توصیه هایی برای کنترل عفونت

متخصصان تغذیه انستیتو تحقیقات تغذیه و صنایع غذایی ایران، زیر نظر دکتر فروغ اعظم طالبان و دکتر تیرنگ‌رضا نیستانی           

ابتلا به عفونت میکروبی، معمولاً ویروسی یا باکتریایی، به وضعیت دستگاه ایمنی بستگی دارد.

دستگاه ایمنی ازاندام‌ها و سلول‌های گوناگونی مانند گره‌های لنفاوی، غده تیموس، مغز استخوان، طحال، لوزه‌ها، آپاندیس و گویچه‌های سفید خون تشکیل شده است.

تورم گره‌های لنفاوی، عرق ریزش شبانه و تب با منشاء ناشناخته ممکن است حاکی از عفونت پنهان باشند.

در این حال لازم است با پزشک مشاوره شود.

عفونت لثه‌ها غالباً آشکار نیست و از این رو معاینه دورهای (چکاپ) دندانپزشکی و رعایت بهداشت دهان مهم می‌باشد.

با وجود نقش ژنتیک و استرس، رژیم غذایی تأثیر به سزایی بر توان دستگاه ایمنی دارد.

برخی ازترکیبات موجود در غذاها، توان و شمار گویچه‌های سفید خون، یعنی خط نخست دفاع بدن در برابر عوامل بیگانه را افزایش می‌دهند.

گویچه‌های سفید خون که در بدن گشت می‌زنند و باکتری‌ها، ویروس‌ها و حتی سلول‌های سرطانی را منهدم می‌کنند، شامل سلول‌های T، سلول‌های B و سلول‌های کشنده طبیعی (NK) هستند.

سلول‌های T مولد میانجی‌های شیمیایی مانند اینترفرون و اینترلوکین هستند در حالی که سلول‌های B، پادتن می‌سازند.

عوامل کاهش دهنده ایمنی عبارتند از مقادیر زیاد چربی‌های اشباع، چربی‌های چند غیراشباعی مانند روغن‌های کاجیره، آفتابگردان، ذرت و سویا که غالباً در پخت و پز استفاده می‌شوند و در بسیاری از غذاهای فرایند شده یافت می‌گردند و قندهای تصفیه شده، که فعالیت گویچه‌های سفید خون را مهار می‌کنند.

کاروتنوئیدها و آنتی اکسیدان‌های میوه‌ها وسبزی‌ها، سیر و ماست (باید حاوی میکروب‌های زنده باشد) از جمله مهمترین محرک‌های ایمنی هستند و به طور مثال با تحریک توان سلول‌های T و افزایش شمار سلول‌های NK در گردش خون و پادتن سازی، دستگاه ایمنی را تقویت می‌کنند.

آماس یا التهاب پاسخ طبیعی بدن به عفونت است.

دستگاه‌های ایمنی، هورمونی و گردش خون در جهت بهبود ناحیه مبتلا دست به کار می‌شوند.

هورمون‌هایی به نام پروستاگلاندین‌ها که در پاسخ به آماس ترشح می‌گردند، از اسیدهای چرب ساخته می‌شوند.

برخی از پروستاگلاندین‌ها آماس را تشدید و برخی دیگر آن را تخفیف می‌بخشند.

اسیدهای چرب اشباع و  اسیدهای چرب ترانس تولید پروستاگلاندین‌های آماسی را تحریک می‌کنند.

گاما-لینولنیک اسید (چند غیر اشباع) که در انگور سیاه، گل گاوزبان، روغن گل فنجانی و ماهی چرب یافت می‌شود، مولد پروستاگلاندین‌های ضد آماسی است.

زنجبیل، زردچوبه  نیز ضد آماسی هستند.

الف) مواد مغذی مفید برای عفونت

ویتامین A – کمبود آن زمینه ساز عفونت است.

بتا- کاروتن – 10000-25000 واحد بین المللی، می‌توان آن را به جای ویتامین A مصرف نمود.

ویتامین سی- 3-1 گرم خواص ضد ویروسی دارد و می‌تواند نشانه‌ها و طول دوره عفونت را کاهش دهد.

بیوفلاوونوئیدها- g1 در مقادیر منقسم، با ویتامین C اثر هم افزا دارد.

ویتامین ای- 200 واحد بین المللی با آمیزهای از توکوفرول‌ها، فعالیت سلول‌های ایمنی را تحریک می‌کند.

روی- 25-15 میلی‌گرم، به تولید پادتن‌ها و سلول‌های T کمک می‌نماید.

به ویژه برای عفونت‌های عودکننده مفید است. 

این ماده که توسط زنبور عسل تولید می‌شود خواص ضد عفونی کننده و درمانی دارد.

مولتی ویتامین و مواد معدنی – برای سالمندان.

موم زنبور– تنتور، به طور موضعی و خوراکی مصرف شود.

ب) غذاهای مفید برای عفونت

میوه‌های تازه؛ انجیر؛ آلو؛ سبزی‌های تازه؛ اسفناج؛ کلم؛

هویج؛ کلم پیچ؛ پیاز؛سیب زمینی شیرین؛ کدوحلوایی؛                                   

ماست کم چربی؛

ماهی چرب؛ ماهی آزاد؛ ماهی تون؛ شاه ماهی؛ ساردین؛ ماهی خالمخالی؛ صدف؛

عسل خام؛

روغن زیتون بسیار خالص (بکر)؛ روغن کلزای استخراج شده با فشار سرد؛

روغن بزرک استخراج شده با فشار سرد؛          

زنجبیل؛ سیر خام؛ شوید؛ ترب کوهی؛ ریحان؛

تخم بزرک آسیا شده- 2-1 قاشق غذاخوری.

عصاره‌ها

سیب؛انواع توت؛ انگور؛ پرتقال؛ مرکبات؛ میوه‌ها؛ سبزی‌ها؛ سبزی‌های برگدار به رنگ سبز؛

ج)  گیاه درمانی برای عفونت

اکیناسه - 0/5 تا 1 گرم ریشه خشک شده یا 2 تا 4 میلی‌لیتر تنتور یا عصاره سه بار در روز، دستگاه ایمنی را تقویت می‌کند.

گون – 1 تا 2 گرم ریشه خشک یا 2 تا 4 میلی‌لیتر تنتور یا عصاره، سه بار در روز، سطوح پادتن‌ها را در بدن می‌افزاید.

پائودارکو - دارای خوا ص ضد قارچی؛

هیدراستیس – دارای خواص ضد باکتریایی؛

گیاه ارس ، فرنجمشک Melissa، اکالیپتوس، شیرین بیان- دارای خواص ضد ویروسی.

د) سایر توصیه های مفید برای عفونت

رایحه درمانی

درخت چای Tea tree، اکالیپتوس ، آویشن – ماساژ، دارای خواص ضد ویروسی، محرک دستگاه ایمنی.

چوب سدر – برای عفونت‌های قارچی؛

روغن کاج – تقویت کننده دستگاه ایمنی.

طب چینی

طب سوزنی– تحریک نقاط فروبردن سوزن، دستگاه ایمنی را تقویت می‌کند.

طب فیزیکی 

تمرینات تای چی