بیماری آرتروز

یکی از بیماریهای مفصلی است که در میانسالی به آن دچار می‌شود. این بیماری بصورت کند و آهسته پیشرفت می‌کند و انسان را دچار دردهای متناوبی می‌کند بسیاری از مبتلایان به آرتروز درد ندارند ولی یک عکسبرداری تصادفی وجود آن را ثابت می‌کند .
اولین قسمتی که در آرتروز آسیب می‌بیند غضروف مفصل است که ناهموار و فرسوده می‌شود بعد از تخریب غضروف استخوانهای مجاور دچار ضایعه می‌گردند مثل سخت شدن استخوان بوجود آمدن حفره‌های خالی در استخوان تیزی نوک استخوان و در آخر سفت شدن مایع مفصلی و کپسول مفصل آرتروز در افراد بین 20 تا 30 ساله هم دیده می‌شود بیم آن می‌رود که نوزادان مبتلا نیز رو به افزایش برود.
آرتروز در همه کشورها و با هرگونه آب و هوائی وجود دارد فقط در نقاط آفتابی و غیرمرطوب شاید کمتر و در نواحی مرطوب و بدون آفتابی کمی بیشتر دیده می‌شود. بدون تردید کسانی که شبکه خون رسانی مفاصل آنها بد کار می‌کند در معرض ابتلا به آرتروز هستند متلا‌‌ً خانم‌هایی که مبتلا به واریس ساق پا هستند در معرض ابتلا به آرتروز زانوها قرار دارند به این جهت است که آرتروز زانو در خانمها بیشتر از مردها دیده می‌شود. در مورد آفتاب باید گفت که اثر مهمی در پیدایش آرتروز دارد زیرا منع اصلی ویتامین D در چربیهای پوست بدن قرار دارد که با تابش آفتاب تغییر شکل یافته و تبدیل به ویتامین D می‌شود و همچنین ویتامین D است که موجب جذب کلسیم و تثبیت آن در استخوانها می‌شود.
برای اینکه چربیهای پوست به وسیله نور آفتاب تبدیل به ویتامین D بشوند باید نور آفتاب روی پوست بدن بتابد و برای اینکه ویتامین D ساخته شود باید روی پوست چربی وجود داشته باشد بهداشت مدرن که عمومیت یافته بچه‌ها را مجبور می‌سازد همه روزه با صابون شستشو کنند و این عادت پسندیده را سراسر عمر دنبال نمایند در صورتی که اگر این چربیهای گرانبها را از دست بدهیم مسلماً بدن خود را از منابع اصلی ویتامین D محروم ساخته و به بروز التهاب استخوان و غضروف و در نهایت به آرتروز کمک کرده‌ایم . افرادی که با احتیاط رفتار می‌کنند کمی ‌پیاده راه می‌روند و کمتر عصبانی می‌شوند خیلی دیرتر مبتلا به آرتروز مفصل خواهند شد تا افرادی که فعالیت کمتری دارند و همیشه یک جا ایستاده‌اند.
از آغاز 40 تا 50 سالگی سرعت ترمیم مفاصل شروع به کم شدن می‌کند و اگر این آهستگی زیادتر شده و روز به روز سلولهای مفاصل با تحمل کار زیاد ناتوانتر می‌شوند و این آغاز بیماری آرتروز است.
افراد دچار آرتروز ، بیش تر در معرض ابتلا به سرطان ریه قرار دارند
آرتروز و سرطان ریه
تحقیقات اخیر نشان می دهد، افرادی که از آرتروز رنج می برند بیش تر در معرض ابتلا به سرطان ریه قرار دارند.
محققان اعلام کردند، آرتروز پس از عواملی چون مصرف دخانیات از جمله عوامل خطرساز ابتلا به سرطان ریه به حساب می آید.
گروهی از دانشمندان آمریکایی با انجام یک سری آزمایشات گسترده بر روی بیش از 16 هزار بیمار که برخی از سرطان ریه و برخی دیگر نیز از آرتروز رنج می بردند، به نتایج تازه ای دست یافتند.
نتایج این سری آزمایشات نشان داد، اکثریت افرادی که مبتلا به سرطان ریه شده اند در اغلب موارد از آرتروز نیز برای مدت زمانی طولانی رنج می بردند.
محققان اعلام کردند ابتلا به آرتروز و عدم اقدام برای درمان قطعی آن در 43 درصد موارد می تواند منجر به بروز سرطان ریه شود.
