گرمای بیسابقه تابستان 1403، با شکستن رکورد مصرف برق، تعطیلی و خاموشی‌‌‌های بیسابقه را رقم زده است؛ خاموشی‌‌‌هایی که هم مشترکان بخش خانگی و هم بخش صنعت کشور را با مشکلات متعددی روبه‌رو کرده است. اوج‌‌‌گیری مصرف برق طی روزهای اخیر، تعطیلی ادارات دولتی در استان تهران و البرز و کاهش ساعات کاری 13استان دیگر را به دنبال داشته است. این در حالی است که به نظر می‌‌‌رسد، تشدید بحران ناترازی برق در گرم‌‌‌ترین روزهای سال که تعطیلی‌‌‌های مکرر ادارات دولتی، ضرر و زیان صنایع و نوسان و افت ولتاژ برق در بخش خانگی را به دنبال داشته، برای دولت و سیاستگذار به موضوعی عادی تبدیل شده و راهکار کوتاه‌مدت و میان‌مدتی به‌غیر از تعطیلی ادارات دولتی، افت فشار بخش خانگی و تعطیلی صنایع برای آن وجود ندارد.
کارشناسان خروج دولت از تصدی‌‌‌گری و قیمت‌گذاری و فراهم کردن زمینه حضور و سرمایه‌گذاری بخش خصوصی را راه‌حل مشکل ناترازی برق عنوان می‌کنند. به گفته آنها اگر دولت از تصدی‌‌‌گری خارج شود و تنها رگولاتوری در زمینه برق را دنبال کند و بخش خصوصی وارد ساخت نیروگاه و تولید برق شود، عملا شاهد رفع ناترازی خواهیم بود. اما عادی‌‌‌انگاری بحران کمبود برق و تعطیلی‌‌‌های اجباری، بهویژه در روزهای انتقال دولت، تبعات گسترده‌‌‌ای خواهد داشت که طی ماه‌‌‌های آینده ابعاد جدیدی از آن نمایان خواهد شد. دولت چهاردهم با بیش از 18هزار مگاوات ناترازی برق با شرایط حادی در این زمینه روبه‌روست و تنها در بخش صنعت، گزارش شامخ حاکی از این است که قطعی برق یک تا دو روز در هفته برای اکثر شرکت‌های بخش خصوصی، بهویژه بخش صنعت در تیرماه، باعث شده است تا فعالیت بخش خصوصی مختل شود و با تعطیلی بنگاه، تولید با کاهش روبه‌رو شود.
این تعطیلی صنایع که در مرداد و شهریورماه نیز ادامه خواهد داشت، علاوه بر ضرر و زیان صاحبان صنایع، با تشدید افت تولید، به احتمال زیاد افزایش قیمت در بازار مصرف را به دنبال خواهد داشت و این تنها بخشی از تبعات ناترازی برقی است که طی چند سال اخیر به معضل جدی کشور تبدیل شده است. بی‌‌‌برنامگی و ادامه‌‌‌دار بودن تعطیلی‌‌‌ها و کاهش ساعات کار ادارات دولتی و تعطیلی مراکز بخش خصوصی، همچنین اختلال امور روزانه شهروندان را به دنبال داشته و به نارضایتی‌‌‌هایی در این زمینه منجر شده است. در بخش خانگی نیز نوسان و افت ولتاژ برق، افزایش هزینه مصرف‌کنندگان و شهروندان را به دلیل آسیب به وسایل برقی و... به دنبال دارد؛ چرا که اگر افت ولتاژ از میزان مشخصی بیشتر شود، می‌‌‌تواند آسیب‌‌‌های زیادی برای تجهیزات و تاسیسات برقی از جمله آسانسور و لوازم‌برقی مختلف به همراه داشته باشد.
در حال حاضر تقاضای مصرف برق در مرز٨٠هزار مگاوات قرار دارد. سخنگوی صنعت برق روز چهارشنبه با اشاره به اینکه رکورد بیسابقه ٧٩هزار و ٧٠٧مگاوات روز سه‌شنبه پشت سر گذاشته شد، عنوان کرد: امروز برای بیست‌وهشتمین بار اوج بار از سال گذشته فراتر رفت. این در حالی است که سال گذشته در همین بازه زمانی میزان مصرف 73هزار و 376مگاوات بود که رشد حدود 6هزار مگاواتی را نشان می‌دهد. مصطفی رجبی‌مشهدی با بیان اینکه میانگین رشد مصرف برق در ١٠سال گذشته 4.7درصد بوده است، عنوان کرد: امسال برای نخستین بار رشد 8.5درصدی را تجربه می‌کنیم که رشد بسیار سنگینی است.
