میلگرد بستر، یک عضو بسیار مهم در ساختمان‌سازی است و در واقع روشی برای مقاوم‌سازی ساختمان به شمار می‌رود. این سیستم می‌تواند از سازه در برابر عوامل مختلفی محافظت کند و نسبت به بسیاری از سیستم‌های حفاظتی، عملکرد بهتری دارد. همانطور که این سیستم عملکرد مناسبی دارد، جزئیات پیچیده‌ای هم دارد و اجرای آن ابدا راحت نبوده و نیازمند رعایت نکات زیادی است.
از این رو در ادامه این نوشته قصد داریم به صورت کلی به بررسی اینکه میلگرد بستر چیست و چه جزئیاتی دارد، بپردازیم؛ تا انتها همراه ما باشید.
میلگرد بستر چیست؟
میلگرد بستر، نوعی مقرون به صرفه و مناسب از سیستم‌های مقاومتی برای انواع سازه‌های مختلف است که برای کل سازه و اتصالات آن به کار گرفته می‌شود. همچنین در صورت وجود آسیب و ترک بر روی دیوار، این سیستم شرایطی شبیه به بخیه را برای دیوارهای سازه ایجاد می‌کند، فاصله بین ترک‌ها را کم کرده از تخریب بیشتر جلوگیری می‌کند.
میلگرد بستر بیشتر برای سازه‌های آپارتمانی و برج‌ها کاربرد دارد اما محدودیتی برای اجرای آن نیست. میلگرد عنصری است که می‌تواند به سازه خاصیت انعطاف بیشتری بدهد و بنابراین، به صورت کلی در پاسخ به این سوال که کاربرد میلگرد بستر چیست، می‌توان گفت که این سیستم برای افزایش شکل پذیری اجرا می‌شود.
میلگرد بستر از دو آرماتور موازی با طول 3 متر تشکیل می‌شود. فاصله عرضی میان این میلگردها بر اساس استانداردهای موجود متغیر بوده و می‌تواند 5.5، 11 و 15 سانتی متر باشد. در این بین برای افزایش مقاومت این بستر، معمولا چند میلگرد را که به فرم زیگزاگی است بین آرماتور‌ها جوش می‌کنند. همچنین برای ایجاد اتصال بین میلگردها و بستر از قلاب استفاده می‌شود. قلاب‌ها انواع مختلفی دارند و انتخاب نمونه نهایی بر اساس شرایط صورت می‌گیرد. برخی از رایج‌ترین انواع‌ای قلاب‌ها عبارت‌اند از:
- گیره میلگرد بستر گالوانیزه مدل 4G-15-2
- گیره میلگرد بستر با ضخامت 2 میلی متر
- قلاب میلگرد بستر گالوانیزه مدل B10-15-30
- قلاب میلگرد بستر مفتولی با ضخامت 7mm
- قلاب میلگرد بستر مفتولی با ضخامت 4mm
تاریخچه میلگرد بستر
بر خلاف بسیاری از سازه‌های مقاومتی، میلگرد بستر دارای تاریخچه بسیار جالبی است! شهر‌های اروپایی و آمریکایی، زیبایی خود را که به واسطه آسمان خراش‌ها ایجاد شده مدیون این سیستم هستند.
بکارگیری این سیستم در اوایل قرن نوزدهم میلادی توسط اروپاییان صورت گرفت اما توسعه اصلی این سیستم توسط آمریکایی‌ها و کانادایی‌ها انجام شد. این سیستم یکی از بهترین و کم هزینه‌ترین سیستم‌ها برای افزایش مقاومت در ساختمان‌های بلند است و امروزه به صورت گسترده‌ای استفاده می‌شود.
مزایا و معایب میلگرد بستر
میلگرد بستر مانند هر سیستم دیگری دارای یک‌سری مزایا و معایب است و نواقص خاص خود را دارد. در ابتدا به مزایای این میلگرد بستر پرداخته‌ایم که عبارتند از:
- عدم نیاز به دوغاب ریزی
- افزایش شکل پذیری دیوار
- امکان استفاده به صورت قائم
- اتصال ایمن دیوارهای مقاطع به هم
- افزایش مقاومت برشی درون صفحه‌ای دیوار
- ایجاد مقاومت بالا در سازه در مقابل زلزله و..