چاقی خطر ابتلا به آرتروز زانو و لگن را در مردان افزایش می دهد.
مردان چاق اگر می خواهند به آرتروز دچار نشوند باید وزن خود را کم کنند.
چاقی خطر ابتلا به آرتروز زانو و لگن را در مردان افزایش می دهد.
پژوهشگران در سوئد با بررسی 2600 فرد سالمند متوجه شدند، چاقی ، خطر ابتلا به آرتروز زانو را در مردان و زنان افزایش می دهد اما آرتروز مفصل لگن فقط در مردان چاق افزایش می دهد.
بر پایه یافته های این پژوهش ، نیاز به تعویض مفصل زانو در افراد چاق به مراتب بیش از افراد دارای وزن طبیعی است.
چاقی یکی از شایعترین علل مرگ و میر و معلولیت در افراد است و تنها راه مقابله با آن اصلاح سبک زندگی است.
رژیم غذایی در بیماری آرتروز
تغذیه مناسب، کلید اصلی جلوگیری از انواع بیماری ها از جمله آرتروز است. اولین مرحله اصلی در درمان آرتروز، رساندن وزن به حد ایده آل است. وزن اضافی باعث ایجاد فشار بر روی مفاصل و در نتیجه عوارض آرتروز می گردد. رعایت یک رژیم غذایی که حاوی فیبر بیشتری باشد ( فاقد مواد شیمیایی آلوده که باعث ایجاد استرس در بدن می شود، باشد)، مصرف بیشتر میوه ها و سبزی جات تازه، ماهی ، دانه ها و غلات سبوس دار توصیه می شود. مصرف ماهی های آب های سرد از جمله ماهی آزاد ( سالمون ) توصیه می گردد. مصرف چربی های اشباع ، روغن های هیدروژنه یا جامد ، غذاهای پرچرب و سرخ کرده و شکر توصیه نمی گردد، چرا که این مواد غذایی باعث ایجاد اسیدیته ی بالای محیط داخلی مفاصل شده و این حالت موجب درد بیشتری در مفاصل و در نتیجه التهابات آنها می شود.
مصرف میوه، سبزی، غلات کامل ( تصفیه نشده وسبوس دار)، آجیل ، دانه های خوراکی و ماهی باعث کاهش التهاب مفاصل یا آرتروز می شوند.
گوشت های پرچرب، تخم مرغ ، مارگارین، کره، کافئین، الکل، شکر سفید، تنباکو و محصولات لبنی باید از رژیم غذایی حذف شوند. در حدود یک سوم از افرادی که از بیماری آرتریت روماتوئید رنج می برند به سولانین ها و یا بعضی گیاهان حساس اند که از آن جمله می توان سیب زمینی ، فلفل ها، بادمجان، گوجه فرنگی و تنباکو را نام برد که باید از رژیم غذایی این گروه از افراد حذف گردد. توصیه می شود که حداقل 6 تا 8 لیوان آب در طول روز جهت دفع سموم از بدن مصرف شود.
غذاهایی که می توان مصرف نمود
- سبزیجات برگ سبز مانند جعفری، شاهی، کرفس ، کلم پیچ
- هویج
- جودوسر، محصولات تهیه شده از گندم
- محصولات تهیه شده از سویا
- غلات کامل مانند برنج قهوه ای، ارزن، جو، گندم، جوی دو سر
- ماهی های آب های سرد مانند ماهی آزاد ساردین، شاه ماهی.
غذاهایی که باید از مصرف آنها پرهیز کرد
تحقیقات نشان داده که علائم آرتروز ، حتی در کسانی که آرتریت روماتوئید دارند ، کاهش خواهد یافت ، به شرط آن که این افراد با یک رژیم گیاهخواری سازش یابند. این رژیم فاقد غذاهای با منشاء حیوانی به خصوص محصولات لبنی است. مواد غذایی که نباید در این بیماری مصرف شوند ، شامل گروه های زیر است:
- مهار کننده های جذب کلسیم : گوشت قرمز، لبنیات ، تخم مرغ، جوجه، الکل، قهوه ، شکر تصفیه شده، اکثر شیرینی جات، نمک اضافی
- غذاهای دارای اگزالات بالا : ریواس ، زغال اخته، آلوها ، کنگر ، اسفناج
- غذاهای خانواده ی گیاهان تاج ریزی ها : گوجه فرنگی، بادمجان، سیب زمینی، فلفل ها، تنباکو
- غذاهایی که موجب تورم و آب آوردگی می شوند : گندم سیاه، لبنیات، کلیه ی چربی های حیوانی، مغزها و آجیل ها، دانه های چرب دار، کره ی حاصل از دانه ها.
