عصر ایران - پیش از آغاز اصل سخن، تاکید می کنیم که عصر ایران به گواهی آرشیو خود (از جمله چند لینک پایان این مطلب)، از همان ابتدا مخالف سرسخت موسسات کنکور و کمک آموزشی بوده و هست و خواهد بود؛ چرا که این موسسات را برغم آن که عناوینی چون آموزشی و کمک آموزشی و انتشارات و نظایر این ها یدک می کشند، مافیای کاسبی از استرس دانش آموزان به ویژه در مقطع کنکور می داند و معتقد است یکی از عوامل تشدید بی عدالتی آموزشی، همین موسسات هستند چرا که رسماً نظام آموزشی معطوف به کنکور را پول زده کرده اند و چون قشر محروم جامعه نمی تواند از کتاب های کمک درسی و نکته و تست و کنکورهای آزمایشی آنها بهره مند شود، در رقابت اصلی کنکور، عقب می ماند و رفته رفته از صحنه دانشگاه حذف می شود.
اگر یک وزارت آموزش و پرورش قوی و با عرضه داشتیم، لحظه ای در تعطیلی این بساط پر فساد مردد نمی شد و آبروی نظام اموزشی را به پای چند موسسه کاسبکار، قربانی نمی کرد.
بنابر این، چند سطر آینده در دفاع از موسسه ای که آموزش و پرورش تعطیل اش کرده نیست، بلکه تلاشی است برای پاسداشت آزادی های عمومی و قانونگرایی و نظام مند کردن رفتارهای سلیقه ای مسؤولان. (این دو موضوع را تفکیک کنید)
روز گذشته معاون وزیر آموزش و پرورش و رئیس سازمان مدارس غیردولتی در یک گفت و گوی تلویزیونی از تعطیلی موسسه "گاج" خبر داد و گفت: در زمان اغتشاشات و جمعه‌روزی، در سوالات امتحانی درس ادبیات، جهت‌گیری‌اش به سمت تحریک به اغتشاشات بود. بنابراین حکم تعطیلی اش را صادر کردیم. (فیلم و سوالات را اینجا ببینید)
ماجرا از این قرار است که در یکی از جمعه های آذر سال گذشته، موسسه گاج در آزمون ادبیات پایه دوازدهم علوم انسانی چند بیت از اشعار فرخی یزدی را آورده و نکات ادبی اشعار را از دانش آموزان پرسیده است.
محتوای اشعار نیز مانند سایر اشعار فرخی یزدی، انتقادی، نکوهش استبداد و تلاش برای آزادی بوده اند.
محمد فرخی یزدی بین سال های 1268 تا 1318 خورشیدی می زیسته و طبیعتاً اشعارش ناظر به وضعیت زمانی خویش بوده است. او را به دلیل آزادیخواهی و اشعار انتقادی اش، در زندان قصر، حبس کردند و همان جا هم جان سپرد و به روایتی کشته شد.
تصویر و سلول فرخی یزدی در زندان قصر
اما درباره تصمیم وزارت آموزش و پرورش چند نکته قابل تأمل است:
1 - بسیار مشتاقیم هم این موسسه و هم بقیه موسسات کنکور به زودی تعطیل شوند اما به دلایل مبنایی که چکیده اش را در سطور ابتدایی این نوشتار آوردیم و نه به بهانه های عجیب.
2 - این که در یک آزمون خاص یک رشته و یک پایه در یک روز، چند شعر انتقادی و به قول معاون وزیر جهت دار بیاید، واقعاً مشمول کدام جرم از جرائم مصوب مراجع قانونی کشور است که به استناد آن، یک موسسه را تعطیل کنند؟
گیریم که طراح سوالات این درس، بر اساس وقایع آن روزها این ابیات را انتخاب کرده است و اصلاً فرض را بر این بگذاریم که سوء نیت هم داشت است و مجرم است (که البته نیازمند اثبات با ادله حقوقی است) ؛ آیا با خطای یک فرد، کل یک موسسه را باید تعطیل کنند؟ آیا در خود آموزش و پرورش، خطا و خطاکاری وجود ندارد؟ آیا به این دلیل آموزش و پرورش را تعطیل می کنند یا مثلا به خاطر اختلاس رئیس یک بانک - ولو آن که بعد از اختلاس به کانادا هم فرار کند - کل آن بانک را می بندند؟
تنها جایی که می گویند اگر یک نفر خطا کرد همه را تنبیه می کنند، ارتش است که آن هم برای تقویت نظم و ارتقای قدرت نظامی سربازان است. برای آموزش و پرورش زشت و زننده است که به خاطر خطای یک فرد - تازه اگر بپذیریم که خطایی صورت گرفته - کلی انسان دیگر را مجازات کند.
به حضرات مدیران ارشد آموزش و پرورش اطمینان می دهیم کسی برخورد اخیرشان را نشانه وفاداری آنها به نظام و انقلاب تلقی نمی کند چرا که برعکس، چنین رفتارهایی، آب به آسیاب دشمن ریختن است و بدبین کردم مردم.
3 - خود شاعر ( فرخی یزدی) را به خاطر اشعارش زندانی کردند و یک قرن بعد، مسوولان آموزش و پرورش، حکم تعطیلی موسسه ای را به خاطر بازنشر اشعارش صادر کردند.
