یکی از منابع فقه، دلیل عقل است

آیات قرآن پر است از تعبیراتی که همه بیانگر اهمیت عقل و دلایل عقلی است.

برای پوییدن راه توحید، قرآن ارباب عقل و خرد را دعوت به مطالعه آیات الهی در زمین و آسمان می کند: «ان فی خلق السموات و الارض و اختلاف اللیل و النهار لآیات لاولی الالباب » . ⁽¹⁾

از سوی دیگر، هدف از بیان آیات الهی را افزایش فهم و عقل انسانها می شمرد: «انظر کیف نصرف الآیات لعلهم یفقهون، بنگر چگونه آیات را با تعبیرات گوناگون بیان می کنیم تا بفهمند» . ⁽²⁾

و از سوی سوم، همه انسانها را دعوت به تمیز نیکیها از بدیها و به کار انداختن نیروی تفکر در این راه می کند، و می گوید: «قل هل یستوی الاعمی و البصیر افلا تتفکرون، بگو:آیا نابینا و بینا (نادان و دانا) یکسانند، آیا فکر نمی کنید!» ⁽³⁾

و بالاخره بدترین جنبندگان عالم را کسانی می شمرد که چشم و گوش و زبان خود را به کار نمی اندازند و از نیروی عقل و خرد استفاده نمی کنند: «ان شر الدواب عند الله الصم البکم الذین لا یعقلون، بدترین جنبندگان نزد خدا افراد کر و لالی هستند که اندیشه نمی کنند» ⁽⁴⁾...و آیات فراوان دیگر.

با این حال چگونه می توان نیروی عقل و خرد و تفکر را در اصول و فروع اسلام نادیده گرفت.

پی نوشتها:

1- سوره آل عمران، آیه 190.

2- سوره انعام، آیه 65.

3- سوره انعام، آیه 50.

4- سوره انفال، آیه 22.