با خوردن میوه و سبزی خود را در مقابل آرتروز محافظت کنید
محققان و متخصصان تغذیه توصیه می‌کنند که با خوردن میوه و سبزی خود را در مقابل آرتروز محافظت کنید .
نوشیدن یک لیوان آب پرتقال در روز می تواند آرتروز را از شما دور کند.
تحقیقات نشان می دهد که نوع خاصی کاروتن ترکیبی که غالبا در برخی میوه ها و سبزی ها یافت می شود می تواند عامل این مساله باشد.
یافته های قبلی دانشمندان نشان داده بود که کاروتن – ماده زرد و نارنجی رنگ میوه‌ها و سبزی‌ها می‌تواند با اثرات آنتی‌اکسیدان خود التهاب را کاهش دهد.
تحقیقات نشان می‌دهد: افرادی که بیشترین مصرف بتا- کریپتوزانتین و زیگزانتین – را داشتند، حدود نصف دیگران در خطر ابتلا به التهاب مفصلی بودند.
محققان می گویند این اطلاعات ثابت کرد که برخی آنتی اکسیدان های غذایی مانند کاروتن های بتا کریپتوزانتین و زیگزانتین و همچنین ویتامین C می توانند افراد را در مقابل آرتروز محافظت کنند.
روش های درمان آرتروز

درمان در این بیماری چگونه است؟
معمولا درمان چهار مرحله دارد که در مرحله ی 1 و 2 سعی می‌ شود با استفاده از فیزیوتراپی، ورزش و درمان با میدان مغناطیسی(مگنت ‌تراپی) اوضاع را بهتر کرد.
جالب است بدانید که موثر بودن میدان مغناطیسی در درمان آرتروز زمانی کشف شد که بیماران مبتلا به سرطان مجبور بودند به مدت 4 هفته تحت درمان با MRI قرار بگیرند تا پزشکان رشد تومور را در آنها بررسی کنند.
تعجب‌ آور این بود که بعد از یک سال، آن دسته از بیماران که آرتروز هم داشتند، خیلی بهتر شدند. البته درمان‌های دیگری مثل تزریق اسید هیالورونیک یا استفاده از قرص‌های کندرویتین و گلوکزآمین هم وجود دارد.
چه زمانی کار به جراحی می ‌کشد؟
از درجه ی دو به بعد باید جراحی انجام شود. تا 20 سال پیش که آرتروسکوپی، یعنی همان جراحی بسته را نداشتیم، اگر مینیسک یک ورزشکار پاره می ‌شد، جراح، زانو را با شکاف بزرگ باز می ‌کرد و تمام مینیسکی را که قسمتی از آن پاره شده بود، برمی ‌داشت و چون فنری وسط غضروف استخوان نبود که بتواند فشار را از بالا به پایین بگیرد، آرتروز به وجود می ‌آمد و منجر به شکستن و راست‌ کردن محور زانو تا تعویض مفصل می‌ شد.
اما امروزه با استفاده از روش‌های جدیدتر مثل آرتروسکوپی، فقط همان قسمت پاره شده ی مینیسک را بر می ‌دارند، یعنی 20 تا 25 درصد آن برداشته می ‌شود و حدود 70 تا 75 درصد آن هنوز در مفصل است که می‌ تواند فشار را قبول کند.
آرتروسکوپی (Arthroscopy) روشی با تهاجم اندک و با عوارض بسیار کمتر از جراحی باز زانوست که در میان مفاصل، آرتروسکوپی زانو بیشتر از دیگر مفاصل رایج شده است.
در روش آرتروسکوپی با استفاده از دو سوراخ کوچک که از یکی از آنها تلسکوپ وارد می‌ شود، تمام جزئیات عمل را می ‌توان بر صفحه ی بزرگی نمایش داد (روی تصویر بالا کلیک کنید).
تعویض مفصل زانو ، آخرین مرحله درمان در آرتروز زانو می باشد
تزریق ماده ژله به داخل مفصل چنانچه از سوی پزشک انتخاب و تزریق شوند به طور جدی باعث بهبودی شکایات بیماران می شوند.
داروها در درمان آرتروز زانو نقش بسیار کمی دارند و معمولا مصرف انواع داروهای مسکن در این بیماری برای کاهش درد زانو مورد استفاده قرار می گیرند.
