مادران دیابتی می‌توانند شیر بدهند؟
تاثیر تغذیه نوزاد با شیر مادر بر هیچ‌کس پوشیده نیست اما برخی مادران مبتلا به دیابت به دلیل ترس از انتقال بیماری‌شان به نوزاد یا به خاطر ترس از عوارض تزریق انسولین از شیردهی امتناع می‌کنند و نگران این موضوع هستند که مبادا با شیر دادن، کودکشان هم به این بیماری مبتلا شود؛ در حالی که پزشکان می گویند شیر مادر سرشار از مواد مغذی و انواع هورمون‌های مفیدی است که موجب تقویت مغز کودک و مبارزه او با عفونت‌های بدن می‌شود و هیچ شیر خشکی از چنین مزایایی برخوردار نیست. برای روشن شدن این موضوع و برطرف کردن نگرانی این گروه از مادران، پرسش‌های رایج در این خصوص را از دکتر سیدمحسن خوش‌نیت، فوق‌تخصص غدد و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران پرسیده‌ایم. با ما همراه شوید.
آقای دکتر! آیا مصرف دارو و تزریق انسولین روی شیر مادران مبتلا به دیابت تاثیری می‌گذارد؟
مقادیری از داروهای خوراکی در درمان دیابت در شیر مادر ترشح شده و ممکن است سبب افت قند در نوزاد شود. به همین دلیل بهتر است مادران شیرده دیابتی برای کنترل قندخونشان از قرص‌های خوراکی استفاده نکنند. اگر مادری مجبور است که شیر بدهد و قندخونش کنترل نیست، بهتر است جهت کنترل قندخونش از انسولین استفاده کند و قرص‌های خوراکی را از هر نوعی که هستند حذف کند.
گفتید «اگر مادری مجبور است که شیر بدهد...»؛ یعنی بهتر است شیر ندهد؟!
نه، توصیه نمی‌شود که مادر، شیر ندهد. بهتر است شیر خودش را به نوزادش بدهد و در عین حال، انسولین هم تزریق کند اما اگر فردی به هر دلیلی نمی‌خواهد انسولین تزریق کند و ترس از تزریق دارد ناچار است شیر خودش را به نوزادش ندهد. البته خیلی اوقات قند مادر خیلی بالا نیست و می‌توان آن را با رژیم غذایی کنترل کرد و نیازی به تزریق انسولین نیست. مادرانی هم که در دوران بارداری‌شان دچار دیابت بارداری شده‌اند و بعد از زایمان درجه‌های خفیفی از دیابت‌شان باقی مانده می‌توانند با رژیم غذایی دیابت‌شان را کاملا کنترل کنند و نیازی به هیچ‌گونه دارویی ندارند و به راحتی می‌توانند شیردهی داشته باشند.
بهتر است شیردهی چقدر قبل یا بعد از تزریق انسولین باشد؟
زمان شیردهی با تزریق انسولین رابطه‌ای ندارد و مادر هر زمان که بخواهد می‌تواند به کودکش شیر بدهد و مشکلی ایجاد نخواهد شد.
آیا شیردهی به کاهش قندخون مادر مبتلا به دیابت هم کمکی می‌کند؟
بله! مادری که شیر می‌دهد روزانه حدود 500 کالری مصرف می‌کند و بنابراین احتمال افت قندخون در مادران شیرده مبتلا به دیابت بعد از هر بار شیردهی مقداری افزایش می‌یابد. البته این میزان افت قندخون خفیف است و معمولا با خوردن یک مقدار مواد نشاسته‌ای برطرف می‌شود.
منظورتان از مواد نشاسته‌ای چه موادی است؟
منظورم کربوهیدرات‌های پیچیده‌ای مانند نان و برنج است. مادران شیرده برای پیشگیری از افت قندخون پس از شیردهی و ضعف حاصل از آن نباید از قندهای ساده مانند قند، شکر، شربت و... استفاده کنند. زیرا با مصرف کربوهیدرات‌های پیچیده، قند به تدریج در خون آزاد شده و زمان بیشتری قند خون در حد طبیعی حفظ می‌شود؛ در حالی که با مصرف قندهای ساده این زمان خیلی کوتاه است. به‌عنوان نمونه، اگر مادر نان و پنیر بخورد تا چند ساعت قندخونش در حد طبیعی می‌ماند ولی اگر یک لیوان شربت بخورد، نیم تا یک ساعت بعد، مجددا دچار کاهش قندخون می‌شود.
خانم‌هایی که مبتلا به دیابت هستند چه نکاتی را باید رعایت کنند تا احتمال ابتلا به دیابت در نوزادشان کمتر شود؟
یک قانون کلی وجود دارد که دیابت مادر باعث ایجاد دیابت در نوزادش نمی‌شود. به‌طورکلی اگر مادر، مبتلا به دیابت نوع یک باشد احتمال ابتلا به دیابت نوع یک در فرزندانش کمتر از 2 درصد است. اگر پدری دیابت نوع یک داشته باشد احتمال ایجاد دیابت نوع یک در فرزندانش حدود 6 درصد است بنابراین احتمال ابتلا به دیابت در فرزندان خیلی کم است. اگر پدر یا مادر مبتلا به دیابت نوع 2 باشند احتمال ابتلا به دیابت نوع 2 در فرزندانشان در سنین بالا که معمولا سنین بالای 30 سال است حدود 15 درصد است. اگر هر دو والد مبتلا به دیابت نوع 2 باشند احتمال ابتلا به دیابت نوع2 در فرزندانشان به 75 درصد می‌رسد. اگر مادری در دوران بارداری دچار دیابت بارداری شود و دیابت‌اش به خوبی در دوران بارداری کنترل نشود احتمال اینکه فرزند حاصل از این بارداری در دوران نوجوانی به دیابت نوع2 مبتلا شده و چاق باشد، بیشتر است. بنابراین جای نگرانی وجود ندارد و مادران مبتلا به دیابت می‌توانند به راحتی به فرزندانشان شیر بدهند.
پی نوشت ها :
*فوق‌تخصص بیماری‌های غدد
منبع:www.salamat.com
/ع