بعد از مزایا، نیاز است که بررسی کنیم معایب میلگرد بستر چیست که این موضوع به شرح زیر است:
- نیاز به محاسبات دقیق مهندسی شده بدون کوچک‌ترین جای اشتباه
- وجود استانداردهای فنی بسیار زیادی که ملزم به رعایت آنها هستید
- وجود کوچک‌ترین اشکال در محاسبات منجر به تغییر شکل دیوارها می‌شود
به زبان ساده‌تر، میلگرد بستر یک سیستم بسیار حساس است که نیاز به مهندسی دقیقی دارد و به جز نیروی متخصص و ماهر، شخص دیگری امکان اجرای آن را ندارد. جدا از این، ضوابط قانونی خاص و استانداردهای مختلفی وجود دارند که برای بکارگیری این سیستم باید در نظر داشته باشید که البته در ادامه به بررسی این ضوابط خواهیم پرداخت.
مراحل اجرای میلگرد بستر
پیشتر بررسی کردیم که این سیستم نیاز به مهندسی بسیار دقیقی دارد و از این رو می‌توان نتیجه گرفت که اجرای آن دارای جزئیات زیادی است! به این جهت که این جزئیات فرم آکادمیک داشته و بسیار گسترده هستند و در این نوشته نمی‌گنجند، در ادامه تنها به بررسی کلی مراحل اجرای آن خواهیم پرداخت.
مشخص کردن محل نصب گیره‌ها در ستون
در اولین مرحله باید محل نصب گیره‌های مورد نیاز را مشخص کنیم. فاصله بین محل‌های مشخص شده معمولا 40 سانتی متر است و این بسیار اهمیت دارد که فواصل در واقعیت، اولا یکسان باشند و ثانیا با نقشه کشیده شده و با محاسبات هم خوانی داشته باشند. در ادامه محل‌های مشخص شده را با دریل، سوراخ کاری کرده و با رول پلاک علامت گذاری می‌کنیم.
اعمال وادارهای میانی
به احتمال زیاد برایتان سوال باشد که وادار میانی در سیستم میلگرد بستر چیست و در چه زمانی باید اعمال شود چرا که این عنصر در برخی از سیستم‌ها وجود دارد نه همه آنها.
وادارهای میانی تنها در زمانی اعمال می‌شوند که طول دیوارها بیشتر از 4 متر باشند. این عناصر برای اتصال گیره‌ها استفاده می‌شوند و گیره‌ها باید در 40 سانت بالاتر و پایین‌تر از وادار نصب شوند.
ساخت دیوارها
در مرحله ساخت دیوارها که مرحله آخر هم هست، باید دیوارها به فرم عادی با استفاده از بلوک و سایر مصالح ساخته شوند. همچنین در این مرحله باید از عایق هم استفاده کرد که معمولا از پشم شیشه یا توری مرغی استفاده می‌شود.
ضوابط اجرای میلگرد بستر
همانطور که پیشتر اشاره شد، اجرای میلگرد بستر نیازمند برخی ضوابط است که این موارد عبارتند از:
- میلگرد بستر قطری مشخص داشته باشد
- نسبت ارتفاع به طول دیوار تا حد ممکن محدود شود
- فرم نردبانی این میلگردها با جوشکاری مناسب ایجاد شود
- فضای بین بلوک‌ها یا آجر‌ها تا حد امکان کم در نظر گرفته شود
- ترجیحا از این سیستم در دیوارهای سفالی و آجری استفاده شود
- قرار دادن اتصالات کنترل‌کننده در قسمت‌هایی که امکان تنش وجود دارد
جمع بندی
میلگرد بستر، یک سیستم بسیار کارساز برای افزایش مقاومت یک سازه، خصوصا مقاومت کششی و شکل پذیری بوده و مخصوصا در 70 سال گذشته بسیار مورد توجه قرار گرفته است. اجرای این سیستم به واسطه وجود قوانین و ضوابط زیاد و همچنین اصول بسیار دقیق، کاری بسیار تخصصی است و لزوما باید توسط نیروی متخصص صورت گیرد. از این رو جزئیات این سیستم زیاد هستند و ما در این نوشته به صورت کلی کوشیدیم بررسی کنیم که میلگرد بستر چیست و چه جزئیاتی دارد.
یکی از نکات مهم برای اجرای این سیستم، استفاده از میلگرد‌های با کیفیت است و از این رو باید از فروشگاه‌های معتبر اقدام به خرید میلگرد کنید. آیرومارت یکی از فروشندگان معتبر آهن آلات ساختمانی و صنعتی در ایران است که محصولات خود را از تولیدکنندگان داخلی و خارجی تامین می‌کند.
با مراجعه به سایت آیرومارت به نشانی www.iromart.com و یا تماس با شماره تلفن. 02145306 می‌توانید از قیمت میلگرد در سایزها و برندهای مختلف مانند قیمت میلگرد پرشین، اصفهان، میانه، نیشابور و ... و هر نوع مصالح آهنی دیگری اطلاع حاصل کرده و اقدام به خرید کنید.
