌حرکتی دچار افزایش اخلاط شده‌اند بیشتر نمود پیدا می‌کند.
بیشتربخوانید:
راهکارهای کاهش ابتلا به بیماری‌ها در بهار
بدن را از مواد و اخلاط فاسدی که در فصل زمستان در بدن تجمع کرده‌اند پاک کنید.
خون‌گیری (رگ زدن یا حجامت) تنها با تشخیص پزشک متخصص
پرهیز از پرخوری و برهم خوری
خودداری از مصرف زیاد نوشیدنی‌های گرمی‌بخش و بسیار رطوبت‌آور
به حداقل رساندن مصرف غذاهای مولد خون از جمله انواع گوشت به‌ویژه گوشت قرمز
از جنبش‌های بیش از حد بدنی خودداری کنید. ورزش‌های معتدل هر بامداد پیش از صبحانه یا قبل از ظهر مفید است.
از تنش‌های زیاد روانی مثل خشم و پرخاشگری پرهیز کنید زیرا به مزاج هوا کمک می‌کند و عوارض آن را افزایش می‌دهد.
از نوشیدنی‌ها و رب‌های فرونشاننده گرما مانند شربت ریواس، عرق کاسنی، شربت زرشک، غوره و رب غوره، شربت نارنج و لیمو و به‌لیمو استفاده کنید.
از مصرف مواد گرم، تلخ، تند، شور و تیز مانند تنقلات (آجیل‌های شور، تخمه، گردو) و ادویه‌جات تند (فلفل، دارچین و زنجبیل) بپرهیزید.
لباس‌های لطیف و سبک به‌ویژه از جنس کتان بپوشید و از گرم شدن زیاد بدن به‌ویژه در خواب جلوگیری کنید.
از حمام بسیار گرم و استفاده طولانی از آب‌های معدنی گرم اجتناب کنید.
از مصرف آب با معده خالی و ناشتا خودداری کنید.
درصورتی‌که دچار انواع آلرژی هستید از مصرف میوه‌های لطیف مثل خیار، هندوانه و طالبی که در بدن به سرعت دچار تغییرات نامطلوب می‌شوند، پرهیز کنید.
البته استفاده از آب میوه‌های ذکر شده با کمی شکر برای کاهش حرارت منعی ندارد.
با استفاده از سوپ‌ها و آش‌های ساده با پایه برنج و سبزیجات مرسوم از بروز یبوست جلوگیری کنید.
از سیب و کاهو سکنجبین به‌عنوان میان وعده استفاده کنید.
درصورتی‌که با خوردن میوه‌ای احساس سنگینی، خشکی دهان و پوست و حتی بادگلو زدن داشتید، دیگر آن میوه را مصرف نکنید.
مصرف سبزیجات مخصوص این فصل (مانند ریواس و کنگر) را از یاد نبرید.
بیشتربخوانید:
آشنایی با اخلاط چهارگانه در بدن
ناصر رضایی پور متخصص طب ایرانی گفت: مواد غذایی در مرحله هضم به چهار ماده بنیادین در بدن تبدیل می‌شوند که به آنها اخلاط چهارگانه دم، بلغم، سودا و صفرا می‌گویند. مواد غذایی در مرحله هضم به چهار ماده بنیادین در بدن تبدیل می‌شوند که به آنها اخلاط چهارگانه دم، بلغم، سودا و صفرا می‌گویند.
ناصر رضایی پور در خصوص مزاج سوداوی و راه آسوده شدن از این مزاج، اظهار داشت: نخست باید بدانیم که ما تنها باید سوءمزاج خود را درمان‌کنیم و تبدیل مزاج، کار درست و گاهی ممکنی نیست و هرکس باید در محدوده مزاجی که خداوند برایش مقدر کرده، احساس تندرستی کامل داشته باشد.
وی افزود: مواد غذایی در مرحله هضم کبدی به چهار ماده بنیادین تبدیل می‌شوند که به آنها اخلاط چهارگانه می‌گوییم: دم (خون)، بلغم، صفرا، و سودا. میزان تولید هریک از این چهار خلط از مواد غذایی مختلف، متفاوت است و از همین روست که به خوراک‌های مختلف، خون‌ساز، بلغم‌زا، سودازا یا صفرازا می‌گوئیم.
متخصص طب ایرانی تاکید کرد: هرچیزی، و ازجمله بدن انسان، از مجموعه این اخلاط ساخته‌شده و اندام‌های مختلف، به نسبت‌های متفاوتی به این اخلاط نیازمندند تا کارایی درست و طبیعی خود را داشته باشند؛ مثلاً گوشت و عضلات عمدتاً از «دم» ساخته می‌شوند؛ «بلغم» در مایعات بدن، مانند مایع میان مفصلی، وجود دارد؛ و استخوان‌ها و دندان‌ها بیشتر شامل خلط «سودا» هستند. بنابراین ما برای سالم ماندن و داشتن اعمال طبیعی خود، به میزان‌های طبیعی از همه چهار خلط نیازمندیم. پس سودا بد نیست!
بیشتربخوانید:
چه موادی باعث افزایش سودا می‌شود
رضایی پور با اشاره به اینکه متأسفانه بسیاری از بیماری‌های بشر امروز، به‌خاطر سبک زندگی مدرن و به‌ویژه شهرنشینی، ناشی از بیش‌بود خلط سودا، یا گاهی وجود «سودای غیرطبیعی» در بدن هستند گفت: از همین‌جاست که بسیاری، هر بیماری را به این ماده مظلوم که یکی از چهار ستون دنیای مادی است، نسبت می‌دهند.
به گفته وی، خوب است بیاموزیم که چه چیزهایی سبب افزایش سودا و سوءمزاج آن در بدن هستند. زیاده‌روی در مصرف گوشت گوساله، کاکائو، ماست ترش و کشک، کلم و گل‌کلم، آب‌غوره و سرکه، گوجه‌فرنگی، لوبیا سبز، ذرت، قارچ، فلفل سبز و تندی‌ها، لیموترش و آب‌لیمو، میوه‌های سرد و ترش، گریپ‌فروت، کیوی و خرما نیز زیان‌بار و دردسرآفرین است.
متخصص طب ایرانی افزود: از همه مهم‌تر: خشم، هوای آلوده، خمودگی و دوری از ورزش، خواب کم، مواجهه مکرر با اخبار بد، امواج تلفن همراه، مایکروفر و پارازیت و...، نیز سودازا و بیدارکننده‌اند.
