حتی داروخانه‌ها هم به جویندگان قرص‌های لاغری، متفورمین را توصیه می‌کنند و حالا با تصوری که درباره کاهش وزن با متفورمین به ویژه میان جوان‌ها تقویت شده، آمار مصرف این دارو افزایش پیدا کرده است. اما آیا داروی کنترل قند خون می‌تواند منجر به کاهش وزن شود و استفاده از آن می‌تواند عوارضی داشته باشد؟
همشهری آنلاین نوشت: همین چند وقت پیش بود رئیس سازمان غذا و دارو متفورمین را نخستین داروی پرمصرف در کشور اعلام کرد و گفت: یک میلیارد و 224 میلیون عدد، میزان تولید متفورمین در کشور و 920 میلیارد تومان ارزش ریالی آن در بازار است که در 5 ماه اول 1402 در صدر مصرف عددی داروی کشور قرار داشته است. مدیرکل آمار و مهندسی اطلاعات سازمان بیمه سلامت ایران هم متفورمین را جزو داروهای پرمصرف بیمه‌شدگان این سازمان در کشور عنوان کرد و افزود: در 1401 حدود 48 میلیون و 700 قرص متفورمین مصرف شده است. هفته گذشته هم مدیرکل بیمه سلامت همدان متفورمین را پرمصرف‌ترین دارو در این استان اعلام کرد.
متفورمین یکی از قرص‌هایی است که برای کنترل میزان قند خون افراد مبتلا به دیابت نوع 2 (افراد غیروابسته به انسولین)، درمان سندرم تخمدان پلی‌کیستیک یا اختلال متابولیسم کربوهیدرات تجویز می‌شود. پزشک این قرص را برای افراد مبتلا به دیابت تجویز می‌کند، اما میزان توصیه به مصرف آن برای کاهش وزن هم زیاد است و از مهم‌ترین عواملی است که باعث شده این دارو در صدر پرفروش‌ها قرار بگیرد. اما سؤال اینجاست که آیا این دارو با این میزان از استقبال، می‌تواند منجر به کاهش وزن در افراد شود یا این که مصرف خودسرانه آن چه عوارضی را برای افراد به دنبال خواهد داشت؟
معاون پژوهشی مرکز تحقیقات غدد و متابولیسم و رئیس بخش غدد بیمارستان شریعتی درباره این که آیا تصور عموم افراد درباره خاصیت لاغرکنندگی داروی متفورمین صحیح است، به همشهری آنلاین گفت: متفورمین جزو داروهای کاهنده وزن نیست، البته ممکن است که مصرف آن در حد یک تا کیلوگرم منجر به کاهش وزن افراد شود. اما معمولا تغییر زیادی در کاهش وزن ندارد.
دکتر محمدرضا مهاجری افزود: این دارو علاوه بر کنترل میزان قند خون در افراد مبتلا به دیابت نوع2 درباره زنانی که دچار پلی‌کیسیت هستند هم با توصیه پزشک مورد استفاده قرار می‌گیرد، چون به تخمک‌گذاری کمک می‌کند. نکته هم اینجاست که حداقل باعث افزایش وزن در این افراد نمی‌شود.
او در پاسخ به این سؤال که آیا مصرف این دارو عوارضی خواهد داشت، بیان کرد: متفورمین جزو داروهای با عوارض بسیار کم است. عمر استفاده از این دارو اکنون به 80 سال رسیده است و قدیمی‌ترین داروی خوراکی دیابت است. عوارض و افت قند خون با مصرف آن بسیار کم است. حتی کسانی هم که به دیابت مبتلا نیستند، بر حسب شرایط مورد نیاز و توصیه پزشک می‌توانند از این دارو استفاده کنند.
مهاجری با بیان این که به طور کلی داروهای درمانی دیابت کم عارضه هستند، به انسولین هم اشاره کرد و افزود: عمر استفاده از انسولین در دنیا هم 102 سال است. این دارو اولین بار از لوزالمعده سگ استخراج و ساخته شد. در طول یک قرن گذشته پیشرفت‌های قابل توجهی در تولید انسولین‌ها به وجود آمده است. آخرین دستاوردهای انسولین در کشور ما هم در دسترس است و این محصولات در اختیار بیماران قرار دارد. تا اواسط آذر هم یک انسولین جدید وارد حوزه درمان دیابت می‌شود.
این پزشک درباره این داروی جدید برای بیماران دیابتی هم توضیح داد: این انسولین هم اکنون در خارج از کشور در حال مصرف است و ما آن در ایران تولید کردیم که به زودی در اختیار بیماران قرار می‌گیرد. یکبار تزریق این انسولین در روز برای بیمار کفایت می‌کند چون طولانی‌اثرتر است.
این انسولین مخلوط دو انسولین در یک قلم و افت قند خون در آن کمتر است. هم قندهای بعد از غذا و هم پس از غذا را پوشش می‌دهد. البته انسولین‌های جدید دیگری هم در دنیا در حال طی کردن فازهای مطالعاتی هستند، از جمله انسولین‌هایی که بیمار تنها یکبار در هفته از آنها استفاده می‌کند.