شمه ای از فضایل آیة الله شاه آبادی

آن ستوده خصال را فضایلی است که وی را از دیگر عالمان، ممتاز می سازد و آن فضایل این چنین است:

جامعیت در علوم

آن بزرگوار در بسیاری از علوم عقلی و نقلی و حتی تجربی، از مهارت کافی برخوردار بود . از مرحوم آیةالله میرزا هاشم آملی نقل است که فرمود:

مهارت ایشان تنها در فلسفه و عرفان نیست؛ مهارت شان در فقه و اصول بیش از فلسفه است . لکن فقه و اصول ایشان را، آن جنبه عرفان ایشان مستور کرد و سبب شده که معروفیت ایشان در فقه و اصول مکشوف نشود . ⁽¹⁾

باز در همین زمینه یکی از فرزندان ایشان می گوید:

مرحوم آیةالله والد (رحمةالله علیه) علاوه بر آنکه از مهارت کافی در فقه، اصول، فلسفه و عرفان برخوردار بود، در علوم دیگر مانند طب تبحر کافی داشت و استادی مسلم در بعضی از علوم غریبه و ریاضیات بود .

مهارت در تدریس عرفان

از امام راحل (قده) نقل است که «مرحوم شاه آبادی مطالب را از شارح فصوص، بهتر بیان می کرد» . ⁽²⁾

تیزبینی و روشنفکری

این امر در نوشته ها و آثار و سرگذشت این مرد بزرگ کاملا واضح و روشن است . نمونه بارز آن کتاب شذرات المعارف است که در آن به بیان چگونگی نجات مسلمین از «قیود مضره، اقتصاد در امر دنیا، استقلال مملکتی و ...» پرداخته است .

همچنین ایشان به چند زبان زنده دنیا مانند زبان فرانسوی تسلط کامل داشت .

در امر ولایت ائمه اطهار (ع) و محبت ایشان نیز، اهتمام داشت .

مع الاسف، قدر و منزلت این مرد بزرگ ناشناخته ماند و به جز تعداد محدودی از بزرگان مانند امام خمینی (قده) که می فرماید: «هیچ کس به اندازه من ایشان را نشناخته است» ⁽³⁾ و مرحوم شهید مطهری که در کتاب تفسیر سوره قارعه به معرفی این دانشمند نامی می پردازد، کسی ایشان را نشناخت .

آثار و برکات

از آثار و برکات این عالم بزرگ بعد از ممنوع المنبر شدن از سوی رضا خان، تشکیل جلسات و هیأتهای مذهبی و هفتگی در تهران بود که تاکنون منشأ بسیاری از خیرات و موجب ارشاد مردم و انسجام سیاسی و اجتماعی در برهه های مختلف بوده است .

طرح تشکیل صندوق های قرض الحسنه در تهران، به جهت بی نیاز شدن از معاملات ربوی، از آثار این رادمرد الهی بوده است .

از دیگر آثار این بزرگوار، نوشته های ارزشمندی است که به ذکر نام بعضی از آنها می پردازیم :

1 شذرات المعارف (مرام الاسلام) ؛

2 رشحات البحار؛

3 رساله عملیه به نام مفتاح السعادة فی أحکام العبادة؛

4 رسالة فی العقل و الجهل؛

5 حاشیة نجاة العباد صاحب جواهر؛

6 منازل السالکین در علم اخلاق که در هزار منزل تنظیم شده است؛

7 حاشیة کفایة الأصول؛

8 حاشیة فصول در علم اصول .

پی نوشت:

1) یادنامه شهید شاه آبادی، ص . 59