به گزارش خبرنگار حوزه محیط زیست گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران، تاکنون مناطقی در صحرای نوادا، کالیفرنیا، لیبی و الجزایر به عنوان گرم‌ترین نقطه جهان با دمای حداکثر 58 درجه سانتیگراد، در کتاب‌ها و مقالات علمی و سفرنامه‌های گردشگران ثبت شده؛ اما به راستی گرم‌ترین نقطه جهان کجاست.
شاید اگر روزی این سوال برایمان پیش بیاید که گرم‌ترین نقطه زمین کجاست؟ ناخودآگاه ذهنمان به سمت آفریقا یا صحرای نوادا و یا نقاطی در دوردست‌ها خواهد رفت. در این میان حتی اگر بگویند منطقه‌ای در شمال آلاسکا گرم‌ترین نقطه زمین شناخته شده؛ بدون کوچکترین زحمتی به ذهنمان، آن را پذیرفته و باور می‌کنیم اما اگر اثبات شود، شاید گرم‌ترین نقطه زمین در ایران و در 83 کیلومتری مرکز استان کرمان قرار دارد، برای باور آن کمی تردید خواهیم کرد، تردیدی که تاکنون باعث شده تا "دشت گندم بریان" به عنوان گرم‌ترین نقطه دنیا از ثبت در فهرست جهانی جاماند و همچنان بلاتکلیف باشد.
گندم بریان در محدوده بیابانی در حاشیه کویر لوت کرمان در 75 کیلومتری شمال شهرستان شهداد (خبیص) واقع و مساحت آن حدود 480 کیلومتر مربع است. سطح گندم بریان پوشیده از سنگ‌ها و گدازه‌های بازالتی سیاه‌رنگ آتشفشانی است. پس از رود شور زمین‌های ماسه‌ای قرار دارند که شیب تندی به سمت شمال دارند که این مکان به گدار باروت شهرت دارد. پس از گدار باروت دشتی ریگی با رسوب‌های آتشفشانی در سمت شرق قرار دارد که پس از آن دشت گندم بریان واقع شده است. بر روی دشت قشری از بازالت قرار گرفته است که عبور از آن را دشوار می‌کند. طبق آخرین خبرها، ناسا، با بررسی یافته‌های ماهواره‌ای خود نام گندم بریان را در صدر لیست گرم‌ترین نقاط جهان قرار داده است. همچنین مشاهدات محلی در این منطقه نشان می‌دهد که به دلیل شدت گرمای هوا حتی باکتری‌ها نیز نمی‌توانند در آنجا رشد کنند، چراکه گاو و گوسفند مرده‌ای که توسط کامیون‌های عبوری در گندم بریان رها شده بودند تجزیه نشده و نگندیده بودند بلکه فقط در اثر حرارت خورشید خشک شده بودند و گفته می‌شود این نقطه از زمین، کاملا خالی از حیات است.
همانطور که بیان شد دشت گندم بریان در کویر لوت واقع شده است. لوت از جمله مناطق فراگرم و خشک جهان است. هسته آن در سال‌های 2004 تا 2009 میلادی گرم‌ترین نقطه بر سطح کره زمین شناخته شده است که بیشترین آن در سال 2055 با بیشینه دمای 72 درجه سانتیگراد ثبت شده است. دانشمندان علت گرمای بالای آن را رنگ تیره و خشکی سطح آن دانسته‌اند که موجب جذب گرمای خورشید می‌شود.
انتخاب نام گندم بریان برای این منطقه احتمالا به این دلیل بوده است که وقتی کاروان های بین قهستان و شهداد بار خود را در این محل بر زمین می‌گذاشتند دانه های گندمی که بر روی سنگ‌های بازالتی قرار می‌گرفته و بعد از مدتی از شدت گرما بریان می‌شدند و از این روی نام گندم بریان بر آن نهاده شده است.
مردم و مسئولان محلی می‌گویند که در برخی روزهای سال حتی دمای بالای 80 درجه را نیز در این دشت ثبت کرده‌اند.
کویر سرزمینی با پدیده‌ها و شگفتی‌های ناشناخته است که می‌تواند پنجره ای نو به صنعت طبیعت‌گردی بگشاید. کویر، تنها یک اقلیم و جغرافیا نیست، خوب که بنگریم تن‌پوش فرهنگ و تاریخ را هم بر تنش می‌بینیم. کویر با آسمان پرستاره، سکوت، شب‌های آرام، طلوع و غروب های زیبا، ســراب فریبنده، کلوت‌های افسانه‌ای شهر مانند که به قصرهای شکوهمند می‌مانند در کنار محوطه‌های باستانی و طعم شیرین پرتقال و رطب‌های خرمای بزمانی برای همه افراد با سلایق و ملیت‌های متفاوت جذاب است. در کنار جاذبه‌های یاد شده، رود دایمی شور با بــــــلورهای زیبای نمک، تپه گندم بریان، گدار باروت، نمک‌های تخم مرغی شکل، منطقه بدون حیات و باکتری عمق کویر، بوته‌های گز در حاشیه آن، زیبایی کویر را صد چندان کرده‌اند؛ جایی که همچون سیاره‌های ناشناخته نیاز به کشف و شناسایی بیشتر دارد.
شاید زمانی که فصل تابستان و مسافرت‌هایش آغاز می‌شود اغلب مردم جاده‌های شمالی کشور را در پیش می‌گیرند؛ گویی صنعت توریسم ایران تنها در شمال کشور متمرکز شده که این موضوع 100 درصد اشتباه است. جالب است بدانید سالانه بسیاری از مردم دنیا به ویژه آنهایی که در مناطق سرد و نیمه گرم زندگی می‌کنند با آرزوی دیدن صحرا، بیابان و شن‌های روان راهی دوبی، مصر و لیبی می‌شوند تا از برنامه‌های توریستی مناطق صحرایی دیدن کنند و این کشور‌ها با نمایش اتومبیلرانی، شترسواری و از این قبیل به جذب سرمایه‌های خارجی می‌پردازند.
بسیاری از کویرنوردان حرفه‌ای که بیابان‌های مختلف جهان را درک کرده‌اند و اتفاق نظر دارند که کویرهای ایران یک زیبایی خاصی نسبت به سایر کویرها دارد. با توجه به اینکه در حال حاضر تورهای خارجی، مسافرت به کویرهای مصر و لیبی را به دلیل حضور تروریست‌های داعش متوقف کرده‌اند، این فرصت نصیب ایران خواهد شد تا به عنوان کشوری امن و تاریخی صنعت توریسم کویر خود را گسترش دهد.
گزارش از حمیدرضا قربانی