شکستن رکورد تاریخی گرما
روز چهارشنبه 17مردادماه ساعات کار مراکز دولتی در 13 استان کشور از 6صبح تا 10صبح و ادارات استان‌‌‌های تهران البرز به‌جز مراکز خدمات امدادی و اورژانسی تعطیل شدند، این در حالی است که با ادامه موج گرمای بیسابقه و افزایش مصرف برق این احتمال وجود دارد که تعطیلی‌‌‌ها در روزهای ابتدایی هفته آینده نیز ادامه داشته باشد. براساس اعلام مدیرکل مدیریت بحران استان تهران، روزهای شنبه و یکشنبه (20 و 21مرداد) در استان تهران، بهویژه نیمه جنوبی و مناطق مرکزی شاهد مخاطره گرما خواهیم بود.
روز چهارشنبه همچنین اعلام شد رکورد تاریخی دمای تهران در ایستگاه مهرآباد 43درجه بوده و پیش‌بینی دما در برخی از مناطق تهران تا 45درجه است. صادق ضیاییان، رئیس مرکز ملی پیش‌بینی و مدیریت بحران با اشاره به دمای فعلی تهران عنوان کرد که دمای هوا در برخی از شهرستان‌‌‌های تهران از 43درجه گذر کرده و پیش‌بینی کرد که تا ساعات آینده رکورد تاریخی ثبت‌شده در پایتخت شکسته شود. پیش از این، مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی درباره ناهنجاری دمای روزهای پایانی هفته سوم مردادماه 1403 گزارش داد که میانگین دمایی هفته سوم مرداد در 40سال گذشته با ناهنجاری دمایی قابل ملاحظه‌‌‌ای، هم در کمینه دما و هم در بیشینه دما مواجه است.
براساس گفته مدیرعامل شرکت توانیر و براساس آمارها سالانه یک‌میلیون و ٢٠٠هزار کولر گازی جدید وارد مدار می‌شود که ٢٥٠٠ تا ٣هزار مگاوات مصرف برق دارند. مصطفی رجبی‌مشهدی براساس بررسی‌‌‌ها عنوان کرد که سالانه یک‌میلیون مشترک جدید به جمع مشترکان برق کشور اضافه می‌شود که ٨٠درصد آن در بخش خانگی و بقیه مربوط به بخش‌‌‌های دیگر است. مدیرعامل شرکت توانیر همچنین گفت: براساس آمارها سالانه یک‌میلیون و ٢٠٠هزار کولر گازی جدید وارد مدار می‌شود که ٢٥٠٠ تا ٣هزار مگاوات مصرف برق دارند. رجبی‌مشهدی با بیان اینکه مشترکان عمده صنعت برق که نیمی از آنها مشترکان بزرگ و انرژی‌‌‌بر از جمله صنایع فولادی هستند، ٣٥٠٠مگاوات مصرف دارند، گفت: این در حالی است که براساس آمار اخذشده در پویش با انرژی، سالانه یک‌میلیون و ٢٠٠هزار کولر گازی جدید وارد مدار می‌‌‌شوند که بین ٢٥٠٠ تا ٣هزار مگاوات مصرف برق دارند.
رجبی‌مشهدی ادامه داد: تامین برق ٦هزار مگاواتی که به تقاضای مصرف اضافه شده است، به احداث ٩هزار مگاوات نیروگاه نیاز دارد که احداث این میزان نیروگاه و شبکه‌‌‌های مرتبط با آن ٩میلیارد دلار سرمایه نیاز دارد و علاوه بر آن نیازمند تامین سوخت بوده و زمان‌بر است. وی افزود: برای امنیت انرژی توجه به سمت مصرف و مدیریت آن اولویت اصلی کشور است.
پایش جدی مصرف برق مشترکان اداری پایتخت
در همین راستا شرکت توزیع برق اقدام به پایش جدی مصرف برق مشترکان اداری پایتخت کرده است. شرکت توزیع برق تهران بزرگ طی اطلاعیه‌‌‌ای اعلام کرد پایش و نظارت میدانی و همچنین رصد برخط مصارف برق ادارات و بانک‌ها برای اطمینان از خاموش بودن سامانه‌های سرمایشی صورت می‌گیرد و در صورت عدم‌رعایت موضوع، اقدام به محدودسازی و قطع برق این دسته از ادارات و سازمان‌ها خواهد شد. در این اطلاعیه آمده است: به دنبال اعلام هیات دولت مبنی بر تعطیلی ادارات و بانک‌ها و با توجه به افزایش دمای بیسابقه شهر تهران و ضرورت کنترل بار و حفظ پایداری شبکه برق با اولویت تامین برق مشترکان و بهویژه مشترکان خانگی، چهارشنبه ١٧مردادماه، اقدام به پایش و نظارت میدانی و همچنین رصد برخط مصارف برق ادارات و بانک‌ها و اطمینان از خاموش بودن سامانه‌های سرمایشی شده و در صورت عدم‌رعایت موضوع، اقدام به محدودسازی و قطع برق این دسته از ادارات و سازمان‌ها می‌شود.