داروهای مسکن مانند استامینفون، دیکلوفناک، ایندومتاسین، سلکسیب، بهتر است تحت نظر پزشک مصرف شوند و در صورتی که این داروها زیاد مصرف شوند ممکن است بیمار به توصیه های بهداشتی و دستورات پزشک توجه نکرده و باعث پیشرفت آرتروز شود.
به علاوه این داروها عوارض گوارشی داشته و چنانچه برای مدت طولانی مصرف شوند عوارض کلیوی به وجود می آوردند همچنین داروهای موضعی مانند کپسایسین اثرات شناخته شده دارند و عوارض کلی در بدن ندارند.
با توجه به تمامی تبلیغات صورت گرفته در ترمیم غضروف در برخی از داروها تاکنون اثرات ترمیمی این داروها اثبات نشده و ممکن است که بیشتر نقش ضد درد داشته باشدوی تصریح کرد: درمان های جدیدی در کاهش درد و بهبودی عملکرد مفصل موثر هستند مانند تزریق ماده ژله به داخل مفصل چنانچه از سوی پزشک انتخاب و تزریق شوند به طور جدی باعث بهبودی شکایات بیماران می شوند.
گاهی به علت انحراف زانو، اقدامات جراحی که به منظور اصلاح برای زانو صورت می گیرد مفید است که برای پیشگیری این اعمال مفیدترند و همچنین آخرین اقدام در موارد پیشرفت آرتروز زانو، تعویض مفصل زانو که استفاده از مفصل مصنوعی باعث بی دردی در زانو شده اما مشکلات و مسائل خاص خود را دارد که به عنوان آخرین مرحله درمان نجات بخش است.
آیا لیزر هم در جراحی زانو کاربرد دارد؟
بله، لیزر درمان موثری است و از خواصی که دارد و هنوز هم کاملا کشف نشده، این است که بیمارانی که تحت این نوع جراحی قرار گرفته‌اند، بعد از عمل درد بسیار کمتری دارند. دکتر اولو( اولین کسی که در سال 1985 لیزر را در جراحی آرتروسکوپی استفاده کرد) معتقد است که فشار وارده به اعصاب مفصلی، در لیزر کمتر است.
از دیگر مزایای لیزر این است که بعد از عمل جراحی، خونریزی وجود ندارد و مهم تر از همه اینکه با لیزر می ‌توان خیلی دقیق‌ تر غضروف شل شده را سفت کرد، در صورتی که با تیغ اگر بخواهیم ریش ریش‌های غضروفی را برداریم، ممکن است قسمت‌های سالم هم برداشته شود.
سعی این است که با هر تکنیکی که می‌ شود، غضروف سطح مفصلی یا مفصل خود بیمار را نگه داریم، چون اگر ما زود تصمیم به برداشتن سطح مفصل و تعویض آن با پروتز بگیریم، بیمار قادر به استفاده از تکنولوژی سلول‌های بنیادی نخواهد بود.
آیا درمان آرتروز با استفاده از سلول‌های بنیادی نیز یک روش جدید است؟
یکی از روش‌های جدید درمانی، کشت و تکثیر سلول‌های غضروفی در بیرون بدن و سپس پیوند دوباره به مفصل آسیب ‌دیده است که برای این کار نیاز به تکنیک‌های بسیار پیشرفته و فراهم شدن شرایط مناسب جهت رشد و تکثیر سلول‌هاست. این روش بسیار موثر بوده و در سراسر دنیا مورد استفاده قرار می‌ گیرد.
البته، استفاده از این روش‌ها تنها در مواردی که بیمار به موقع به پزشک مراجعه کرده و زخم‌های غضروفی اندازه ی کوچک تا متوسط داشته باشند، امکان ‌پذیر است و در صورت مراجعه ی دیر هنگام بیمار و تخریب تمام غضروف مفصلی، تنها راه درمان، تعویض کل مفصل و استفاده از مفصل مصنوعی است.
توصیه هایی برای مبتلایان به آرتروز زانو
از انجام دادن حرکات شدید ، ناگهانی و غیر معمول زانو خودداری کنید . افراد مسن ( به ویژه مبتلا به آرتروز زانو ) باید از نشستن در وضعیت هایی که نیاز به خم کردن زانو دارد، نظیر چهارزانو و دو زانو نشستن ، خودداری کنند . به این افراد توصیه می شود حتی الامکان روی زانو ننشینند و برای نشستن از مبل یا صندلی راحتی استفاده کنند .
