سرویس سیاست مشرق - «وبلاگ مشرق» خوانشی روزانه در لابه‌لای اخبار و اتفاقات کشور است. ما درباره این خوانش البته تحلیل‌ها و پیشینه‌هایی را نیز در اختیار مخاطبان محترم می‌گذاریم. 7:30 هر روز با بسته ویژه خبری-تحلیلی مشرق همراه باشید.
***
پیشنهاد جالب وزیر روحانی به رئیسی
علی ربیعی، فعال چپ و سخنگوی دولت روحانی به تازگی طی یادداشتی با محوریت مشکلات اقتصادی؛ پیشنهاد جالبی را برای دولت مطرح کرده که در خور توجه و تأمل است.
به گزارش اعتمادآنلاین، آقای ربیعی در یادداشت خود با اشاره به مشکلات اقتصادی و گرانی فعلی می‌نویسد:
"با این وصف و با وجود مشکلات اقتصادی، شایسته است گروه‌های هدف، انسان‌های تنها، فرزندان بهزیستی که جامعه، باید مسوولیت خانواده بودن برای آنها را بر عهده بگیرد تا افراد دارای معلولیت به خصوص کسانی که هیچ خانواده‌ای ندارند، همچنین بچه‌هایی که حاصل فقر و آسیب‌های اجتماعی هستند، سالمندان و همه آنهایی که با فرصت‌های نابرابر اجتماعی مواجه هستند در یک اهتمام عمومی توسط دولت‌ها، نهادهای مدنی و همچنین به عنوان مسوولیت اجتماعی برای تک تک افراد جامعه، مورد توجه ویژه قرار گیرند."[1]
*پیشنهاد آقای ربیعی که البته در دوره حضور شخص آقای ربیعی در وزارت کار دولت روحانی هم در ابعادی پی گرفته شد (مثل پیگیری چرایی عدم حضور کودکان 7 ساله در مدرسه از خانواده‌ها) بسیار عقلانی و البته ضروری است.
جای این امیدواری هست که با توجه نمایندگان محترم مجلس که نشان داده‌اند به امورات جهادی توجه ویژه دارند؛ قوانینی در این زمینه تصویب شود تا جامعه و دولت وظایف خود در این زمینه را دقیقا احصا کند، بشناسد و به آنها عمل کند.
صحبت‌های دکتر ربیعی همچنین از این حیث نیز دارای اهمیت است که جمعیت ایران رو به کهنسالی می‌رود و ضرورت مراقبت‌های مورد اشاره ربیعی صد چندان می‌شود.
دقت شود که جامعه‌ای که در آن مفهوم "توجه و کرامت" دارای اقبال باشد؛ مقوله "حال خوب" و "احسن‌الحال" نیز در مدار ترویج قرار می‌گیرد و خیر عمومی کثیر می‌شود.
انسان‌ها خاصه در جامعه اسلامی هرگز و در هیچ حالتی نباید احساس کنند که دچار بی‌پناهی شده‌اند و پشتیبانی ندارند.
***
وقوع یک تراژدی در سیاست ایران!
ابراهیم نکو، از نمایندگان ادوار مجلس در بخشی از یک مصاحبه که سایت روزنامه آرمان ملی آنرا منتشر کرد، پیرامون انتخابات امسال، اظهار کرده است: وقتی دلجویی و اقناع صورت نمی‌گیرد، نمی‌توان انتظار داشت آنها _اغتشاشگران- به مسیر مورد نظر برگردند. سوال این است که آیا اقتصاد در مسیر درست خودش قرار گرفته است؟ آیا مردم رضایت دارند از وضعیت؟ طبیعتا نه.
او می‌افزاید: هر روز شاهد افزایش سرسام‌آور قیمت‌ها را شاهد هستیم، دولت برای کسری بودجه هر روز قوانین سخت‌گیرانه از جمله نرخ مالیات‌ها را اعمال می‌کند.
نکو تصریح می‌کند: با توجه به شرایط موجود بعید است مشارکت مردم در انتخابات پیش رو به سمت ایده‌آلی برود!
