عصر ایران - چندروز قبل جمعی از روحانیون حوزه علمیه قم با مسعود پزشکیان دیدار و گفت و گو داشتند. در این دیدار برای اولین بار از رئیس جمهور درخواست شده که بودجه های اضافی حوزه های علمیه حذف شود تا شاید از این طریق گامی در جهت احیای اعتماد مردم به روحانیت برداشته شود.
مشروح گفت و گو با آیت الله کاظم قاضی زاده مدرس خارج فقه و اصول و مدیر موسسه علمی تحقیقاتی فهیم که از متولیان برگزاری این جلسه بود را به نقل از جماران در ادامه می خوانید:
در ابتدا به صورت کوتاه، از دیدار حضرتعالی و جمعی از روحانیون با آقای دکتر پزشکیان بگویید.
با هماهنگیهایی که برخی از علمای حوزه علمیه قم انجام داده بودند، دیدار تعدادی از اساتید حوزه علمیه، محققان و مدرسان حوزه و دانشگاه که عمدتاً از قم بودند با جناب آقای دکتر پزشکیان رئیس جمهور محترم برگزار شد.
هدف اصلی جلسه این بود که به جناب آقای دکتر پزشکیان تبریک گفته شود و نسبت به حضور ایشان در محافل علما، محققان و مدرسان حوزه علمیه قم، متقابلاً بازدیدی صورت بگیرد. همچنین درباره برخی از دغدغههایی که در حوزههای روحانیت مطرح است، مطالبی در میان گذاشته شود.
با توجه به محدودیتهای ساختمان نهاد ریاست جمهوری و تابستان و گرمای قم که برخی از اساتید در سفر بودند، تعداد دعوتشدهها حدود 50 نفر بودند و از این تعداد حدود ده نفر مطالبی را در موضوعات مختلف مطرح کردند. در پایان جناب آقای دکتر پزشکیان ضمن تشکر از حضور اساتید و میهمانان، به طرح برخی از خطوط کلی در اداره دولت و خدمت به مردم پرداخت و به برخی از نکات مطرح شدهی حضار پاسخ داد.
متأسفانه به نظر میرسد که تیم رسانهای رئیس جمهور منتخب، هنوز به خوبی ساماندهی نشده است و نتوانسته گزارش جامعی از جلسهی دیروز را منتشر کند. احتمال دارد با توجه به مسئولیتها و فعالیتهایی که تیم رسانهای دکتر پزشکیان دارند، برای آنها چنین امکان وجود ندارد.
آیت الله کاظم قاضی زاده مدرس خارج فقه و اصول
صدا و سیما هم گزارش بسیار مختصری در حد سی ثانیه از این جلسه ارائه کرد که متأسفانه آن هم گزارش محدودی بود و حتی میشود گفت که در کار حرفهای خبرنگاری هم رسانه ملی به جای اینکه جمعیت شرکتکننده در جلسه و اساتید محترم و بزرگانی که شرکت کرده بودند را در یک قاب جمعی نشان دهد، فقط به گزارشی از تصویر چند نفرِ محدود در جلسه پرداخت.
همچنین در استفاده از تیتر و عنوان، به جای اینکه دیدار اساتید و مدرسان و محققان حوزه با ریاست محترم جمهور را طرح کند، به تعبیر « دیدار برخی از روحانیون با ریاست محترم جمهور» اکتفا کرد.
در هر صورت، جلسهی بسیار خوب و صمیمی بود. جلسه، نمادی از حضور برخی از جریانهای فکری حوزوی در حمایت از دیدگاههای رئیس جمهور در دوران تبلیغات تلقی میشد. از طرف دیگر این نشست نشانگر آن بود که برخلاف آنچه که گاهی اوقات در رسانهها شنیده یا گفته میشود که همه یا غالبِ مدرسان و اساتید حوزه علمیه قم با جریان مقابل این تفکر همراه هستند، اینگونه نیست و تعداد قابل توجهی از اساتید و فضلا که نواندیشان حوزوی محسوب میشوند به لحاظ فکری و گرایش اصلاحطلبانه یا نواندیشی، با دیدگاههای جناب آقای پزشکیان نزدیکتر هستند تا دیدگاههای رقیب ایشان.
به صورت خلاصه و فهرستوار، جان کلامی که آقایان در جلسه مطرح کردند چه بود؟
در جلسه همان طور که عرض کردم تعدادی از اساتید صحبت کردند. ویژگی سخنان اساتید این بود که دیدگاههای مختلفی را در حوزه مسائل روحانیت و کشور مطرح کردند. جناب استاد قادری که تا حدودی دبیر این جلسه بودند و مدیریت جلسه را برعهده داشتند، ضمن تشکر از نعمت الهی به خاطر نتیجه انتخابات و اظهار حمایت شماری از فضلای حوزه علمیه قم، به مسألهی توجه آقای پزشکیان به قرآن و نهچ البلاغه پرداختند و این را امری مبارک تلقی کردند و گفتند که ما برای گسترش فرهنگ قرآن و نهج البلاغه در سطح جامعه حاضر به همکاری هستیم.