این رفتار مدیران آموزش و پرورش، دقیقاً شبیه همان رفتاری است که با فرخی یزدی شده است. نه مسوولان آن زمان سعه صدر داشته اند و نه مدیران امروز آموزش و پرورش از سعه صدر کافی در این مورد برخوردار بوده اند و هر دو، دستور برخورد صادر کرده اند. این مشی مسوولان کنونی اموزش و پرورش، قطعاً مخالف اصول بنیادین جمهوری اسلامی است که متأسفانه کمتر بدان ها بها داده می شود.
4 - اصلاً مگر قرار نبود فقط با آنهایی که اغتشاش می کنند و به اموال عمومی و خصوصی آسیب می رسانند و به مردم و نیروهای نظامی و انتظامی تیر و قمه می زنند برخورد شود و کسی با معترضین آرام کاری نداشته باشد. یادمان نرفته که آن روزها، همه مسوولان می گفتند اعتراض حق مردم است ولی اعتراض با اغتشاش و ایجاد ناامنی فرق دارد.
به فرض که طراح این سوالات هم اعتراض داشته و اعتراض خود را با طرح چند تا تست کنکوری بیان کرده است. آیا اغتشاش کرده؟ بانک آتش زده؟ به ماشین پلیس سنگ زده؟ نیروهای حافظ امنیت را مضروب کرده؟ محاربه کرده؟
فرض حداکثری این است که او اعتراض کرده که به قول همه مسوولان، حق همه مردم است.
چرا باید در جمهوری اسلامی، با کسی که چنین اعتراض کوچک و البته بی اثری کرده برخورد شود؟ واقعاً زشت نیست که بگویند و بنویسند چهار تا تست در یک آزمون غیر رسمی و آزمایشی که آن هم محدود به درس ادبیات کلاس چهارم علوم انسانی بوده، تحمل نشد؟!
پاس گل زیباتر از این به مخالفان جمهوری اسلامی؟!
5 - بدتر از همه این که در ذهنیت مسوولان آموزش و پرورش، اشعار انتقادی ناظر به استبداد، متوجه وضع کنونی شده است و سپس با تصمیم نابخردانه و اعلام آن، آنچه در ذهن خودشان می گذشته را علنی کرده و موضوع را از یک امتحان ساده و محدود و یک اتهام ذهنی به کل کشور و افکار عمومی تسری داده و سوژه درست کرده اند!
6 - ناآرامی های سال گذشته، تمام شد و هیچ وقت، هیچ کس نگفت که چهار تا شعر در داخل یک آزمون آزمایشی یک پایه خاص، حتی ذره ای به ملتهب کردن فضا افزود. در طول این ماه ها، اصلاً کسی نفهمید که چنین آزمونی با چنین سوالاتی وجود خارجی داشته است، چه رسد به این که تحریک به اغتشاش شود!
حالا معاون وزیر آموزش و پرورش روی چه حساب و کتابی می گوید "سوالات مطرح شده به سمت تحریک برای اغتشاشات بوده است" الله اعلم!
7 - این که هشت ماه بعد از آن آزمون، مسوولان آموزش و پرورش تازه متوجه شده اند چنان سوالاتی در آذر ماه گذشته مطرح شده است (تازه آن هم بعد از این که یک روزنامه اصولگرا بدان پرداخت) خود، نشان بی اهمیت بودن موضوع است و الّا اگر واقعاً این سوالات عامل تحریک به اغتشاش بودند، حتماً همان زمان سر و صدایش بلند شده بود.
یعنی واقعاً کسی متوجه نشد که یکی از محرک های اغتشاشات، همین چهار تا سوال بودند و 8 ماه بعد یک روزنامه فهمید و مسوولان آموزش و پرورش احساس کردند که اگر واکنش تندی نشان ندهند، ممکن است شریک جرم تحریک کنندگان باشند؟!
این چه فضای مسمومی است که در کشور ایجاد شده؟!
8 - از مسوولان آموزش و پرورش می خواهیم دیگر به گاج اجازه فعالیت مجدد ندهند تا این شبهه پیش نیاید که همه این ها بازی تبلیغی برای معروف تر شدن گاج بود. (جالب اینجاست که چند ساعت بعد از اظهارات معاون وزیر درباره تعطیلی گاج، این موسسه اطلاعیه داده که تعطیل نیستیم و با قدرت ادامه می دهیم.)
بقیه موسسات مشابه را هم تعطیل کنند تا شبهه دوم شکل نگیرد که تست و شعر و فرخی یزدی و اغتشاشات بهانه ای برای حذف یک رقیب بوده و ماجرا چیز دیگری است.
اما حکم این تعطیلی ها را همان گونه که گفتیم، به خاطر آسیب های جدی این موسسات به روح و روان دانش آموزان و اقتصاد خانواده ها و اخلال آنها در عدالت آموزشی صادر کنند.
آموزش و پرورش مدرسه و خانواده محور، بدون حضور کاسبان تست و کنکور ، حتماً فضای سالم تری خواهد بود.
اگر مدیران آموزش و پرورش این قدر حساس هستند که نمی توانند از چهار تا تست تاریخ گذشته بگذرند، چگونه می توانند از فاجعه ای که این مؤسسات ، مؤسس آن در فضای آموزشی هستند، بگذرند؟ فاجعه ای که در برابر این چند بیت فرخی انگشت شمار فرخی یزدی، دیوانی قطور است که البته لابلای آن، کلی اسکناس گذاشته اند!