او همچنین اظهار می‌کند: اگر از چهره‌ها و جناح‌های موثر و قابل قبول مردم اگر مانند گذشته مورد بی‌مهری قرار بگیرند، مردم نیز مشارکت نخواهند داشت لذا توصیه می‌شود که در بحث صلاحیت‌ها، میدان را برای افراد باز بگذارید. حرف‌های من بدبینانه نیست، شرایط واقعی جامعه است. واقعیت این است که مشارکت در حال حاضر از دوره گذشته بالاتر نخواهد بود و شاهد کاهش هم هستیم.[2]
*از مبانی غلطی که در گفته‌ها و تحلیل آقای نکو وجود دارد که بگذریم؛ بیان 2 نکته درباره این قبیل اظهارات ضروریست:
اول: مخالفت کسانی از مردم با رویه‌های سیاسی یا اعتراض همه مردم به گرانی و سایر مخالفت‌ها و اعتراض‌ها نه تنها دلیلی بر قهر از صندوق رأی نیست که اتفاقا دلیل اقبال به صندوق رأی است.
چه اینکه منهای مخالفت‌ها و اعتراضات غیر عقلانی اما مشکلات فعلی از قبیل گرانی و یا برخی رویه‌های سیاسی غلط بین برخی مسئولان مثل ناکارآمدی یا تبعیت از لایک‌ها؛ جمله بر اثر "رأی بد" در انتخابات‌ها حادث شده‌اند و اینک اگر کسی می‌خواهد با این رخدادها به مخالفت برخیزد یا به آنها اعتراض کند؛ راهش صرفا و فقط از صندوق رأی و "رأی خوب" می‌گذرد.
به سخن دیگر اینکه شاهد یکی از تراژیک‌ترین رخدادهای سیاسی هستیم و آن اینکه عده‌ای با بددلی یا نفهمی قصد دارند اصلی‌ترین انگیزه حضور مردم در انتخابات که همان اعتراض به مشکلات است را به عاملی برای قهر از صندوق تبدیل کنند و البته این توضیح را هم نمی‌دهند که وقتی کسی صندوق رأی را بر زمین می‌گذارد یعنی به برداشتن سلاح علیه نظام سیاسی کمک کرده است.
و دوم: مشارکت بالای انتخاباتی اگرچه یک امتیاز است لکن تعیین‌کننده چیزی نیست اما قانون کشور در صورت کوچکترین خدشه‌ای؛ لرزه‌ی ارکان حاکمیت را رقم خواهد زد.
لذاست که قوت و قوام یک نظام سیاسی در بحث مردمسالاری نیز در وهله اول منوط به رعایت قانون، برگزاری یک انتخابات قانونی و ایستادن پای رأی مردم به حکم قانون است.
حال اینکه بحث مشارکت حداکثری نیز به این امتیازات افزوده شود اگرچه یک امتیاز خواهد بود اما همانطور که بیان کردیم یک رکن نیست.
*گفتنیست برخی اصلاح‌طلبان ستادی تا این لحظه قصد دارند دست به "تحریم انتخابات" بزنند.
مسئله نبود نامزد دلخواه در انتخابات بعنوان بهانه‌ای برای رأی ندادن نیز به لحاظ عقلانی یک حرف غلط است زیرا در منطق دموکراسی؛ در چنین شرایطی باید به نامزد نزدیک رأی داد. نظیر رفتاری که اصلاح‌طلبان در سال 92 و پس از ردّ صلاحیت مرحوم هاشمی انجام دادند.
***
کنایه صریح ایران به جزایر اختلافی ژاپن و روسیه
چرا ایران با "روسیه و سوریه" ارتباط دیپلماتیک دارد!؟
فرشاد مؤمنی، اقتصاددان و از چهره‌های نزدیک به جریان چپ؛ اخیراً طی اظهاراتی که سایت جماران آنها را منتشر کرد، گفته است:
"در همین روزهای اخیر دیدید که کسانی که از سر نادانی دلخوش کرده بودند به مثلا پشتیبانی پوچ، توخالی، فریبکارانه، ظالمانه و استثماری چین و روسیه در ایران؛ دیدند که هر کدام از این کشورها که بوی پول بیشتر از جای دیگری به مشامشان رسید، تمام آن ماجراها و تعهدات قبلی با شما را زیر پا گذاشتند. در همین جلسه شنیدید و برای شما توضیح داده شد که روس‌ها در قرارداد ترکمنچای با همه جنایت ها و زورگویی ها و استثمار قول داده بودند پشتیبان بقای قاجار باشند، با این حال هر بار که تحت این عنوان می شد آشوب جدیدی در ایران راه انداخت و به روی مردم اسلحه کشید، آنها این را بهانه کرده و به شهرهای ما حمله می کردند. اما هر بار که قرار بود وفای به عهد باشد و پردداخت هزینه و نشان دادن شرافت؛ از آنها خبری نبود. نه از روس ها و نه انگلیسی‌ها. "[3]
این اظهارات و طعنه‌ها در حالی است که رئیس شورای راهبردی روابط خارجی کشورمان به تازگی در دیدار با سفیر ژاپن به جزایر اختلافی روسیه و ژاپن اشاره کرده و از این گفته است که دو کشور باید در این زمینه با یکدیگر گفتگو داشته باشند.
