شگفتی های بازار خودرو ایران تمامی ندارد، در شرایطی که در چند هفته اخیر شاهد تحولات عجیب و غریبی در روند های قانونی و اجرایی پروسه واردات خودرو به کشورمان بوده ایم و حتی نام برندهایی چون کیا، هیوندایی و حتی ب ام و در مقطعی از فهرست ثبت سفارش خارج شده بود، تویوتا پریوس با طراحی بسیار خاص و غجیبش موفق شده تا مبدل به پر فروش ترین تویوتا حاضر در بازار ایران شود.
این در حالیست که در چند سال اخیر معمولا مدل های کرولا، کمری و RAV4 سهم بیشتری در واردات این برند ژاپنی بازی می کردند.
البته سهم بالای واردات یک خودرو هیبریدی در بازار سنتی کشورمان را می توان به فال نیک گرفت اما با توجه به روند سال های گذشته کمی بعید به نظر می رسد که مشتریان در بازار ناگهان از کرولا رویگردان شده و به سراغ پریوس زشت و 150 میلیون تومانی (گرانتر از کرولا) بروند.
به هر حال بازار خودروهای وارداتی کشورمان هنوز رنگ آرامش به خود نگرفته و با گذشت بیش از یک سال از حاصل شدن توافق هسته ای، هنوز خودروسازان خارجی غیر فرانسوی (عمدتا به دلیل نگرانی از نتایج انتخابات آمریکا) جسارت لازم برای ورود مستقیم به بازار ایران را پیدا نکرده اند.
در عین حال وزارت صنعت نیز به فشار های خود برای بازگشت رسمی نمایندگان خودروسازان خارجی به ایران ادامه می دهد. در چنین شرایطی حتی اخیرا این موضوع مطرح شده است که خودروسازان بزرگ جهان تنها در شرایطی مجاز به حضور در بازار ایران هستند که در خاک کشور سرمایه گذاری کرده و واحد های تولیدی و مونتاژی ایجاد کنند.
طبیعتا چنین توقعی با توجه به حجم اندک بازار خودرو کشورمان و مسائل سیاسی، رنگ واقعیت به خود نمی گیرد، به خصوص در شرایطی که اغلب خودروسازان در پی تهدیدات دونالد ترامپ حتی عطای تولید در مکزیک را هم به لقایش بخشیده اند، سرمایه گذاری در ایران می تواند برایشان بسیار گران تمام شود.
در واقع می توان با قاطعیت گفت که وزارت صنعت در مدیریت روند واردات خودرو به کشور دچار سردرگمی شده است، به خصوص آنکه طبق آمار و ارقام موجود در 10 ماه ابتدای امسال، ارزش واردات خودرو به کشورمان با افزایشی 50 درصدی به یک میلیارد و 162 میلیون دلار رسیده است و چنین حجمی از خروج ارز نگرانی هایی را نیز در بین فعالین اقتصادی به وجود آورده است.
به جز پژو و رنو، تنها خودروسازی که پس از برجام تصمیم به احیای خط تولیدش در ایران گرفته هیوندای است که دو هاچ بک ریز نقش خود را با همکاری کرمان موتور وارد بازار کرده است.
به خصوص آنکه متاسفانه علیرغم واردات گسترده شاهد افزایش غیر قابل توجیه قیمت خودروهای وارداتی در بازار نیز هستیم، قیمت تمامی خودروهای 2017 در بازار بین 10 تا 30 میلیون تومان بیشتر از مدل 2016 تعیین شده است و این در حالیست که خودروسازان خارجی افزایش قیمتی را بر روی محصولات خود اعمال نکرده اند.
در مورد خودروهایی که تغییر نسل را تجربه کرده اند، وضعیت به مراتب بدتر است، قیمت 190 الی 200 میلیون تومانی هیوندای توسان جدید از افزایش بیش از 40 میلیون تومانی قیمت این خودرو نسبت به نسل قبلی آن حکایت می کند و تویوتا هایلوکس نیز این روزها بدل به گران قیمت ترین وانت بار کشور شده است و با قیمتی در حدود 245 میلیون تومان برای مدل 2016، بیش از 70 میلیون تومان نسبت به نسل قبلی خود گران تر شده است.
یا قیمت دیگر خودرو اقتصادی و شاسی بلند تویوتا یعنی RAV4 تا حدود 270 میلیون تومان افزایش داشته که دلیل آن نیز به هیچ عنوان روشن نیست اما این خودرو را در عمل به برادر لوکسی یعنی لکسوس NX (قیمت نمونه های کم آپشن در حدود 280 الی 290 میلیون تومان) نزدیک کرده است.
با این اوصاف به نظر می رسد که قرار نیست آب گل آلود واردات خودرو هیچ گاه رنگ شفافیت به خود گیرد و هر گونه تغییری در روند واردات خودرو به کشورمان در واقع به بهانه ای برای سود جویی واسطه ها در راستای صید ماهی های چاق و چله از این شرایط منجر می شود. مسئولان مربوطه نیز عملا از یافتن راهکاری برای بازگرداندن نمایندگی های رسمی شرکت های خارجی به کشور عاجز مانده اند.
از سوی دیگر با توجه به در آمد بالای دولت و گمرک از واردات خودرو، صرف نظر کامل از واردات خودرو نیز مطرح نیست و ظاهرا باید به ادامه وضعیت کج دار و مریز موجود عادت کرد.