افراد مبتلا به این درد ، باید هنگام بلند شدن از صندلی ، ابتدا دست های خود را روی دسته های صندلی قرار دهند و خود را کمی به سمت جلو بکشند ، بعد با فشار دست ها از روی صندلی بلند شوند. روزانه حداقل 30 دقیقه پیاده روی کنند . حتی الامکان کمتر از پلکان بالا و پایین روند ، اما در صورت نیاز به ویژه زمانی که درد زانو شدت پیدا کرده از پهلو ، از پله ها پایین یا بالا بروند . استفاده از سطوح شیب دار به جای پلکان به همه افراد به ویژه مبتلایان به درد زانو توصیه می شود .
در مواردی که آرتروز بسیار پیشرفت کرده است، بیماران مبتلا باید پشت میز نماز بخوانند . به این ترتیب که هنگام سجده ، روی صندلی بنشینند و پیشانی خود را روی میزی که مهر روی آن است قرار دهند .
ممکن است تغییر ناگهانی نوع فعالیت های روزمره ، به زانو آسیب برساند . لذا بهتر است، این تغییرات یکباره صورت نگیرد .
همواره باید از کفشهای خوب و با اندازه مناسب استفاده کرد . از پوشیدن کفش ها ، صندل ها و دمپایی هایی که کف لغزنده دارند ، خودداری شود . همچنین از پوشیدن کفشهای سفت و خشک اجتناب شود . این کفش ها ، مانع انجام حرکات طبیعی مچ پا می شوند و زانوها را در معرض فشار ثانویه و شدید قرار می دهند.
ما باید با انجام ،حرکت درمانی ، ماساژ ، آب درمانی، حمام با آب دریا، درمان با آفتاب، مصرف نمکهای معدنی از گسترش این بیماری جلوگیری کنیم.
هدف از انجام حرکات درمانی
1ـ حفظ و نگهداری، نرمش و سهولت حرکت مفاصل بطوریکه هر چه بیشتر آنها را وادار به حرکت طبیعی خود سازیم.
2ـ حفظ و نگهداری حالت عادی
3ـ عادی ساختن جریان عمومی خون که موجب تغذیه بهتر مفاصل خواهد شد می‌باشد این حرکات باید بدون فشار و در مواقعی انجام گیرد که درد وجود ندارد زیرا حرکات باید فشار و در مواقعی انجام گیرد که درد وجود ندارد زیرا حرکات ناشیانه و با فشار وضع مفصل را بدتر می‌کند.
ماساژ:
اگر ماساژ بدرستی انجام شود موجب رفع گرفتگی عضلات شده و با سرعت بخشیدن به جریان خون تغذیه مناطق آسیب دیده را آسان ساخته و بتدریج حرکات مفصلی را طبیعی می‌سازد این عمل باید توسط افراد مجرب و ماهر انجام گیرد زیرا ماساژ با فشار زیاد باعث خون مردگی آسیب دیدن بافتها وخیم‌تر کردن انقباضات و بالاخره التهاب بیشتر مریض را فراهم می‌سازد در آرتروزماساژ مفصل لگن و زانو ضروری نیست ولی در تمام ستون فقرات، شانه، گردن و یا نقاطی که اختلال جریان خون سیاهرگی وجود دارد ماساژ نتایج مفیدی در بر دارد.
درمان فیزیوتراپی و پیش‌گیریهای روزانه در آرتروز مفصل ران:
1ـ پیاده‌روی ـ سرپا ایستادن و ورزشهای سرخود زیان آور است.
2ـ پیاده‌روی تا هنگامی مجاز است که درد ظاهر نشده
3ـ استفاده از عصا فشار بر روی مفاصل را کم می‌کند
4ـ پیاده‌روی نباید سریع و با قدم‌های بلند انجام گیرد.
5ـ خانمهای خانه ‌دار برای حمل اشیاء از زنبیل‌های چرخدار استفاده کنند.
6ـ برای ظرفشویی ، سبزی پاک کردن، صبحانه حتی تلفن از چهار پایه استفاده نشود.
7ـ حتی‌الامکان از توالت فرنگی یا صندلی‌های مخصوص استفاده شود.
بهبود سائیدگی و درد مفاصل (آرتروز)

سائیدگی مفاصل شایع ترین علت درد و ناتوانی در افراد مسن وشایع ترین بیماری مفصلی است. در خانم ها سائیدگی مفاصل زانو و دست و در مردان سائیدگی مفصل لگن شایع تر است.