*یک اتفاق ضد پیشرفت در ایران این است که ذهن برخی خواص و مراجع اجتماعی در منتهای دوری از واقعیت‌ها قرار دارد و تحلیل‌های آنها بعضا در رخدادی در گذشته توقف کرده است.
برای چنین افرادی؛ رابطه دیپلماتیک به این معنی است که هر کشوری که با ایران مراوده دارد باید بلافاصله از کاخ حکومتی خود اذان پخش کند و به کتاب مقدس سوگند یاد کند که در قبال ایران مرتکب هیچ اشتباهی نخواهد شد وگرنه استعمار و دشمن ملت ایران است!
و البته این قاعده هرگز شامل آمریکا نیست و یا اگر هم باشد بسیار رقیق‌تر است!
این افراد متوجه نیستند که رابطه دیپلماتیک به معنی کرنش و تعظیم و یکی شدن نیست. همانطور که به معنی صفر شدن دشمنی و اشتباه هم نیست.
ایران اسلامی با روسیه رابطه دارد همانطور که با سوریه و سایر کشورها در مراوده است.
با این تفاوت که روسیه در سطح بالاتری از قدرت و اقتصاد است و بخشی از منافع بزرگش نیز با هژمونی ایران اسلامی در یک راستا قرار گرفته است.
و از همین رو ایران با روسیه و کشورهای هم‌ترازی مثل چین روابط گسترده‌تری دارد.
اما آیا این روابط گسترده‌تر به معنی کرنش و یکی شدن است؟
آیا روابط ما با روسیه به این معنیست که روس‌ها ممکن نیست علیه ما اشتباه کنند!؟
حتما اینگونه نیست و طعنه و کنایه‌های امثال مؤمنی (که تأکید می‌شود اغلب شامل آمریکا نمی‌شود!) گاهی به دلیل برداشت اشتباه این افراد از مفهوم روابط دیپلماتیک، معاهدات راهبردی و همسویی مقطعی یا دائمی منافع بین دو کشور است.
دقت شود که در صورت وقوع اشتباه بین دو کشوری که با یکدیگر روابط دیپلماتیک دارند؛ پاسخ و تلافی هرگز به این صورت نیست که مثلا سفیر کشور مقابل را اعدام کنند یا سفارتخانه آتش بزنند و یا روابط را قطع کنند!
بلکه در عرف دیپلماتیک؛ از این قبیل است که سفیر کشور مقابل را احضار می‌کنند، در سطح مقامات بلندپایه و از پشت تریبون اعتراض رسمی خود را اعلام می‌دارند و گاهی هم اقدام همسطح انجام می‌دهند.
و البته انتظار دانستن این قبیل بدیهیات از امثال آقای مؤمنی انتظار زیادی نبوده و نیست!
مثال‌های تاریخی نیز در این زمینه بسیار است و یک مطالعه ساده در این مثال‌ها به هر مخاطبی نشان می‌دهد که روابط دیپلماتیک چگونه مزاجی دارد و در هنگام اشتباه طرف مقابل چگونه باید برخورد کرد!؟
گفتنیست، رئیس شورای راهبردی روابط خارجی کشورمان، روز دوشنبه گذشته با سفیر ژاپن دیدار کرد و بهترین راه برای حل‌وفصل اختلافات ارضی ژاپن و روسیه درباره چهار جزیره واقع در اقیانوس آرام را «مذاکره مستقیم بین دو کشور، به ویژه با توجه به شرایط کنونی و پرتنش منطقه شرق آسیا» دانست. [4]
***
1_ https://www.etemadonline.com/tiny/news-622837
2_ https://www.armanmeli.ir/fa/tiny/news-1061269
3_https://www.jamaran.news/fa/tiny/news-1600886
4_https://www.scfr.ir/fa/400/153157