فضای داخلی حوزه علمیه قم- حجره های طلاب
حضرتعالی چه نکاتی را فرمودید؟
حقیر به سه نکته اشاره کردم: اول، لزوم به کارگیری ادبیات مناسب و تبیین درست و بدون حاشیه در بیان تصمیمات دولت بود؛ خصوصاً در اموری که به مباحث دینی و مذهبی مربوط میشود. چرا که گاهی اوقات برخی از افرادی که در ردههای دوم و سوم دولت هستند، کلمه یا مطلبی میگویند که موجب سوءتفاهم و حساسیت جامعه و احیاناً دلخوری اساتید و مراجع تقلید میشود. لذا سعی شود که بیان نکاتی که احیاناً سنجیده نشده است، بهانهای به دست تخریبگران ندهد و در ارائهی مباحث مذهبی و دینی دقت لازم صورت بگیرد.
نکته دیگری که بر آن تأکید داشتم این بود که باید نماینده رئیس جمهور در امور روحانیت و حوزههای علمیه، شخصیت قوی و پرتوانی باشد. ترجیحاً در قم حضور داشته باشد و در بین مدرسان و اساتید حوزه باشد تا توان برقراری ارتباط قوی با گروههای مختلف روحانیت و حوزههای علمیه، اعم از مراجع تقلید، علما، اساتید، فضلا و طلاب را داشته باشد. این شخص ترجیحاً با حکم مستقیم رئیس جمهور انتخاب شود تا سطح ارتباط در سطح بالایی باشد. این مطلب از سوی آیتالله سید محمدعلی ایازی هم که در جلسه حضور داشتند و سخنرانی کردند، مورد تأکید و توجه قرار گرفت. آیتالله ایازی در جهت تبیین اندیشههای صحیح دولت و خنثی کردن تبلیغات منفی بدخواهان، بر ارتباط وثیق و قوی بین دولت و روحانیت تأکید داشتند.
نکته دیگری که به آن تأکید کردم این بود که متأسفانه در سالهای گذشته بودجههایی را تحت عنوان حوزه علمیه یا مراکز خاص حوزه، در ردیفهای بودجه شاهد بودهایم. به ویژه در سه ساله اخیر این بودجهها به طرز معنادار و غیرقابل توجیهی افزایش پیدا کرده است. برای نمونه موسسهای که در اواخر دولت آقای روحانی، سالیانه 300 میلیون تومان میگرفت، امسال سی میلیارد تومان گرفت؛ یعنی شصت برابر بودجه به آن اختصاص داده شد. متأسفانه مطالبی که از آن مرکز منتشر میشود، جز مخالفت با تجربهی بشری و مخالفت با علم، و مخالفت با بر برخی از آموزههایی که شاید بگوییم آموزههای مورد قبول حوزویان است، ندیدهایم.
یا بودجهی مرکزی که از حامیان جدّی دولتهای نهم و دهم بود، در اواخر دولت آقای روحانی سالانه 50 میلیارد تومان بود، اما در سالهای 1402 و 1403 هر سال بودجه آن سه برابر شده و در سال 1403، بودجه آن 470 میلیارد تومان است. البته از این مجموع، 100 میلیارد تومان بودجهی اردوهای ولایت و 370 میلیارد تومان بودجهی عادی آن موسسه است. در این زمینه به رئیس جمهور گفتم که اولاً بسیاری از این بودجهها به نام حوزه است، اما به کام برخی از موسسات خاص برای ترویج افکار ویژه اختصاص داده میشود.
سالن اجتماعات در حوزه علمیه قم
لذا درخواست کردم که در صورت امکان، بودجههای ضروری درباره بیمه طلاب یا خدمات و مصارفی که برای طلاب یا مدیریتها در ردیف بودجههای حوزه علمیه قم لازم است، تصویب شود و اگر بقیه بودجهها حذف شود، برای روحانیت و مردم مطلوبتر است. چون مردم راضی به این نوع مخارج نیستند و روحانیت به خاطر اختصاص چنین بودجههایی آسیب میبیند.
اگر قرار است که به موسسات و مراکز فرهنگی حوزوی بودجهای اختصاص پیدا کند، باید یک نوع عدالت توزیعی در این زمینه دیده شود و کسانی که افکار خاص و کارهای مخالف با مهندسی دینی را تأیید میکنند، این گونه برکشیده نشوند. شاید علت اینکه در انتخابات اخیر آراء برخی از کاندیداها در قم بیشتر بود، به خاطر همین امکانات مادی فراوانی است که به حامیان آن دیدگاهها داده شده است.
همچنین، اساتید دیگر مواردی را مطرح کردند. برخی از اساتید مسألهی برکشیدن گفتمان جناب آقای پزشکیان را مطرح کردند و درخواست نمودند که در صورت امکان، محفلهای علمی با موضوعاتی مثل عدالت و امید اجتماعی برگزار شود و ضرورت ارتقاء مفهوم عدالت را از کنشگری عادلانه به سیستم عادلانه و لزوم عادلانه شدن سیستم، فراتر از ضرورت رفتار عادلانه مسئولان را مطرح کردند.
یکی از اساتید بر ضرورت حضور بیشتر دکتر پزشکیان و اعضای کابینه ایشان در جمع طلاب جوان در برهههای مختلف و ضرورت انتخاب استانداران قوی و گفتمان تخصصی در موضوعات مربوط به گفتمان دولت، تأکید کردند.