علایم ساییدگی مفصل در خانم ها شایع تر است. افراد چاق بیشتر از سایرین دچار سائیدگی مفصل زانو می‌شوند.
دیابت ، فشار خون بالا و افزایش اسیداوریک خون نیز باعث افزایش احتمال سائیدگی مفصلی می‌گردند. سائیدگی مفصلی معمولاً خود را با درد نشان می‌دهد که با افزایش میزان سائیدگی، مقدار درد بیشتر می‌شود. سپس درد مفاصل باعث ضعف عضلانی و درد در عضلات مربوط به آن مفصل می‌شود. در صورت تقویت عضلات، این درد کاهش می‌یابد. برخی از بیماران از خشک بودن بدن و مفاصل بعد از بیدار شدن از خواب شکایت می‌کنند، اما معمولاً خشکی بدن کمتر از نیم ساعت طول می‌کشد.
توصیه‌ها :
1- وزن بدن باید کم شود.
2- استفاده از گرما باعث کاهش درد می‌شود. برای این کار می‌توان از کیسه آب گرم استفاده کرد. اگر استفاده از گرما ممنوعیت خاصی نداشته باشد، می توان از روش های زیر استفاده کرد:
الف) قرار دادن مفصل مبتلا در آب گرم 40- 38 درجه سانتیگراد و ماساژ آرام آن .
ب) استفاده از دوش آب گرم.
ج) قرار دادن کیسه آب گرم درون یک حوله واستفاده از آن بر روی اندام مبتلا به درد.
باید توجه کرد که در برخی از بیماری ها استفاده از کیسه ی آب گرم بسیار مضر است و قبل از استفاده از آن حتما باید با پزشک مشورت کرد. همچنین کیسه آب گرم نباید بر روی اندام مبتلا قرار داده شود. از گذاشتن آن در زیر اندام یا خوابیدن بر روی آن نیز باید خودداری شود.
3- از کفش مناسب استفاده شود.
4- از دو زانو و چهار زانو زدن و ایستادن طولانی مدت خودداری گردد.
5- از بالا و پائین رفتن از پله‌ها تا حد ممکن اجتناب شود.
6- به جای نشستن روی زمین، از صندلی استفاده شود.
7- ورزش: انجام برنامه ورزشی و تقویت عضلات می‌تواند به اندازه داروهای ضد درد در درمان سائیدگی مفصلی مؤثر باشند. بی‌حرکتی می‌تواند باعث بدتر شدن سائیدگی مفصلی گردد. لذا نباید نگران سائیدگی مفصل در اثر انجام فعالیت های توصیه شده توسط پزشک بود. انجام اشتباه حرکات ورزشی باعث بدتر شدن علائم و درد می‌گردد. اگر انجام ورزش باعث تشدید درد شد، به این معنی است که باید مقدار فعالیت کمتر گردد و بطور تدریجی میزان فعالیت افزایش داده شود.
€برخی ورزش های مفید در سائیدگی مفصل :
الف)قدم زدن روزانه به مدت 30 دقیقه که می‌توان آن را به 3 برنامه ی10 دقیقه ای تبدیل کرد) یا قدم زدن به مدت 45 دقیقه، سه بار در هفته.
ب)شنا
ج)تقویت عضلات اندام پائینی بخصوص عضله چهار سر ران.
به عنوان مثال می توان دو دست را به یک صندلی تکیه داد و دو زانو را تا زاویه 30 درجه به آرامی خم کرد.سپس مجدداً به حالت اول برگشت و زانوها را صاف کرد. هرچه این حرکت آرام تر انجام شود بهتر است.
ه)کشش عضلات منتهی مفصل
در صورتی که درد زیاد است، استفاده از عصا یا واکر توصیه می‌شود. طول عصا باید مناسب باشد.
€استفاده از تحریک الکتریکی در کاهش درد و تقویت عضلات :
معمولاً در کلینیک های فیزیوتراپی برای کاهش درد از دستگاه خاصی جهت تحریک الکتریکی استفاده می‌شود. در حال حاضر وسایل تحریک الکتریکی جهت استفاده در منزل ساخته شده که به راحتی قابل استفاده بوده و باعث کمتر شدن درد مفصل و کاهش نیاز به دارو می‌شود.
استفاده از باند کشی یا زانوبند می‌تواند تا حدودی در کاهش درد مؤثر باشد.
منبع:هسته پژوهشی زنان دانشگاه ازاد اسلامی واحد تبریز


منبع :سایت پزشکان بدون مرز