اما‌و اگرهای ختنه‌کردن پسر‌بچه‌ها

دکتر احمدرضا رفعتی : فوق تخصص جراحی کلیه و مجاری ادراری ؛ فلوشیپ اندویورولوژی و لاپاراسکوپی پیشرفته ؛ عضو انجمن اورولوژی اروپا و آمریکا

تحریریه زندگی آنلاین : پسرها هنگام تولد، پوستی روی انتهای آلت‌شان قرار گرفته که با انجام این عمل برداشته می‌شود. ختنه نوعی عمل جراحی است که مختص نوزادان پسر است. در بدو تولد، نوزادان پسر دارای لایه‌ای پوستی هستند که آلت تناسلی‌شان را پوشانده است. با عمل ختنه این لایه پوستی بریده می‌شود، به طوری که سر آلت تناسلی دیده می‌شود. در اغلب مواقع ختنه را چند روز تا چند ماه پس از تولد با بی‌حس موضعی انجام می‌دهند. در برخی مواقع نیز با بیهوشی انجام می‌شود. ختنه بیشتر در کشورهای مذهبی مرسوم بوده و در برخی از ادیان واجب است. در سرتاسر جهان، حدود 85 درصد از پسرها ختنه نمی‌شوند و حدود 15 درصد ختنه می‌شوند. در استرالیا، اکثر پسرانی که در حدود سال 1950 به بعد به دنیا آمده بودند، ختنه شده بودند. از آن زمان به بعد موج بزرگی از ختنه کردن در استرالیا به راه افتاد، ولی همچنان حدود 20 - 10 درصد پسرها در آنجا ختنه می‌شوند.

بیشتربخوانید:

هشدار برای عفونت‌ ادرار

  اگر پسری ختنه نشود، چه عوارضی دارد؟

عمل ختنه سابقه طولانی دارد و به بیش از 5000 سال می‌رسد. در هنگام تولد، پوست ختنه‌گاه، به غده زیرین آلت تناسلی متصل می‌شود، بنابراین پوست ختنه‌گاه نمی‌تواند به عقب کشیده شود. در دوران ختنگی پوست ختنه‌گاه به پوشاندن و محافظت از این غده حساس ادامه می‌دهد. وقتی که پوست ختنه‌گاه به عقب کشیده می‌شود، می‌توان زیر آن را هنگام حمام کردن و یا دوش گرفتن، شست و تمیز کرد. پوست ختنه‌گاه سرشار از پایانه‌های عصبی است و نقش مهمی در احساسات و عملکردهای جنسی با رشد کودکان ایفا می‌کند. اگر پسری ختنه شود، این غده برای همیشه در معرض دید قرار می‌گیرد. ظاهر آلت تناسلی بسته به اینکه چه مقدار از پوست برداشته شده است و اینکه بریدگی در کجای ختنه‌گاه ایجاد شده است، تغییر می‌کند. ختنه کردن باعث اذیت شدن پسرها پس از سپری کردن دوران بهبودی نمی‌شود، ولی با این کار برخی از مشکلات در زندگی آینده کودک کمتر بروز می‌کنند، مثلا ختنه باعث کاهش خطر ابتلا به عفونت ادراری و یا عفونت زیر پوست ختنه‌گاه می‌شود.

 بحث بر سر ختنه کردن یا نکردن

دلایل مخالفت با ختنه کردن

بسیاری از والدین با ختنه کردن مخالف هستند، زیرا پوست ختنه‌گاه را بخش طبیعی از بدن فرزند خود می‌دانند. برخی از پزشکان این عمل را رد می‌کنند و عده‌ای نیز توصیه می‌کنند. در حال حاضر، دلایل علمی چندانی برای توصیه کردن آن، در اختیار پزشکان نیست. مشکلات کوتاه مدت ختنه، چندان جدی نیستند. این مشکلات آنقدر جزئی هستند که عمدتا به مشکل خاصی برخورد نخواهید کرد. خونریزی کم بعد از عمل هم نادر است. آسیب دیدگی مجرای ادراری و یا از بین رفتن آلت تناسلی و مرگ تقریبا بسیار کم اتفاق می‌افتد. برخی مشکلات دیگر مثل خروج ادرار با سختی و درد (در اثر تنگی) و نگرانی در مورد ظاهر آلت تناسلی ممکن است در دراز مدت ایجاد شود.

بسیاری از خانواده‌ها نگران عوارضی مثل چسبندگی در آلت تناسلی، عفونت، خونریزی و تحریک نوک آلت تناسلی هستند، ولی این گونه موارد بسیار کم رخ می‌دهند.

 بیشتر بخوانید:

عفونت ادراری از نگاهی دیگر

  دلایل ختنه کردن چیست؟

در بسیاری از کشورها، دلیل اصلی آن باورهای دینی و مذهبی مردم است. در گذشته این عمل در سنین 6 – 5 سالگی انجام می‌شد که ممکن بود با برخی آثار روحی – روانی بر روی پسر بچه‌ها همراه باشد، اما این روزها این کار را چند روز بعد از تولد انجام می‌دهند. رایج‌ترین روش انجام این عمل هم روش حلقه است. به این ترتیب که ابتدا پزشک یک حلقه در قسمت کلاهک آلت قرار می‌دهد و با استفاده از نخ آن را محکم می‌کند، به طوری که به قسمت بالایی آلت خون نرسد و به تدریج کبود شود. سپس پوست ختنه گاه بریده می‌شود و حلقه حدود 12 – 6 روز بعد از عمل، خود به خود از آلت جدا می‌شود و می‌افتد. در مورد کودکان هموفیلی و کودکانی که به اختلالاتی همچون انعقاد خون دچار هستند، بهتر است در این باره با دقت و تمرکز بیشتری این کار انتخاب شود. معمولا برای نوزادان تازه متولد شده ختنه به روش جراحی انجام می‌شود. بسیاری از پزشکان معتقدند که ختنه کردن باعث کاهش احتمال عفونت ادراری در پسران می‌شود، هر چند که عفونت ادراری در مردان بسیار کمتر از زنان شایع است. برخی از پزشکان معتقدند که احتمال ابتلا به ویروس (HIV) با ختنه کردن، کمتر می‌شود، مخصوصا در مناطق پرخطر آفریقا، همچنین خطر ابتلا به زگیل تناسلی در کشورهایی که واکسنی برای آن در دسترس نیست، نیز کاهش می‌یابد. ختنه کردن باعث کاهش خطر ابتلا به سرطان آلت تناسلی می‌شود. این مسئله عمدتا در سنین بالا رخ می‌دهد.

 بیشتربخوانید:

ختنه در نوزادی و شیرخواری

مراقبت بعد از ختنه کردن

حتما به نکات بعد از عمل جراحی توجه کنید. نوزادتان احتمالا بعد از عمل، دچار سوزش می‌شود و کمی ناآرام می‌باشد. این مسئله طبیعی است. با صلاحدید پزشک از پمادهای استریل برای ضد عفونی کردن استفاده کنید. دادن قطره استامینوفن زیر نظر پزشک نیز می‌تواند به کاهش درد او کمک کند. با شیر دادن به کودک به آرامش و تسکین او کمک کنید. بعد از تعویض پوشک، پانسمان را عوض کنید. مراقب تب کودک باشید و دمای بدن او را مرتب چک کنید.